زلزله در همسایگان زمین چگونه است؟

نکته جالب توجه در رابطه با زلزله‌هایی که در ماه رخ می‌دهند این است که مدت زمان وقوع آنها بسیار بیشتر از زمین است و در حالیکه اکثر زلزله‌های زمین کمتر از یک دقیقه طول می‌کشند، زلزله‌های ماه چند ساعت ادامه دارند!

در دهه 1970 دستگاه‌های زمینی یک زلزله 5.5 درجه‌ای را در ماه ثبت کردند که به مدت 10 دقیقه این قمر را لرزاند و سپس طی چند ساعت از شدت آن کاسته شد تا به پایان رسید.

"کلیو نیل"(Clive Nea) استاد علوم زمین‌شناسی دانشگاه نتردام در مصاحبه‌ای با سازمان فضایی آمریکا(ناسا) به داده‌های لرزه‌نگاری دوران آپولو اشاره کرد و در رابطه با این زلزله عظیم گفت: در جریان این لرزه‌ها ماه مانند یک زنگوله در حال تکان خوردن بوده است. چنین لرزه‌هایی می‌تواند به طور کلی یک پایگاه فضایی در ماه را به طور کامل نابود کرده و فضانوردان مستقر را بکشد.

وی افزود: حتی در ساده‌ترین و کم‌خسارت‌ترین حالت ممکن است اکسیژن پایگاه با مشکل مواجه شود و این به تنهایی می‌تواند کار را تمام کند.

لرزه‌نگارهایی که فضانوردان آپولو در ماه قرار دادند طی پنج سال ارسال داده خود بیش از  12 هزار لرزه را به ثبت رسانده‌اند.

دانشمندان چهار طبقه بندی زلزله در ماه را شناسایی کرده‌اند: لرزه‌های عمیق ، لرزه‌های حرارتی، لرزه‌های شهابی و لرزه‌های سطحی.

لرزه‌های عمیق، معمول‌ترین لرزه‌ها هستند و محققان در طول یک دهه بیش از 7000 مورد از آنها را ثبت کرده‌اند و البته قدرت بالایی نیز ندارند و بین دو تا سه درجه قدرت دارند و محققان دوره‌های وقوع آنها را هر 27 روز یک باز می‌دانند که به دلیل جاذبه اعمال شده از طرف زمین است.

لرزه‌های حرارتی به خاطر اختلاف دمای موجود در روز و شب ایجاد می‌شوند و لرزه‌های شهابی نیز مشخص است که به خاطر برخورد شهاب‌سنگ‌ها با ماه ایجاد می‌شوند.

اما لرزه‌هایی که شدت بسیار بالایی در ماه دارند و مدت زمان زیادی نیز طول می‌کشند، لرزه‌های سطحی هستند.

محققان هنوز نتوانسته‌اند علت این لرزه‌های طولانی را بیابند.

از سال 1977 تا به حال 28 زلزله سطحی بالای پنج درجه در ماه به ثبت رسیده است.

نکته جالب توجه این است که با توجه به اینکه در ماه هیچ اقیانوس سطحی‌ وجود ندارد، این لرزه‌ها تاثیر تخریبی بیشتری دارند.

اوضاع در مریخ اما به گونه‌ای متفاوت است و تاکنون لرزه‌های گسترده در این سیاره مشاهده نشده است و محققان معتقدند هر چند میلیون سال یک زلزله شدید در آن رخ می‌دهد.

ناسا برای شناسایی ساختار داخلی مریخ قصد دارد کاوشگر InSight را به مریخ بفرستد.

براساس اعلام ناسا منطقه‌ای که قرار است این کاوشگر در مریخ روی آن فرود بیاید در محدوده خط استوای این سیاره در نظر گرفته شده است.

این کاوشگر از پنل خورشیدی که به صورت دو باله باز شده در دو طرف آن تعبیه شده استفاده خواهد کرد که مجموع طول آنها بیش از شش متر خواهد بود.

پس از فرود آمدن این کاوشگر با استفاده از بازوهای رباتیک خود، دو ابزار حفاری اصلی خود را در سطح مریخ فرو می‌کند تا عملیات حفاری آغاز شود.

این ابزارها بسیار حساس هستند و این قابلیت را دارند که بتوانند وقوع جنبش در ابعاد نصف قطر اتم هیدروژن را حس کرده و همچنین امواج لرزه‌ای موجود در مریخ و همچنین اثرات ناشی از برخورد شهاب‌سنگ‌ها را ثبت کنند.

برای ثبت میزان گرما و انرژی زیرسطحی مریخ یک حسگر در عمق 3 متری سطح مریخ قرار داده خواهد شد.

این ماموریت می‌تواند اطلاعات بسیار ارزشمندی در رابطه با ساختار هسته مریخ در اختیار محققان قرار دهد.

با توجه به اینکه سطوح داخلی مریخ در طول سه میلیارد سال گذشته کمتر از زمین تغییر داشته است می‌تواند هدف مناسب‌تری نسبت به زمین برای بررسی روند شکل‌گیری سیارات باشد.

این ماموریت قرار بود در سال 2016 آغاز شود اما به دلیل وجود مشکلاتی در طراحی حسگرهای این کاوشگر که باید بتوانند در شرایط نزدیک به خلاء مریخ کار کنند، به تعویق افتاد.

این فضاپیما که در روز بعد از جشن شکرگزاری سال آینده به مریخ خواهد رسید، اولین کاوشگری خواهد بود که صرفا بر روی اکتشاف زیرسطحی در مریخ و به مطالعه عمق خاک سیاره سرخ خواهد پرداخت.

ناسا امیدوار است که بتواند با توجه به داده‌های این کاوشگر، سرنخ‌های جدیدی از روند شکل‌گیری سیاره‌های سنگی و خاکی در جهان هستی به دست آورد.

ناسا در حال تلاش برای شناخت هرچه بیشتر مریخ است تا بتواند تا سال 2030 اولین ماموریت انسانی به مریخ را ترتیب دهد.