غلامی گزینه‌ای ناشناخته

تدبیر24»نکته جالب درخصوص انتخاب دکتر غلامی به عنوان وزیر علوم آن است که نه تشکل‌های دانشجویی، نه اصلاح‌طلبان، نه اصولگرایان، نه کندروها و نه تندروها شناختی از او ندارند. بنابراین بعید است آقای غلامی برای گرفتن رای اعتماد از مجلس دچار مشکل شود. اگر گزینه معرفی شده از سوی رئیس جمهور دارای ایده‌های نو و جدید بود، به‌طور حتم شناختی در جامعه دانشگاهی از او وجود می‌داشت که اکنون چنین نیست. به نظر می‌رسد وزیر معرفی شده هیچ‌گونه ایده، طرح و نظر خاصی در مورد آموزش عالی کشور ندارد و به همین دلیل نه چندان شناخته شده است و نه مخالفت چندانی با معرفی او صورت گرفته است. سوال مهم درباره آموزش‌ عالی پیش روی گزینه‌ وزارت علوم، درباره استقلال دانشگاه‌هاست. واقعیت آن است که بخشی از عقب ماندگی علمی دانشگاه‌های کشور به‌ویژه درحوزه علوم انسانی مرتبط با وابسته بودن و عدم استقلال دانشگاه‌هاست. اینکه رؤسای دانشگاه‌ها در مواردی باید منتظر بمانند تا تصمیم در حوزه دیگر گرفته شود و برنامه‌های آموزشی و پژوهشی را به آنها ابلاغ نمایند، سبب می‌شود تا آن میزان محدود باقیمانده از استقلالی که دانشگاه‌ها در چهل سال گذشته داشته‌اند، محدود شود. بنابراین اگر آقای غلامی واقعا خواهان اصلاح آموزش عالی کشور است، اولین و مهم‌ترین گامی که باید بردارد در جهت استقلال دانشگاه‌هاست. سوال اساسی مطرح از ایشان چنین است که آیا ایشان در موقعیت وزیر علوم در خود توانی می‌بیند که در برابر نهادهای بیرون از حوزه آموزش عالی و دانشگاه‌ها بر نظر و رای خود بایستد و اجازه ندهد سرنوشت دانشگاه در دست نهادهای غیر مرتبط باشد؟ همچنین باید حاضر باشد مواضع و دیدگاه خود را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کرده و آن را تبیین کند. سوال دیگر این است که آیا استقلال دانشگاه‌ها برای دولت آقای روحانی مطرح و دارای اهمیت بوده است؟ حقوق شهروندی ابعاد مختلف دارد، یکی از ویژگی‌ها و ابعاد حقوق شهروندی استقلال نهاد‌های سیاستگذار و صنفی است و حقوق شهروندی و دانشگاها‌ باید برای آقای روحانی دارای اهمیت بیشتر باشد. اگر قرار است دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، آزاد و دیگر دانشگاه‌های کشور مروج حقوق شهروندی باشند، پس در آن صورت، اولین، مهم‌ترین و بنیادی‌ترین موضوعی که باید در دستور کار قرار گیرد، استقلال دانشگاه‌هاست. در دولت نخست دکتر روحانی برای تثبیت استقلال دانشگاه‌ها به شکل راضی کننده‌ای عمل نشد و این شائبه شکل گرفت که گویی باور و اعتقاد لازم نسبت به استقلال دانشگاه‌ها وجود ندارد. بعید به نظر می‌رسد دکتر روحانی که سال‌ها در انگلستان تحصیل کرده‌اند، استقلال دانشگاه‌ها را قبول نداشته باشد.

صادق زیباکلام، استاد دانشگاه تهران