چه کسی گفته کربلا سطل زباله ندارد؟

تدبیر24»شهیندخت مولاوردی در صفحه اینستاگرامش تصویری از زائران، قرار داده که زن و مرد و پیر و جوان با پای پیاده همگی در یک‌سو و پشت به تصویر، روی یک جاده آسفالت تر و تمیز در کشور عراق، در حالی حرکت می‌کنند که سایه پاهایشان روی دوسوم دیگر تصویر در یک زمین خاکی از میان بطری‌‌های خالی و تکه‌های پلاستیک و سایر زباله‌های غیرقابل تشخیص، درازکش، خود را محو می کنند.
دستیار رئیس‌جمهور در امور حقوق شهروندی، زیر این مرز میان زباله و زائر، اول یک «بدون شرح» نوشته و بعد هم توضیح داده که «چه اندازه رفتارهایمان با امامان بزرگواری که برای زیارتشان سر از پا نمی‌شناسیم و نظافت را از ایمان می‌دانند، شباهت دارد؟!»
بلافاصله لیست همه بد و بیراه‌هایی که مخاطبان خاص نثار پُست زیست‌محیطی مولاوردی کردند، با این تیتر روی رسانه‌های ناهم‌سو با سیاست‌های دولت قرارگرفت که «زائران اربعین از خجالتش درآمدند» و گفتند که «او به زوار اربعین طعنه محیط زیستی زده»؛ آن‌ها به «مبلغ دریافتی دولت از زوار اربعین»، اشاره کردند و خواهان «دیده شدن حقوق شهروندی زوار و گذاشتن سطل زباله در این مسیر» شدند و گفتند که «دولت جمهوری اسلامی برای ارائه خدمات به زوار اربعین، در سامانه سماح از هر زائر 199هزار و 500 تومان اخذ کرد.»؛ آن‌ها خیلی ساده می‌خواهند بگویند که «شما این‌قدر پول گرفتید از مردم و یک سطل آشغال هم برایشان نگذاشتید.»
به مولاوردی فُحش دادند
میزان کامنت‌هایی با محتواهای زننده و زشت، تا حدی بالا می‌گیرد که خانم مولاوردی کامنت‌ها را می‌بندد و بعد کامنت‌گذاران هجوم می‌آورند به سایر پُست‌های او و مثلا می‌نویسند:«خانم محترم! باید اون عکس اربعین رو پاک کنید وگرنه اعتراض خودمون رو به بی‌تدبیری و لجن‌پراکنی شما قطع نخواهیم کرد»؛ کاربر دیگری زیر تصویر همین پُست که مربوط به ضرب و شتم دست‌فروشان توسط یک مامور شهرداری است؛ می‌نویسد:«کسی که وظیفه‌ش حفظ حقوق شهروندی مردمه و یه سطل زباله نذاشته. کسی که مامورای خودشون با چوب میفتن به جون مردم بعد میاد با ویدئوش پز روشنفکری میده و بهره سیاسی خودش رو می‌بره. »؛ و تمام این کامنت‌ها در رسانه‌های هم‌سو با مخالفان دولت و خانم حقوق شهروندی او منتشر می‌شود.
زیر پُست نمایشگاه مطبوعات مولاوردی هم همراه جمله‌ها و کلمات کنایه‌آمیز، کنایه‌هایی هم به شهرداری تهران زده‌اند که «سال قبل شهرداری تهران وظیفه نظافت کربلا را به‌عهده گرفت... و امسال آقایان جدید مشغول کار هستند و البته مشغول ... هستند و وقت این کار رو ندارند»؛ این در حالی است که مجتبی عبداللهی، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران (معاون جامانده از دوران محمدباقر قالیباف، شهردار سابق) در شهریور سال جاری، در جلسه شواری شهر تهران درباره هزینه‌های برگزاری مراسم اربعین در عراق که مورد اختلاف شواری شهر و شهرداری است، گفت که «۱۵میلیارد تومان برای مراسم اربعین در کربلا هزینه شده است. این در حالی است که بودجه تصویب شده شورای شهر برای این کار پنج میلیارد تومان است.»
این هزینه‌ها و نحوه هزینه‌کرد آن در این چند سال که تعداد زائران کربلا هم بیشتر شده، با ایجاد یک ستاد، به‌عهده شهرداری تهران بوده و نکته اینکه هنوز همان سیاست‌ها در حال اجرا هستند و معاون اجتماعی و فرهنگی هم هنوز جایگزین نشده.
از هر 100 نفر زائر موجود در عراق، حدود 10 نفرشان ایرانی‌اند
آن‌چه واضح است اینکه به احتمال نزدیک به یقین، کامنت‌های زیر پُست اینستاگرامی خانم مولاوردی را زوار اربعین (سوژه‌های مورد بحث) نگذاشته‌اند؛ نه وقتش را در آن شرایط پیدا می‌کنند و نه در واقع موبایل‌هایشان آنتن می‌دهد، چه برسد به اینترنت! تجربه نشان داده که همیشه یک‌سری از کاربرها آماده برای به آتش‌بستن هستند.
نکته دیگری که منتقدان آتشین از آن غفلت کرده‌اند این بوده که «از هر 100 نفر زائر موجود در عراق، حدود 10 نفرشان ایرانی‌اند»؛ در 12 روزی که زوار در مسیرهای مشخص (نظیر مسیری که خانم مولاوردی به تصویر کشیده)، تردد می‌‌کنند، حدود 25 میلیون آدم عبور می‌کنند. مردمان کشورهایی مثل پاکستان، افغانستان، هند، سریلانکا، اندونزی، بنگلادش و حتی سوئد و آلمان و آمریکا هم برای زیارت می‌آیند.»
در ایران زباله نریخته‌ایم؟
اگر برای زیارت به کشور عراق رفته باشید، خیلی خوب متوجه می‌شوید که در مکان‌های این‌طوری هرچه‌قدر هم سطل زباله باشد، این اتفاق می‌افتد که زباله‌ها روی هم تلنبار شوند؛ فرهنگ غاطبه مردم در آن‌جا، فرهنگ زیست‌محیطی نیست؛ دلیلش هم به ریشه‌یابی فرهنگی و اهمیت محیط زیست و اولویت‌بندی آن در ذهن زائر، بستگی دارد؛ آن‌جا مردمانی از روستاهای ناشناخته‌ای از پاکستان هم هستند با آداب خاص خودشان یا از هند؛ از جاهایی که اصلاً دستشویی ندارند و قضای حاجت در کنار خیابان، برایشان امری عادی محسوب می‌شود.
بنابراین حتی اگر (برای اینکه به منتقدان ملاوردی برنخورد)، این‌طور بگوییم که مردم ایران بافرهنگ‌ترین در محیط زیست هستند و هیچ زباله‌ای را هم روی زمین نمی‌ریزند، باز هم زباله جمع می‌‌شود، حتی با وجود سطل زباله‌ فراوان.
البته که گفته می‌شود هر زائر ایرانی یک کیسه زباله دستش است و اولین جایی که می‌رسد، آن را تخلیه می‌کند. با این همه اگر بخواهیم از روی واقعیت‌های موجود، منتقدان مولاوردی را اندکی ناراحت کنیم، باید بگوییم که در مراسم‌های عزاداری در ایران هم شاهد چنین صحنه‌هایی بوده‌ایم و اگر بنا باشد برویم زیر پُست آدم‌هایی که این فرهنگ غلط را با اشاراتی به سبک زندگی ائمه نقد می‌کنند، فحش و ناسزا بنویسیم که زباله از سر و رویمان هم بالا می‌رود.

روزنامه همدلی/آساره کیانی