روابط فوتبال ایران و آسیا در 1+5 سکانس AFC

تدبیر24: عملکرد کنفدراسیون فوتبال آسیا در انتخاب "برترین‌های فوتبال ایران" نشان داد که فدراسیون فوتبال ایران برای رسیدن به اهداف و آرمان‌های بین‌المللی خود نیازمند عزم جدی‌تر و عملکردی فراتر از انتظار است. گویا فوتبال ایران باید برای دفاع از حق خود در فوتبال آسیا رو در روی AFC بایستد؛ این چیزی است که در گزارش پیش‌رو در چند بخش به آن پرداخته شده است.
به گزارش تدبیر24 به نقل از ایسنا، مراسم معرفی برترین‌های فوتبال آسیا برگزار شد و در حالی که فوتبال ایران در این مراسم شش نامزد در بخش‌های مختلف داشت موفق به دریافت هیچ جایزه‌ای نشد تا دید فوتبال ایران به کنفدراسیون فوتبال آسیا منفی شود. با توجه به موفقیت‌های فوتبال ایران در سال 2013 از جمله صعود مستقیم تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی به عنوان تیم اول گروه، صعود تیم ملی نوجوانان به یک‌هشتم نهایی جام جهانی، قهرمانی فوتبال ساحلی در آسیا و جام بین قاره‌ای و صعود به جمع هشت تیم نهایی جام جهانی و نایب‌قهرمانی تیم ملی فوتسال بانوان در آسیا، یقیناً حق فوتبال ایران دریافت چند جایزه در آسیا بود.
موفقیت‌های فوتبال ایران در سال 2013 و دستِ خالی آن در مراسم برترین‌های آسیا، ما را بر آن داشت تا در چند سکانس تاریخی از سال 2012 تاکنون، این اتفاق را به نوعی ریشه‌یابی کنیم. در این راه نگاه کوتاهی هم به آینده داشته‌ایم؛ به جایی که باید در آن از اتفاقات رخ داده درس بگیریم و خود را به اهداف‌مان نزدیک کنیم.
* سکانس اول
فدراسیون فوتبال ایران به عنوان "برترین فدراسیون فوتبال آسیا در سال 2012" انتخاب شد؛ انتخابی که البته با شگفتی برخی در داخل و خارج از کشور همراه بود. منتقدان فدراسیون معتقد بودند که دستگاه متولی فوتبال ایران شایسته برگزیده شدن به عنوان "برترین فدراسیون آسیا" را ندارد، چون موفقیتی کسب نکرده است. مسئولان فدراسیون اما با تاکید بر اینکه حق مطلب درباره آنها ادا شده و آنها شایسته برگزیده شدن بوده‌اند، تلاش‌های خود در احیای فوتبال پایه و سرمایه‌گذاری در رده‌های سنی و فوتبال بانوان و از این دست را دلیل انتخاب فدراسیون فوتبال به عنوان بهترین فدراسیون آسیا می‌دانستند.
نتایج فوتبال ایران در سال 2013 نشان داد که مسئولان فدراسیون پر بیراه نگفته بودند، چون تیم ملی نوجوانان ایران به مرحله یک هشتم نهایی جام جهانی رسید، فوتبال بانوان ایران نایب قهرمان آسیا شد و فوتبال ساحلی افتخارات زیادی را کسب کرد.
* سکانس دوم
روابط فدراسیون فوتبال ایران و AFC در دوران پیش از انتخابات کنفدراسیون فوتبال آسیا تا حدودی مطلوب بود. در آن زمان، بن همام قطری ریاست AFC را برعهده داشت و روابط ایران و AFC مطلوب و اثربخش بود. بحث اصلی این گزارش البته این دوران و روابط فوتبالی ایران و آسیا مربوط نیست، بلکه بیشتر قرار است به دوران پس از انتخابات ریاست AFC بپردازیم ، دورانی که فدراسیون فوتبال ایران با یک مشکل روبرو شد. مشکل فوتبال ایران فردی بود از اهالی کشوری کوچک در حاشیه خلیج همیشه فارس ؛ شیخ سلمان بن ابراهیم آل خلیفه .
* سکانس سوم
کنفدراسیون فوتبال آسیا در آستانه برگزاری انتخابات برای تعیین رییس جدید بود. بن همام قطری به اتهام تبانی و برخی مشکلات از سمتش برکنار شده بود و حالا AFC باید سکان هدایت بزرگ‌ترین تشکیلات اداره فوتبال در قاره کهن را به فرد دیگری می‌سپرد.
یوسف سرکال اماراتی و شیخ سلمان بحرینی دو نامزد ریاست AFC بودند. فدراسیون‌های عضو AFC طبق قاعده‌ای نانوشته، ولی همیشگی از یکی از دو طرف ماجرا حمایت می‌کردند . سهم ایران از انتخابات ریاست AFC حمایت از طرف اماراتی بود ؛ حمایتی که بعدها تا حدودی برای ایران گران تمام شد. البته فدراسیون فوتبال ایران در این کار اشتباهی مرتکب نشد،‌ بلکه مطابق حق قانونی خود از یکی از طرفین انتخابات حمایت کرده بود.
انتخابات ریاست AFC برگزار شد و شیخِ بحرینی لباس ریاست کنفدراسیون فوتبال آسیا را بر تن کرد. از این لحظه به بعد بود که روابط فوتبال ایران با AFC وارد فاز تازه ای شد. در این دوران دیپلماسی فوتبال ایران در آسیا با مشکلاتی روبرو شد که عمده این مشکلات از راس این نهاد آسیایی سرچشمه می‌گرفت.
