متن کامل تفسیر آمریکا از توافق ژنو

گروه 1+5 (ایالات متحده، انگلیس، آلمان، فرانسه، روسیه، چین و با همیاری اتحادیه اروپا) با هدف رسیدن به یک راه حل قابل قبول دیپلماتیک برای ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هسته ای وارد مذاکره جدی و فشرده با این کشور شد.

پرزیدنت اوباما به صراحت گفته است که رسیدن به یک راه حل که مانع دستیابی ایران به سلاح هسته ای می شود، در جهت منافع ملی آمریکاست.

امروز گروه 1+5 و ایران به مجموعه ای از تفاهمات اولیه دست یافتند که مانع پیشرفت برنامه هسته ای می شود و ابعاد کلیدی آن را به عقب می راند. این تفاهم، اولین محدویت های معناداری است که ایران طی یک دهه گذشته در برنامه خود پذیرفته است.

6 ماه آغازین، شامل اعمال محدودیت های مهم در برنامه هسته ای ایران است که باید به تدریج فوری ترین نگرانی های ما را از جمله توانمندی غنی سازی ایران، ذخایر کنونی اورانیوم غنی شده اش، تعداد و توانمندی هایش در زمینه سانتریفیوژها و توانایی اش در تولید پلوتونیوم در رآکتور اراک برطرف سازد.

امتیازاتی که ایران به عنوان بخشی از این قدم اولیه تعهد کرده است، شفافیت بیشتری فراهم می کند و امکان بازرسی های سرزده از برنامه هسته ای اش را ایجاد می نماید. در گذشته، نگرانی این بود که ایران از مذاکرات برای وقت کشی و پیشبرد برنامه اش استفاده می کند. اما این اقدامات کمک خواهد کرد وقتی برای رسیدن به یک توافق جامع بلند مدت مذاکره می کنیم، ایران نتواند از سپر مذاکرات برای پیشبرد برنامه هسته ای اش استفاده کند.

در عوض، به عنوان بخشی از اقدامات اولیه، گروه 1+5 تحریم های ایران را به صورت محدود، موقت، هدفمند و قابل برگشت لغو خواهد کرد. این کاهش تحریم به گونه ای سازماندهی می شود که بخش عمده شبکه تحریم از جمله تحریم های کلیدی در بخش نفت، بانکی و مالی پابرجا بماند.

گروه 1+5 با قاطعیت به اجرای این تحریم ها ادامه می دهد. اگر ایران نتواند به تعهدات خود عمل کند، ما لغو محدود را متوقف می کنیم و تحریم های جدید وضع خواهیم کرد.

گروه 1+5 و ایران همچنین پارامترهای کلی یک توافقنامه جامع را نیز که برنامه هسته ای ایران را در بلند مدت محدود می سازد، در خصوص صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران به جامعه جهانی اطمینان می دهد و ما را مطمئن می سازد که هر گونه تلاش ایران برای رسیدن به سلاح هسته ای فوراً شناسایی می شود، بحث و تبادل نظر کرده اند.

مجموعه تفاهمات حاصل شده همچنین شامل اذعان ایران به پیروی از همه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل (که ایران همیشه ادعا کرده است غیرقانونی اند) و برطرف کردن مسائل گذشته و حال هسته ای اش است که آژانس بین المللی انرژی اتمی آنها را شناسایی کرده است.

این شامل حل و فصل مسائل مربوط به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران از جمله فعالیت ها در مرکز پارچین است.

به عنوان بخشی از یک راه حل جامع، ایران همچنین باید به همه تعهدات خود در معاهده ان پی تی و آژانس بین المللی انرژی اتمی عمل کند. در خصوص یک راه حل جامع، تا زمانی که درباره همه مسائل توافق نشود، توافق صورت نمی گیرد.

به عبارت ساده تر، این قدم اول بعد از 6 ماه متوقف می شود و به مثابه یک راه حل قابل قبول نهایی برای آمریکا و دیگر شرکایش در گروه 1+5 نخواهد بود.

 توقف پیشروی برنامه ایران و عقب نشینی بخش های کلیدی

 ایران متعهد شده است غنی سازی بیش از پنج درصد را متوقف کند:

 کلیه فعالیت های غنی سازی بالاتر از پنج درصد را متوقف کند و تجهیزات فنی لازم برای غنی سازی بالاتر از پنج درصد را برچیند.

