سفر آمانو به تهران و آینده برجام

تدبیر24»سفر آمانو به تهران در شرایطی صورت گرفت که پیش از این، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشت بار پایبندی ایران به برجام را تایید کرده و تاکنون هیچ موضع منفی نسبت به عملکرد ایران در قبال برجام نداشته است. از سویی آمریکا به‌خوبی می‌داند که در برجام دست پر و بالایی ندارد. او سخنانی تاکنون علیه توافق هسته‌ای بیان کرده است که در عمل هیچ یک را تا به امروز نتوانست پیش ببرد. زیرا برجام به عنوان یک قرارداد بین‌المللی سند محکمی است و با قطعنامه2231 نیز تضمین شده است و در نتیجه به‌رغم همه تلاش‌های منفی آمریکا و تبلیغات سوء مقامات کاخ سفید به ویژه ترامپ، سایر اعضای توافق هسته‌ای، برجام را قبول داشته و هر یک تاکنون در مسیر پایبندی به توافق حرکت کردند. رئیس جمهور آمریکا حتی با وجود اینکه مسئولیت خروج آمریکا از برجام را به کنگره سپرد، کنگره دچار تردیدهایی در لغو یکجانبه توافق شد. بنابراین هیچ یک تاکنون تصمیم عملیاتی علیه‌ ایران نگرفتند، دولتمردان آمریکایی با جار و جنجال و تبلیغات بیشتر درصددند که بتوانند بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌های بزرگ را که ممکن است با ایران وارد کار شود از کار با ایران منع کنند. این در حالی است که فعالان اقتصادی ایران تبادلات زیادی با آمریکا ندارند، بنابراین از این جهت زیانی به تهران وارد نخواهد شد. این احتمال می‌رفت که برخی از شرکت‌های بزرگ وارد معاملاتی با ایران شوند که جار و جنجال‌های تبلیغاتی دولت ترامپ این شرکت‌ها را تا حدودی ناامید کرده است و شرکت‌های اروپایی که دارای روابط بسیار بالایی با آمریکا بودند، این شرکت‌ها هم نسبت به معاملات اقتصادی با ایران با ملاحظه رفتار می‌کنند. بنابراین سفر آمانو به‌ایران پس از تحولات برجام طی هفته‌های اخیر این پیام را به جامعه جهانی منتقل می‌کند که آژانس با مقامات ایران به گفت‌وگو پرداخته است و هیچ نقض، تخلف و انحرافی در توافق از سوی ایران مشاهده نمی‌شود. سفر آمانو به تهران می‌تواند یکبار دیگر پیام پایبندی ایران را به جهان مخابره کند. اما این مساله که ترامپ و کاخ سفید پس از سفر آمانو به ‌ایران چه مواضعی خواهند داشت به نظر می‌رسد که آمریکا همچنان به جار و جنجال‌های تبلیغاتی خود ادامه خواهد داد. علاوه بر آن، ممکن است که آمریکا در مساله حقوق بشر و فعالیت‌های موشکی ایران به بهانه‌هایی دست یابد و با آن بهانه‌ها بخواهد ایران را در تنگنا قرار دهد یا مواضعی را اتخاذ و متحدان خود به ویژه اروپایی‌ها را در جهان در مساله حقوق بشر و برنامه موشکی ایران با خویش همراه کند تا از این طریق فشارهایی را به تهران وارد کنند. به نظر می‌آید که‌ ایران در آینده، در بعد دیپلماسی و اقناع افکار عمومی جهان فعال عمل کند. به علاوه اگر ایران بتواند از مقامات تاثیر گذار جمهوری اسلامی در دوره‌های قبل هم در دیپلماسی جهانی و مساله برجام بهره ببرد بخشی از جار و جنجال‌های آمریکا خنثی خواهد شد. البته در تخریب و سیاه‌نمایی برجام آمریکا تنها نیست و عربستان و رژیم تل‌آویو با آمریکا همراه هستند اما به هر روی تلاش‌های ایران در بعد دیپلماسی می‌تواند بخشی از تبلیغات سوء واشنگتن علیه برجام را خنثی و بی‌اثر کند. فارغ از هر چیز در داخل ایران نیز باید تلاش شود تا بهانه‌ای به دست آمریکا داده نشود..

سید جلال ساداتیان، دیپلمات و تحلیلگر