تأثیر «ورزش پرشدت»

اخیرا نشان داده شده که پروتئین‌های موسوم به «قطره چربی» نقش مهمی در پروسه‌های مهم سلولی مانند ذخیره‌سازی و تعادل انرژی سلول دارند. مهم‌ترین خانواده مشخص‌ شده از این پروتئین‌ها، «پری لیپین ها» هستند.

ارزیابی پروتئین‌های پری لیپین در افراد دیابتی و در شرایط ورزش، می‌تواند سرنخ‌هایی را در مورد نقش بالقوه این پروتئین‌ها در مقاومت به انسولین و ابتلا یا تداوم دیابت ارائه دهد. در واقع، اختلال متابولیسم چربی، در ایجاد مقاومت به انسولین در عضلات اسکلتی نقش مهمی ایفا می‌کند و پروتئین‌های قطره چربی همچون پری‌لیپین 2 یا PLIN2 در تنظیم سوخت‌وساز چربی داخل سلولی مؤثر هستند.

برای مطالعه بیشتر تأثیر تمرینات ورزشی هوازی بر میزان بیان پروتئین مهم PLIN2 در عضلات اسکلتی و همچنین سطوح قند و انسولین خون، محققانی از دانشگاه شهرکرد، پژوهشی را با استفاده از جانوران مدل انجام داده‌اند.

غفاری و همکاران در این مطالعه تجربی، تعداد 24 سر موش صحرایی نر به سه گروه 8 تایی شامل دو گروه مداخله(گروه با تمرین استقامتی کم شدت و گروه با تمرین استقامتی با شدت بالا) و یک گروه شاهد تقسیم کردند. سپس هر سه گروه موش‌ها، با تزریق داروی استرپتوزوسین دچار دیابت گردیدند. بعد از این مرحله، تمرین استقامتی به مدت هشت هفته و به‌ صورت سه جلسه در هفته روی موش‌های صحرایی دیابتی اعمال شد. تمرین در گروه «تمرین با شدت کم» با سرعت 5-8 متر بر دقیقه و در گروه «تمرین با شدت بالا» با سرعت 22-25 متر بر دقیقه انجام شد. گروه شاهد نیز، هیچ مداخله‌ای را در این مدت دریافت نکرد.

نتایج مقایسه بین گروه‌ها، اختلاف معنی‌داری را بین آن‌ها از لحاظ میزان بیان پروتئین PLIN2 نشان داد. براساس این نتایج، پروتئین PLIN2 در گروه دیابتی تمرین با شدت بالا نسبت به گروه شاهد، دچار افزایش قابل‌توجهی شد، اما گروه تمرین کم شدت تفاوتی را از این لحاظ با گروه شاهد نشان نداد.

همچنین طبق نتایج حاصله که در مجله «ارمغان دانش» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان کهگیلویه و بویراحمد منتشر شده، سطوح سرمی قند و انسولین بین گروه‌های شاهد، تمرین کم‌شدت و تمرین شدت بالا اختلاف بالایی داشت. بر این اساس نشان داده شد که سطوح انسولین و گلوکز همراه با افزایش شدت تمرین استقامتی در موش‌های دیابتی، کاهش می‌یابد.

به گفته محققان، به نظر می‌رسد که افزایش پروتئین PLIN2 موجب سهولت اکسیداسیون تری گلیسیرید درون عضلانی در طول ورزش شده و از میزان آن کم می‌کند. علاوه بر این، افزایش PLIN2 موجب کاهش غلظت متابولیت های اسید چرب، پس از ورزش می‌شود.

این تحقیق، به‌ خوبی اثرات تعدیلی تمرین‌های استقامتی با شدت بالا را در افزایش بیان PLIN2 در دیابتی‌ها نشان می‌دهد و بار دیگر بر اهمیت ورزش در کنترل دیابت تأکید می‌نماید.

منبع: غفاری، م. و همکاران. 1396. مقایسه دو شدت تمرین هوازی (کم شدت و شدت بالا) بر بیان پروتئین پری‌لیپین ۲ عضله اسکلتی، سطوح سرمی گلوکز و انسولین موش صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوسین. ارمغان دانش، ۲۲(۳): 294-282.