ایران تعهد کرده است ذخایر اورانیوم 20 درصدی خود را خنثی سازی کند:

سطح ذخایر اورانیوم 20 درصدی خود را به زیر پنج درصد برساند یا آن را قبل از پایان مرحله اول ، به شکلی تبدیل کند که مناسب غنی سازی بیشتر نباشد.

ایران تعهد کرده است که پیشروی در فعالیت های غنی سازی خود را متوقف کند:

سانتریفوژهای جدید از هیچ مدلی نصب نکند

از سانتریفوژهای نسل جدید برای غنی سازی استفاده نکند

نیمی از سانتریفوژهای نصب شده در نطنز و سه چهارم دستگاه های نصب شده در فوردو را غیرفعال نگه دارد به طوری که امکان استفاده از آنها برای غنی سازی وجود نداشته باشد

 ساخت سانتریفوژ را فقط برای جایگزین کردن دستگاه های آسیب دیده ادامه دهد

 از این رو ایران طی شش ماه آینده قادر نخواهد بود به ذخایر اورانیوم غنی شده خود بیفزاید.

تاسیسات غنی سازی جدید نسازد.

ایران تعهد کرده است پیشروی در زمینه تولید ذخایر اورانیوم 3/5 درصدی را متوقف کند:

ذخایر اورانیوم 3/5 درصدی خود را افزایش ندهد، بدین ترتیب به مقدار ذخایر در پایان 6 ماه افزوده نمی شود و تولیدات جدید نیز به شکل اکسید در می آید.

ایران تعهد کرده است که به پیشروی در فعالیت های رآکتور اراک ادامه ندهد و مسیر تولید پلوتونیوم را متوقف کند.ایران متعهد شد که:

رآکتور اراک را راه اندازی نکند

سوخت وارد رآکتور اراک نکند

تولید سوخت برای رآکتور اراک را متوقف کند

دیگر آزمایش های سوخت برای این رآکتور انجام ندهد

قطعات دیگر در رآکتور اراک نصب نکند

سوخت و آب سنگین به محل این رآکتور منتقل نکند

مرکز ویژه بازفرآوری نسازد. ایران بدون بازفرآوری نمی تواند پلوتونیوم را از سوخت مصرف شده جدا کند.

شفافیت بی سابقه و بازرسی های سرزده از برنامه هسته ای ایران

ایران متعهد شد که:

دسترسی روزانه بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را به نطنز و فردو فراهم کند. این دسترسی روزانه به بازرسان امکان می دهد دوربین های نظارتی را بازبینی کنند و از نظارت جامع و گسترده اطمینان حاصل کنند. این نوع دسترسی حتی باعث می شود فعالیت های غنی سازی در این سایت ها شفاف تر شود و زمان شناسایی هر گونه تخلف و عدم همکاری کوتاهتر شود.

دسترسی آژانس به تاسیسات مونتاژ سانتریفیوژ را فراهم کند.

دسترسی آژانس را به تولید قطعات چرخان سانتریفوژ و تاسیسات انبار فراهم کند.

دسترسی آژانس را به معادن و آسیاب های اورانیوم فراهم کند.

نقشه اطلاعات رآکتور اراک را که آژانس از مدت ها قبل به دنبال آن است، فراهم کند. این نقشه اطلاعات حساسی درباره ساختار رآکتور فراهم می کند.

دسترسی مکرر بازرسان به رآکتور اراک را فراهم کند.

اطلاعات خاص و حساس از توافق پادمان های آژانس و کد اصلاح شده 3.1 را که پروتکل الحاقی خواستار آن است، ارائه کند.

ساز و کار راستی آزمایی

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جهت انجام بسیاری از موارد ساز و کار سنجش صحت امر به کار گرفته خواهد شد و این وظیفه را به طور موازی با نقش بازرسی در ایران انجام خواهد داد. به علاوه کشورهای 1+5 و ایران متعهد شده‌اند کمیسیونی مشترک برای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جهت نظارت بر فرآیند اجرایی و رسیدگی به مسایلی که ممکن است به وجود آید تشکیل دهند. کمیسیون مشترک همچنین با همکاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تلاش خواهد کرد روند حل و فصل نگرانی‌های گذشته و کنونی مرتبط با برنامه اتمی ایران، از جمله وجوه نظامی احتمالی این برنامه و فعالیت‌های تأسیسات پارچین، را تسهیل نماید.

