بازهم نقش‌آفرینی ایران در عراق

 تدبیر24»از سویی بروز هر گونه بحران در کشورهای منطقه بر سایر کشورها اثرگذار خواهد بود و تبعات آن گریبان همه کشورهای منطقه و خاورمیانه را خواهد گرفت، نمونه بارز آن همه‌پرسی اقلیم کردستان بود که در صورت استقلال کردستان از عراق تبعات بسیار ناگوارش متوجه کشورهای همسایه در منطقه به ویژه ترکیه، سوریه و ایران می‌گردید. زیرا آنچه که در عراق رخ داد تلاش رهبر یک حزب برای به دست آوردن امتیازی تاریخی بود. حتی اگر این اقدام از سوی حزب مقابل بارزانی نیز صورت می‌گرفت و یا اساسا حزبی در این منطقه از عراق وجود نداشت اما امکان برگزاری یک رفراندوم فراهم بود بازهم به هر روی به نتیجه کنونی منتهی می‌شد. بنابراین بهره‌گیری بارزانی از آرمان مورد توجه مردم اقلیم کردستان منجر به‌ایجاد مشکلات بسیاری شد که حتی ممکن بود وضعیت موجود میان اقلیم و دولت مرکزی به افزایش تنش‌ها و خشونت‌های نظامی بینجامد اما میانجی‌گری ایران جلوی بروز بحران جدید و کشتار و خونریزی را در عراق گرفت. زیرا جمهوری اسلامی ایران به ویژه سردار سلیمانی و وزارت خارجه کشورمان توانستند اقدام بارزانی را در همه‌پرسی که به تدریج به خونریزی و افزایش خشونت‌های نظامی بدل می‌گردید مبدل به تفاهم و راه حل‌های مسالمت‌آمیز کنند. معادله‌ای که بازیگران اصلی آن دولت عراق، ایران و ترکیه در اقلیم کردستان بوده و بازیگران فرعی معادله همه‌پرسی و در نتیجه تجزیه اقلیم کردستان از عراق نیز عبارت از اسرائیل، عربستان، امارات و برخی از نیروهای داعش بودند. زیرا داعش در کنار سایر بازیگران فرعی معادله تجزیه کردستان عراق، فضا را برای سوء استفاده از برگزاری همه‌پرسی در اقلیم باز کرد. اسرائیل با هدف تجزیه عراق و تضعیف توان این کشور به مساله همه‌پرسی اقلیم دامن می‌زد. عربستان نیز با حمایت‌های مالی و تحریک‌های پشت صحنه و ملاقات‌های خود با بارزانی به دنبال تجزیه اقلیم از عراق بود. آمریکا نیز با ارسال نامه خود به اقلیم دو روز قبل از رفراندوم تلاش کرد تا خدشه‌ای به اصل برگزاری رفراندوم وارد نشود اما وعده حمایت کامل از استقلال کردستان را در وقت مناسب به بازرانی داده بود که‌این وعده به نظر مقامات حزب کردستان عراق به عنوان یک چراغ سبزی تلقی شد اما متاسفانه‌این چراغ سبز مشابه همان چراغ سبزی بود که صدام از گلاسپی سفیر آمریکا در عراق دریافت کرده بود، بارزانی نیز دچار همان اشتباه شد و تصور کرد که پیام نامه وزیر خارجه آمریکا تایید تجزیه اقلیم از عراق بود. بنابراین جمهوری اسلامی ایران که مورد احترام دولت عراق و همه احزاب کردستان این کشور بود و با ورود خود به مساله همه‌پرسی برای حل آن و نیز هماهنگی با آنکارا معادله را به نفع عراق و منطقه تغییر داد و فتیله جنگ و درگیری را میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق پایین کشید. بنابراین ایران باز هم می‌تواند به عنوان میانجی میان دولت عراق و اقلیم کردستان قرار بگیرد و مشکلات موجود میان این دو را حل کند تا تبعات آن بیش از این دامن عراق و اقلیم و حتی سایر کشورهای منطقه را نگیرد.

صباح زنگنه، تحلیلگر و دیپلمات