عربستان سعودی این روزها سردرگمتر از همیشه است، وعدههای آمریکا در کنار بحران جانشینی در این کشور سبب شده که فراموش کند توانایی رویارویی با همسایه قدرتمندی به نام ایران را ندارد و البته خوب میداند استراتژی ایران دوستی با همه کشورها و وحدت با کشورهای اسلامی و منطقه است که این روابط دوستانه سبب حسادت عربستان شده است. عربستان مدتهاست که بیمحابا به اتهامزنی علیه کشورمان مشغول است، اتهاماتی که سبب حیرت کشورهای منطقه شده است، چرا که دروغبودن آنها واضح است. بهعنوان نمونه چندی قبل بود که وزیر خارجه عربستان در سخنرانیاش در مجمع عمومی سازمان ملل ضمن تکرار گزافهگویی ضد ایران مدعی شد: «ایران یک کشور حامی تروریسم است و از شبهنظامیان طایفهای در سوریه و عراق حمایت مالی میکند.» شبکه تلویزیونی المیادین بهنقل از منابع خبری در روسیه اعلام کرد دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا در واکنش به اقدام انصارا... و ارتش یمن در شلیک موشک به سمت عربستان ادعا کرد مسئولیت این کار متوجه ایران است! در کنار این موضوع چندی پیش مقالهای در خبرگزاری آسوشیتدپرس منتشر شد که طی آن خبر از طرح تیلرسون برای قرار دادن محور عربستان-عراق در برابر ایران داده شد. طبیعی است که عربستان درصدد جلب توجه آمریکا و متحدان آن کشور است و راهکار آن را اتهامزنی به ایران میداند. اگر به تحولات اخیر در عربستان از حمله افزایش آزادی زنان توجه شود، اهداف این کشور که همان نزدیکی به آمریکا و متحدان این کشور تعریف میشود، نمایانتر خواهد شد.
دست خالی سعد حریری
دیروز جماران نوشت، یک منبع آگاه نزدیک به دکتر علیاکبر ولایتی در خصوص استعفای نخستوزیر لبنان و محتوای مذاکرات محرمانه صورتگرفته بین مشاور امور بینالملل رهبر معظم انقلاب و سعد حریری گفت: نخستوزیر مستعفی لبنان که پیش از این ملاقات به عربستان سفر کرده بود، جهت انجام این دیدار به بیروت بازگشت و بلافاصله پس از استماع موضع تهران مجددا به ریاض رفت و در آنجا استعفای خود را از رسانههای عربی اعلام کرد. این منبع آگاه در خصوص این مذاکرات محرمانه فاش کرد: در این دیدار حریری با طرح درخواست سعودیها از دکتر ولایتی خواسته که ایران دست از حمایت از مردم مظلوم یمن بردارد و روابط خود را با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بهبود ببخشد. وی گفت: مشاور امور بینالملل رهبر معظم انقلاب نیز در پاسخ از حریری خواسته تا سعودیها بمباران مردم بیگناه و حصر اقتصادی و دارویی این کشور را متوقف کنند تا مسیر گفتوگو با ملت یمن باز شود. وی افزود: درخواست نابجای حریری و سعودیها این بود که جمهوری اسلامی ایران در موضوع یمن، جانب حق را رها کند، اما چون ناامید شدند، بلافاصله سعد حریری را به ریاض فراخواندند تا وی استعفای خود را در خارج از خاک لبنان اعلام کند. این منبع آگاه با اشاره به متن استعفای سعد حریری گفت: مشخص است که این متن از جانب سعودیها به نخستوزیر مستعفی لبنان دیکته شده است.
روایت جابری انصاری از تحرکات عربستان
در راستای تحولات میان ایران و عربستان و مواضع کشورمان درباره برنامهها و اتهامزنیها سعودیها به ایران حسین جابری انصاری، معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه، با «آرمان» به گفتوگو پرداخت که در ادامه میخوانید.
