چند انتقاد و پیشنهاد

تدبیر24»این روزنامه‌نگار پیشکسوت در گفت‌وگو با ایسنا درباره‌ نمایشگاه مطبوعات امسال که به تازگی پایان یافته است، توضیح داد: مطبوعات هر روز در دکه‌ها نمایشگاه دارند؛ منتها اینکه اگر بخواهیم محلی از ارج و قرب را برای همه رسانه‌ها قائل شویم بد نیست که این نمایشگاه دایر شود. همیشه هم نمی‌شود منفی نگاه کرد. اما نکات زیادی در برگزاری نمایشگاه و خروجی آن وجود دارد که محلی از اعراب بوده است.

وی در همین زمینه اظهار کرد: امسال تعدادی از رسانه‌ها در نمایشگاه‌ها شرکت نکردند؛ چرا این جریان دنبال نشد؛ البته تعدادی بیانیه دادند و تعدادی هم علت را مطرح نکردند. اصولا اگر نمایشگاه محلی برای حضور مردم باشد و چالشی بین رسانه‌ها و مردم ایجاد شود تا اگر بحث، انتقاد یا سوالی دارند مطرح کنند و به نوعی فرصتی باشد که به یک جمع‌بندی برسند تا خواسته‌های مردم را پویاتر دنبال و نیازهایشان را برآورده کنند، نمایشگاه خروجی مثبتی خواهد داشت اما فعلا این ویژگی را نمی‌بینیم.

نفیسی درباره‌ی شاکله نمایشگاه مطبوعات اظهار کرد: نمایشگاه مطبوعات تبدیل به محلی شده است که مسؤولان بیایند و تلاش شود گفت‌وگویی با آن‌ها شکل بگیرد و انعکاس‌هایی هم داشته باشد. در حالی که مسؤولان ما همیشه هستند. این نمایشگاه باید جایگاهی برای مردم باشد که مسائل‌شان را مطرح کنند. در طول برگزاری نمایشگاه امسال، شدت اعتراض مالباختگان از حادثه‌های پلاسکو، کاسپین و پدیده بالا بود؛ چرا هیچ یک از رسانه‌های ما گفت‌وگویی با این افراد ترتیب ندادند. متأسفانه ما هم در بخش رسانه دچار مشکل هستیم و کارمان را جدی نمی‌گیریم. این اعتراض‌ها فرصتی بود تا به جای اینکه فقط شعار بدهند، رسانه‌ها با آن‌ها به گفت‌وگو بنشینند. حتی سخنرانی‌شان هم انعکاس پیدا نکرد؛ چرا بازتاب این جریانات را نداریم که این خود جای بحث دارد. پس هدف ما از برگزاری نمایشگاه مطبوعات چیست؟!

این روزنامه‌نگار قدیمی با اشاره به مقطع زمانی که نمایشگاه مطبوعات در کنار نمایشگاه کتاب، از بازتاب و خروجی بهتری برخوردار بود، گفت: نمایشگاه مطبوعات یک زمان با نمایشگاه کتاب ادغام شده بود و به هر حال نمایشگاه کتاب بازتاب جهانی دارد. زمانی که این دو نمایشگاه از هم تفکیک شدند، نمایشگاه مطبوعات باید هدفی برای خود تعیین می‌کرد. در حال حاضر پس از گذشت چندین دوره از نمایشگاه مطبوعات، آیا قابلیت‌های رسانه‌ها نشان داده می‌شود، اگر این قابلیت‌ها وجود داشته باشد باید هر روز باشد و نه سالانه.

نفیسی درباره‌ی نشست‌هایی که در نمایشگاه مطبوعات برگزار شد، مطرح کرد: باید تعریف‌های مشخص‌تری از نمایشگاه و نشست‌هایی که برگزار شد، شکل می‌گرفت. نشست‌هایی که برگزار شد باید عمیق‌تر به مشکلات جامعه بپردازد. مثلا اینکه تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر روی رسانه‌های چاپی چگونه خواهد بود؟ نقش رسانه‌های چاپی چیست؟ یک طرف رسانه، مخاطب است و بدون مخاطب رسانه‌ای وجود ندارد؛ بنابراین باید توازنی بین هر دو باشد.

این روزنامه‌نگار در عین حال درباره ابتکارات نمایشگاه مطبوعات پیشنهادهایی را مطرح کرد و گفت: برای نمونه دانشکده‌های روزنامه‌نگاری می‌توانند موقع برگزاری نمایشگاه، کلاس‌ها و تشکیلات‌شان را به نمایشگاه بیاورند اما چرا چنین چیزی ندیدیم؟ ما به میزان زیادی رشته ارتباطات از دانشگاه‌های مختلف داریم. می‌توانستند به اجبار واحد درسی‌شان شود که به عنوان کارورزی در نمایشگاه مطبوعات فعالیت کنند. یعنی از یک طرف متولی وزارت علوم و یک طرف متولی نمایشگاه وزارت ارشاد می‌شد.

او در عین حال بیان کرد: الان نمی‌دانیم دستاورد نمایشگاه مطبوعات چه بوده است و از نمایشگاهی که برگزار شد چه نتیجه‌ای گرفتیم؟ این‌ها همه مسئله است و باید سعی کنیم برای رابطه دو طرفه رسانه و مخاطب راهی پیدا کنیم. نمایشگاه و رسانه‌ها استقبال مخاطب را لازم دارند. رسانه‌ها باید زمینه آن را فراهم کنند. مردم باید در رسانه‌ها خودشان را ببینند و پاسخ‌هایشان را پیدا کنند. زمانی که پاسخ‌هایشان را نبینند سراغ رسانه‌ها نمی‌آیند.

نفیسی با تأکید بر اینکه تیراژ رسانه‌های ما نسبت به جمعیت‌مان کم است، اظهار کرد: البته شبکه‌های اجتماعی بی‌تأثیر نبوده‌اند. اگر آن را به عنوان تهدید در نظر بگیریم می‌توانیم به عنوان یک فرصت از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنیم. آیا رسانه‌ها توانسته‌اند این تهدید را تبدیل به فرصت کنند؟

این روزنامه‌نگار پیشکسوت در پایان گفت‌وگوی خود درباره خروجی نمایشگاه مطبوعات گفت: اگر نمایشگاه مطبوعات به این شیوه ادامه پیدا کند ممکن است دیگر کسی نیاید. متأسفانه پل رسانه‌های ما و مخاطبان هنوز ساخته نشده است. هنوز احتیاج به بازنگری در شیوه‌های برگزاری نمایشگاه را داریم.

نفیسی در پایان اقتصاد رسانه را یکی از مباحث مهم در رسانه‌ها دانست که همچنان فقدان این دانش اغلب رسانه‌ها را با ضعف مواجه کرده است.

او درباره بالا رفتن تیراژ روزنامه‌ها هم این گونه گفت: مطبوعات دیگر مشتاق نیستند که تیراژشان بالا باشد چرا که هزینه‌های بالایی دارند. نگذاریم رسانه‌های نوشتاری ما بیش از این آسیب ببینند.