 کاهش تحریم‌ها به شکل محدود، موقت و قابل بازگشت

در ازای این گام‌ها از سوی ایران کشورهای 1+5  امتیازهایی محدود، موقت، هدفمند و قابل بازگشت به ایران ارائه خواهند داد و در عین حال بخش اعظم تحریم‌های ما، از جمله تحریم نفت، نظام مالی و بانکی در جای خود باقی خواهند ماند. اگر ایران نتواند به تعهدات خود عمل کند ما کاهش تحریم‌ها را ملغی اعلام خواهیم کرد. کشورهای 1+5  به طور اخص متعهد شده:

•          در صورتی که ایران به تعهدات خود در این توافق عمل کند تا مقدار ممکن در نظام سیاسی کشورشان به مدت ۶ ماه تحریم جدیدی علیه ایران تصویب نکند.

•          موارد خاص تحریم بر طلا و فلزات گرانبها، بخش خودروسازی ایران، و صادرات محصولات پتروشیمی را به حالت تعلیق در آورد، که این امر به طور بالقوه نزدیک به 1/5 میلیارد دلار برای ایران عایدات دارد.

•  مجوز بازرسی‌ها و تعمیرات مرتبط با ایمنی در داخل ایران را برای خطوط هوایی خاص ایرانی داخل کشور صادر کند.

•  خرید نفت ایران را در حد فعلی نگاه دارد که در واقع ۶۰ درصد کمتر از دو سال پیش است. به شرطی که ایران به تعهداتش عمل کند 4/2 میلیارد دلار حاصل از این فروش به شکل اقساط به ایران منتقل می‌شود.

•    400 میلیون دلار از سرمایه‌های دولتی ایران را مستقیماً به مؤسسات آموزشی شناخته‌شده در کشورهای ثالث منتقل کند تا هزینه تحصیل دانشجویان ایرانی پرداخت شود.

 مبادلات بشردوستانه

کشورهای 1+5 متعهد شده‌اند مبادلات بشردوستانه که در قانون آمریکا مجاز محسوب می‌شوند را تسهیل کنند. کنگره به طور اخص مبادلات بشردوستانه را از فهرست تحریم‌ها حذف کرده است در نتیجه ایران نمی‌تواند از طریق این مسیر به منبع مالی جدیدی دسترسی پیدا کند. تعاملات بشر دوستانه خرید مواد خوراکی، کشاورزی، و دارویی و پزشکی را شامل می‌شود. ما همچنین نقل و انتقالات مالی مرتبط با امور پزشکی با خارج از ایران را تسهیل می‌نماییم. ما این مسیر را برای منافع مردم ایران در نظر گرفته‌ایم.

 لغو محدود و موقت تحریم ها

در کل، حدود 7 میلیارد دلار از تحریم ها برداشته می شود و این بخشی از هزینه هایی است که ایران در طول این 6 ماه نیز متحمل می شود. بخش اصلی 100 میلیارد دلار دارایی های خارجی ایران به علت تحریم غیرقابل دسترس است. در 6 ماه آینده، فروش نفت خام ایران افزایش نمی یابد.

در مقایسه با در آمدهای ایران دریک دوره شش ماهه در سال 2011، تحریم های نفتی به تنهایی موجب از دست رفتن 30 میلیارد دلار از درآمدهای ایران ( ماهانه 5 میلیارد دلار) شده است. در حالی که ایران اجازه می یابد به 4 میلیارد و 200 میلیون دلار از درآمد نفت خود دسترسی پیدا کند، تقریباً 15 میلیارد دلار از درآمدهایش در این دوره به حساب های مسدود شده خارجی منتقل می شود.

خلاصه آنکه ما انتظار داریم با اجرای این توافق ، توازن دارایی های ایران در حساب های مسدود شده خارجی افزایش یابد نه این که کاهش یابد.

 تداوم فشارهای اقتصادی بر ایران و حفظ ساختار تحریم ها

در مرحله اول، ما به اجرای تحریم علیه ایران ادامه می دهیم و علیه کسانی که سعی می کنند تحریم ها را دور بزنند، اقدام خواهیم کرد.