آخرین مواضع ایران و عربستان با توجه به تحولات اخیر در روابط دو کشور را چگونه ارزیابی میکنید؟
تحول جدیدی در روابط ایران و عربستان در ماههای اخیر پیش نیامده است. سیاست ما بهعنوان جمهوری اسلامی ایران روابط گسترده وسیع با همه همسایگان، کشورهای منطقه و جهان بهاستثنای رژیم صهیونیستی و موضوع خاص آمریکا است که شرایط خودش را دارد . بهطور طبیعی عربستان هم همسایه بزرگ ایران است، اما بهنظر میرسد هدفگیری عربستان سعودی استفاده از درگیری با ایران برای بسیج کشورهای منطقه و جهان علیه ایران است که این هدفگیری بهصورت ثابت از توافق هستهای و برجام تا به امروز در سیاست خارجی عربستان بوده است.
هدف آنها چیست؟
هدف آنها هم حل مشکلات خارجی خود و هم حل بحرانهای داخلی است.
مشکلات داخلی عربستان در چه حوزهای تعریف میشود؟
بحران جانشینی است. برای تسهیل عملیات جانشینی نیازمند یک امپریالیسم خارجی و دشمن فرضی خارجی هستند که آن را به نام ایران خلق و جعل کردند. ایران دشمن عربستان نبوده و نخواهد بود. اولویت جمهوری اسلامی ایران دشمنی با کشورهای اسلامی و منطقه نیست. البته جمهوری اسلامی ایران در دهههای گذشته با برخی سیاستهای عربستان سعودی بهویژه در زمینه استفاده ابزاری از تروریسم به شکل گسترده در سطح منطقه و بهطور مشخص در بحران سوریه و عراق مخالف بوده و در مقابل آن ایستادگی کرده است و عملکرد معکوس آن را داشته است. مخالفت با برخی سیاستها به معنی دشمنی نیست. با برخی سیاستهای عربستان مخالف هستیم و مخالفت خود را به صراحت اعلام کرده و در سطح عملی در برابر آن قرار گرفتهایم. ایران بهدنبال دشمنی با هیچیک از همسایگان خود از جمله عربستان نیست، بلکه عربستان سعودی در چارچوب اولویتهای سیاست داخلی و سیاست خارجی خودش بهدنبال دشمنسازی فرضی و جعلی برای بسیج داخل خود، منطقه و جهان است.
اخیرا تصمیم به راهاندازی دفتر حافظ منافع ایران و عربستان گرفته شد. روند تشکیل آن تا چه مرحلهای طی شده است؟
برخی کشورها در این راستا تلاشهایی داشتند که در نهایت سوئیس این موضوع را پیگیری کرد. البته سعودیها و ایران درباره تشکیل دفتر حافط منافع توافق داشتند و بهتازگی توافقنامهای میان مدیرکل خلیج فارس وزارت خارجه ایران و سفیر سوئیس امضا شد که بهطور طبیعی سوئیس باید این توافقنامه را با عربستان هم امضا کند تا پس از آن در مسیر اجرا قرار گیرد.
دفتر حافظ منافع چه اختیاراتی دارد؟
فعالیت این دفتر در راستای تامین منافع خاص دو کشور است، بهویژه در زمینه حج و برخی تبادلات انسانی و برخی آمدورفتها.
پس رایزنی و فعالیت سیاسی در این دفتر صورت نمیگیرد.
بله. فعالیت این دفتر سیاسی نیست. ما خواهان روابط خوب با همه کشورهای همسایه بهویژه کشورهای اسلامی هستیم، اما عربستان سعودی متاسفانه تاکنون در افق قابل پیشبینی یک سیاست دارد که همان دشمنسازی جعلی و فرضی به نام ایران است و بهدلیل اینکه جمع این دو مولفه یکی نیست، امکان تغییر را فراهم نکرده است. امیدوارم عربستان متوجه شود همانطور که سیاست استفاده ابزاری از تروریسم نهتنها موجب تحقق اهداف سیاسی آنها در سوریه و کشورهای دیگر نشد، بلکه نتایج معکوسی هم برای آنها در پی داشت، سیاست فعلی در مورد ارائه تصویر جعلی از دشمن فرضی به نام ایران هم نهفقط اهداف عربستان را محقق نخواهد کرد، بلکه نتایج منفی برای منافع عربستان سعودی در پی خواهد داشت. این کشور باید در سیاست اشتباه خودش بازاندیشی کند.