حریری و عربستان در زمین آمریکا

تدبیر24»علی امیدی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص استعفای غیرمنتظره "سعد حریری"، نخست‌وزیر لبنان در ریاض و دلایل این استعفا، اظهار کرد: در لبنان چند سالی است که در انتخابات رییس جمهور و انتخاب نخست‌وزیر چالش‌های اساسی وجود دارد به‌طوری که بعضاً این انتخاب به تعویق افتاده بود و "نجیب میقاتی" برای مدتی پست نخست‌وزیری را بر عهده داشت و گروه‌های سیاسی نتوانسته بودند در پارلمان در انتخاب نخست‌وزیر به فرمول واحدی برسند.

وی افزود: حتی 2 سال بود که لبنان رییس جمهور نداشت و علتش اختلافات سیاسی در داخل لبنان بود. این اختلافات سیاسی بیشتر از نیروهایی در خارج از لبنان تأثیر می‌گرفت به خصوص عربستان و ایران. یعنی چالش‌هایی که بین عربستان و ایران در مناطق مختلف خاورمیانه وجود داشت در لبنان هم خودش را نشان داد که این نشان دادن به صورت اختلافات سیاسی در انتخاب نخست‌وزیر و رییس جمهور بازتاب پیدا کرد.

این استاد علوم سیاسی گفت: نهایتاً پارسال در انتخاب رییس جمهور و نخست‌وزیر به توافق رسیدند. "میشل عون" رییس جمهور و "سعد حریری" نخست‌وزیر لبنان شد. ناظران آگاه این موضوع را سازش نسبی ایران و عربستان در لبنان تلقی کردند و از ابتدا مشخص بود که سعد حریری به‌نوعی منافع عربستان را در لبنان نمایندگی و میشل عون هم ملاحظه منافع ایران در لبنان را می‌کند.

امیدی تصریح کرد: حال این سؤال مطرح می‌شود که چرا حریری استعفا کرد؟ اعتقاد بر این است که در پشت این استعفا یک سناریویی از سوی عربستان طراحی شده است. بخشی از این سناریو این است که ایران و حزب‌الله در نزد مردم عرب و به خصوص لبنان منفور شوند. در سوریه هم طرفداران عربستان و آمریکا عملاً نتوانستند راه به جایی ببرند. البته نمی‌گوییم داعش نماینده عربستان بوده است بلکه گروه‌های اپوزیسیون مد نظر بنده است. در جنگ یمن هم اوضاع آن‌گونه که عربستان خواست پیش برود نرفت و حوثی‌ها حتی موفق شدند اخیرا یک موشک دور برد به فرودگاه ملک خالد ریاض شلیک کنند.

وی ادامه داد: در عراق هم عربستان نتوانست معادلات را به سود خود رقم بزند. البته این‌گونه هم نیست که در همه‌جا معادلات به نفع ایران رقم خورده باشد. عربستان از طُرق مختلف بر ایران و حزب‌الله اعمال فشار می‌کند که از مواضع خودشان کوتاه بیایند. پس شک نکنید که در پشت استعفای سعد حریری سعودی‌ها قرار داشته‌اند و اگر مستقیماً هم به حریری توصیه استعفا نکرده باشند، با رضایت تلویحی عربستان این استعفا انجام و روی آن فکر شده است.

این استاد علوم سیاسی گفت: یکی از دلایل حضور سعد حریری در عربستان و اعلام استعفا در ریاض، واقعی جلوه دادن تهدید جانی علیه سعد حریری است. حریری می‌خواهد بگوید که من را خطر جانی تهدید می‌کند و به همین دلیل به عربستان پناه آورده‌ام که در امان باشم. پس حداقل این استعفا با رضایت تلویحی عربستان همراه بوده است و قصد دارند اوضاع لبنان را پیچیده کنند.

امیدی یادآور شد: عربستان سعودی ثابت کرده است یک بازیگر عقلایی در صحنه‌های بین‌المللی نیست. سیاست زمین سوخته را در کشورهای مختلف دنبال کرده است و ابایی ندارد که سیاست زمین سوخته را در لبنان هم در پیش بگیرد.