* سکانس چهارم
شیخ سلمان ، رییس AFC به همراه سپ بلاتر ، رییس فیفا به ایران آمدند تا در چند برنامه از جمله افتتاح همایش بین‌المللی علم و فوتبال، پروژه گل و افتتاح مدارس فوتبال حضور داشته باشند . قرار بود هر دو رییس در تهران نشست خبری هم داشته باشند. بلاتر به قراری که گذاشته شده بود پایبند بود و رو در روی خبرنگاران ایرانی قرار گرفت و به سوالات‌شان پاسخ داد .
رییس کنفدراسیون فوتبال آسیا، اما بر خلاف صحبت‌هایی که درباره ایران کرد و از نحوه برگزاری مراسم تمجید کرد، برنامه نشست خبری‌اش را لغو کرد و بدون اعتنا به درخواست ایرانی‌ها راه سفارت بحرین در تهران در در پیش گرفت.
این کار شیخ سلمان پیام روشنی برای فوتبال ایران داشت؛ این پیام که نباید خیلی روی حمایت‌های رییس جدید AFC در مناسبات فوتبالی حساب باز کنیم. این وضعیت و موضع پنهان رییس AFC چند هفته‌ بعد و در مراسم معرفی برترین‌های آسیا رخ نشان داد تا همه با چهره واقعی او آشنا شوند.
* سکانس پنجم
مراسم معرفی "برترین‌های فوتبال آسیا" ، پنجم آذر ماه در هتل "مندرین" کوالالامپور برگزار شد و در حالی که فوتبال ایران شش نامزد در بخش‌های مختلف داشت، در نهایت "هیچ" نصیبش شد و دست خالی از مالزی بازگشت. در این میان به جرأت می‌توان گفت حق تیم ملی فوتبال ایران و کاپیتان این تیم، قطعا بیش از این بود که تنها به عنوان کاندیدای برترین تیم ملی و بازیکن آسیا به مالزی بروند و جایزه‌ای نگیرند.
دریافت نکردن جایزه "بهترین تیم ملی، بازیکن، کمک داور، تیم فوتسال ، بازیکن فوتسال و بهترین فدراسیون آسیا" چیزی از ارزش‌های آنها کم نمی‌کند، ولی نشان می‌دهد که کنفدراسیون فوتبال آسیا چقدر به فوتبال ایران بها می‌دهد. به عبارت بهتر می‌شود فهمید که رییس جدید کنفدراسیون فوتبال آسیا چه موضعی نسبت به فوتبال ایران دارد.
فدراسیون فوتبال چین و کاپیتان چینی تیم فوتبال گوانگژو به عنوان برترین‌های آسیا شناخته شدند. این دو جایزه به همراه دو جایزه دیگر، سهم چین از مراسم معرفی برترین های فوتبال آسیا در سال 2013 بود در حالی که فوتبال چین نه به جام جهانی 2014 صعود کرده و نه حتی صعودش را به جام ملت‌های آسیا 2015 قطعی کرده است. همه این‌ها از موضع منفی سردمداران AFC نسبت به فوتبال ایران حکایت می‌کنند.
* سکانس 1+5
دلیل این که بخش آخر این گزارش از سایر بخش‌ها جدا شده این است که اتفاق مورد اشاره در این بخش هنوز رخ نداده و در واقع هنوز زمانش نرسیده است. اتفاقات اشاره شده در بخش‌های قبل نگرانی‌هایی را به وجود آورده که مبادا موضع AFC و رییس جدیدش در آینده هم برای ایران مشکل آفرین شود و فوتبال ایران را از یک موقعیت بسیار خوب برای مطرح شدن در دنیای فوتبال محروم کند؛ میزبانی جام ملت‌های آسیا در سال 2019.
فدراسیون فوتبال ایران برای میزبانی رقابت‌های جام ملت‌های آسیا در سال 2019 اعلام آمادگی کرده است. از زمان ثبت‌نام نامزدهای میزبانی جام ملت‌های آسیا تا امروز چندین کشور از این کار انصراف داده‌اند و حالا ایران با چند رقیب نه چندان مطرح طرف است.
شاید مهم‌ترین رقیب ایران برای کسب میزبانی این بازی‌ها کشور عربستان باشد، اما اتفاقات رخ داده در ماه‌های قبل، موضع رییس بحرینی AFC در قبال ایران - که حالا تا حدود زیادی روشن است - و حضور کشور بحرین به عنوان یکی از رقبای ایران در کسب میزبانی جام ملت‌های آسیا، برای جامعه فوتبال ایران، نگرانی ایجاد کرده که مبادا این رفتارها و موضع‌ها مانع شود که ایران بتواند در سال 2019 رقابت‌های جام ملت‌های آسیا را میزبانی کند.
فدراسیون فوتبال ایران باید تمرکزش را برای کسب (تصاحب) میزبانی جام ملت‌های آسیا بیشتر کند. در این راه دولت و به ویژه وزارت ورزش و جوانان باید با استفاده از دیپلماسی فعال در آسیا مسیر فوتبالی‌ها را برای رسیدن به این هدف هموار کنند.
بدون هیچ شک و تردیدی با شرایط فعلی که مشخص است، کسی در آسیا برای فوتبال ایران دلسوزی نمی‌کند و این خود ما هستیم که باید برای خود فکری کنیم. رویدادهای سیاسی روزهای اخیر نشان می‌دهد که ایرانیان می‌توانند در حوزه دیپلماسی هر سدی را – هر چقدر هم بزرگ – از سر راه بردارد. برای رسیدن به این هدف باید عزم جدی داشت و ظریف عمل کرد.