وضعیت ارایه تسهیلات و همچنین رشد ساخت و ساز نشان میدهد در بافت فرسوده شرایط تحرک نسبی بازار مسکن وجود دارد، اما تعداد خرید و فروشها در این مناطق هنوز نسبت به میانگین شهر تهران پایینتر است.
تدبیر24»طبق آخرین آمار در مهرماه ۱۳۹۶ معاملات واحدهای ۱۶ تا ۲۰ سال با جهش ۱۰۷ درصدی و واحدهای بیش از ۲۰ سال با رشد ۶۳ درصدی مواجه شدهاند. از سوی دیگر به دلیل نرخ سود تسهیلات ۸ درصد برای ساخت و ساز در بافت فرسوده که کمترین نرخ سود در سیستم بانکی محسوب میشود، تقاضا برای دریافت این نوع وامها افزایش یافت تا اینکه تعهدات بانک مسکن در بافت فرسوده مطابق برنامه امسال، به مراتب زودتر از ظرف زمانی تعیین شده (ششماهه به جای یکساله) تحقق پیدا کرد.
با این حال بیشترین فروش در مناطق ۵، ۴ و ۲ انجام شده و با وجود ارایه تسهیلات ۸ درصد برای خرید و ساخت واحدهای نوساز در بافتهای فرسوده تعداد معاملات در این مناطق چندان بالا نیست. کمترین میزان رشد قیمت مسکن نیز در منطقه ۱۲ که دارای بیشترین پلاکهای فرسوده است با ۱.۲ درصد تعلق دارد.
ندا کسریکرمانشاهی ـ رئیس اداره کل تسهیلات تبصرهای بانک مسکن ـ از پرداخت ۲۹ هزار و ۴۶۴ فقره تسهیلات نوسازی به پروژههای مسکونی در بافت فرسوده و ناکارآمد شهری طی دو سال گذشته توسط بانک مسکن خبر داد و گفت: از ابتدای سال ۱۳۹۴ تاکنون ۳۱ هزار و ۶۵۶ فقره معرفینامه احداث واحد در بافت فرسوده و ناکارآمد شهری از سوی شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران صادر شده است که از این تعداد ۲۹ هزار و ۴۶۴ فقره تسهیلات توسط بانک مسکن به آنها پرداخت شده است.
اقبال به سمت واحدهای قدیمیساز در حالی بیشتر شده که انتظار می رفت به دلیل مازاد ۲.۶ میلیونی مسکن که حدود یک میلیون واحد آن طی پنج سال اخیر افزوده شده و نیاز انبوه سازان به شارژ نقدینگی، شاهد عرضه بیشتر واحدهای نوساز در بازار مسکن باشیم. اما به نظر می رسد به دلیل عدم کفایت تسهیلات ۱۶۰ میلیون تومانی برای خرید واحدهای کلیدنخورده، متقاضیان هدف گذاری خود را به سمت اولویتهای بعدی تغییر داده اند.
تراکم جمعیت در شهر تهران به صورت متوسط ۱۳۷ نفر در هر هکتار است، این در حالی است که در بافت فرسوده تراکم جمعیت به ۳۵۲ نفر می رسد. از این رو تقریبا میتوان گفت تراکم جمعیت در بافت فرسوده سه برابر تراکم متوسط شهر تهران است. بافت فرسوده غیر از اینکه از نظر فضا، امکانات و ساختمان در شرایط بسیار بدی به سر می برد، تراکم جمعیت بالاتری هم دارد چرا که خانه های کوچک در بافتهای ریزدانه وجود دارند.
اما آخرین شرایط و ضوابط سقف تسهیلات بافت فرسوده شهری برای احداث هر واحد مسکونی در تهران و کلانشهرها مبلغ ۵۰ میلیون تومان، در مراکز استان و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت، ۴۰ میلیون تومان و در سایر شهرها مبلغ ۴۰ میلیون تومان است.
دارندگان زمین ملکی یا خانههای کلنگی، که حسب تشخیص نهادهای ذیربط مبنی بر استقرار ملک مورد نظر آنها در حریم بافت فرسوده شهری، نسبت به معرفی آنها به بانک مسکن اقدام شده است، برای تخریب و نوسازی واحدهای مسکونی به منظور استفاده شخصی و یا مجموعهسازی میتوانند از تسهیلات موضوعه در چارچوب ضوابط ذیربط جاری بهرهمند شوند.
این تسهیلات صرفا برای ساخت واحدهای مسکونی در بافتهای فرسوده در قالب عقد مشارکت مدنی پرداخت میشود. حداکثر دوران مشارکت مدنی با توجه به حجم پروژه ۲۴ ماه معادل دو سال و حداکثر مجموع دوران مشارکت مدنی و فروش اقساطی طرح ها نیز ۱۴۴ ماه معادل ۱۲ سال است.