وی افزود: اخیراً ولیعهد عربستان "محمد بن سلمان" اعلام کرده است که "سیاست عربستان در 38 سال پس از انقلاب ایران یک سیاست تدافعی بوده است و این سیاست نادرست است پس باید با ایران برخورد مستقیم کرد. ملاحظه‌کاری در برابر ایران جواب نمی‌دهد" و در نتیجه این هم شاید یکی از شاخص‌های سیاست تهاجمی باشد که عربستان در قبال ایران در پیش گرفته است.

این استاد علوم سیاسی در پاسخ به این سؤال که اگر سعد حریری مهره عربستان است پس این کشور چه سودی از کناره‌گیری او می‌برد، گفت: این استعفا چند امتیاز برای عربستان دارد. اول اینکه انتخاب نخست‌وزیر بعدی به این راحتی نخواهد بود چون نمایندگان پارلمان لبنان بیشتر طرفدار سعد حریری هستند. اگر بخواهند انتخاب زود هنگام برگزار کنند هم‌اکنون با این فضایی که سعد حریری ایجاد کرد افکار عمومی در لبنان به نفع گروه 14 مارس است، یعنی گروه سعد حریری و نزدیکانش.

امیدی اظهار کرد: پس اگر انتخاباتی برگزار شود مردم بیشتر به همین گروه 14 مارس رأی خواهند داد و اکثریت پارلمان را این گروه به دست می‌آورد. فعلاً قضیه در لبنان پیچیده است و رییس جمهور برای انتخاب نخست‌وزیر دستش باز نیست. در نتیجه آینده سیاسی لبنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و حتی رییس جمهور اگر بخواهد صبر کند و کفیل نخست‌وزیر هم انتخاب کند باز هم توافق گروه‌های سیاسی مختلف لبنان را احتیاج دارد.

وی با بیان اینکه در دنیای سیاست به پدیده‌های سیاسی نمی‌توان به شکل مطلق نگاه کرد، ادامه داد: فعلاً افکار عمومی در لبنان به نفع سعد حریری است، اما فرهنگ سیاسی اعراب این است که بزدل سیاسی را نمی‌پسندند. اینکه سعد حریری ظرف 2 روز به عربستان سفر کرده است و استعفایش را از عربستان اعلام کرده است از نظر افکار عمومی نخست‌وزیر قدرتمندی محسوب نمی‌شود.

این استاد علوم سیاسی بابیان اینکه متأسفانه عملاً سعد حریری و عربستان در زمین اسرائیل و آمریکا بازی می‌کنند، گفت: در آمریکا قانون "کاتسا" در جریان است و در صدد هستند سپاه پاسداران و حزب‌الله لبنان را به‌عنوان گروه‌های تروریستی معرفی کنند. اگر این اتفاق بیفتد پیامدهای سیاسی و نظامی شدیدی خواهد داشت. با این کار حریری عرصه بر ایران و حزب‌الله تنگ‌تر می‌شود و مفهومش این است که در زمینی که اسرائیل و آمریکا طراحی کرده‌اند عربستان و سعد حریری دارند بازی می‌کنند.

امیدی در پاسخ به این سؤال که چرا سعد حریری تنها 10 ساعت بعد از دیدار با علی‌اکبر ولایتی- مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل این‌گونه به ایران و حزب‌الله حمله لفظی می‌کند، گفت: دلیلش شاید این باشد که حریری قصد دارد ایران و حزب‌الله را منفور جلوه دهد و این کارتی است که می‌تواند با آن بازی کند. ایجاد ایران هراسی یک ابزار برای برخی سیاستمداران شده است. البته میشل عون هم این موضوع را مطرح کرد که تا زمانی که تهدیدات اسرائیل کماکان وجود دارد ما هم به نیروهای مقاومتی مانند حزب‌الله نیاز داریم.

وی در همین خصوص خاطرنشان کرد: سعد حریری با این حمله خود به ایران و حزب‌الله در واقع ابراز ارادتی به آمریکا و اسرائیل کرد و تنها کارت آنان فعلاً همین ایران هراسی است.