تحریم های مرتبط با فروش نفت خام ادامه می یابد. ما با همکاری متحدان بین المللی خود فروش نفت ایران را از دو و نیم میلیون بشکه در روز در سال 2012 به یک میلیون بشکه در روز رسانده ایم و ایران دیگر قادر نیست یک و نیم میلیون بشکه نفت خود را به فروش برساند. این موجب از دست رفتن بیش از 80 میلیارد دلار از در آمدهای ایران از آغاز سال 2012 شده است. در این قدم اول، تحریم نفتی اتحادیه اروپا پابرجا باقی می ماند و ایران همان ظرفیت فروش یک میلیون بشکه را حفظ خواهد کرد و بدین ترتیب هر ماه 4 میلیارد دلار از دست می دهد.

تحریم های مرتبط با صادرات محصولات پتروشیمی به ایران که موجب از دست رفتن میلیاردها دلار از درآمدهای ایران شده است، به قوت خود باقی می ماند.

بخش عمده دارایی های 100 میلیارد دلاری خارجی ایران غیرقابل دسترس باقی می ماند.

- دیگر بخش های مهم تحریم ها دست نخورده باقی می ماند. از جمله:

1. تحریم علیه بانک مرکزی ایران و ده ها بانک بزرگ و نهاد مالی دیگر.

2. تحریم های ثانویه که بر اساس لایحه جامع تحریم های ایران (سیسادا) علیه بانک هایی وضع شده است که با شرکت ها و اشخاص تحریم شده همکاری می کنند.

3. تحریم کسانی که خدمات دیگر مالی همچون خدمات بیمه به ایران می دهند.

4 . دسترسی محدود به نظام مالی آمریکا

- همه تحریم ها علیه 600 فرد و نهاد که با برنامه موشکی و هسته ای ایران همکاری می کنند، به قوت خود باقی می ماند.

- تحریم بخش های مختلف اقتصاد ایران از جمله کشتی رانی و کشتی سازی به قوت خود باقی می ماند.

- تحریم سرمایه گذاری های بلند مدت و منع ارائه خدمات فنی به بخش انرژی ایران به قوت خود باقی می ماند.

- تحریم علیه برنامه نظامی ایران به قوت خود باقی می ماند.

- محدودیت های گسترده آمریکا برای تجارت با ایران به قوت خود باقی می ماند و ایران کماکان از داد و ستد با بزرگترین اقتصاد جهان محروم می ماند.

-کلیه تحریم های شورای امنیت سازمان ملل پابرجا می ماند.

- همه تحریم های مرتبط با حمایت ایران از تروریسم، نقش بی ثبات کننده اش در بحران سوریه و سوابق بد حقوق بشری اش به قوت خود باقی می ماند.

یک راه حل جامع

در این دوره شش ماهه، گروه 1+5 برای رسیدن به یک راه حل جامع مذاکره خواهد کرد. در پارامترهای کلی چنین توافقنامه ای اقداماتی پیش بینی شده است که به جامعه جهانی در خصوص صلح آمیز بودن ماهیت برنامه هسته ای ایران اطمینان می دهد. در خصوص این توافق باید بگوییم تا زمانی که کلیه مسائل برطرف نشود، توافقی حاصل نخواهد شد. در 6 ماه آینده، ما مشخص خواهیم کرد که آیا راه حلی وجود دارد که به ما درباره صلح آمیز بودن برنامه ایران اطمینان دهد. اگر ایران نگرانی های ما را برطرف نکند، ما آماده می شویم تحریم و فشار را افزایش دهیم.

 نتیجه گیری

این قدم اول به خودی خود یک معامله بزرگ محسوب می شود. بدون این توافق مرحله ای، ایران هزاران سانتریفوژ دیگر را به چرخش در می آورد و سانتریفوژهای نسل جدید که زمان رسیدن به مرحله آستانه هسته ای را کوتاهتر می کنند، نصب می کرد. همچنین می توانست رآکتورآب سنگین اراک را راه اندازی کند و ذخایر اورانیوم 20 درصدی خود را افزایش دهد. اما در شرایطی که این توافق ایجاد کرده است، ایران نمی تواند هیچکدام از کارها را انجام دهد.

افزون بر این، اگر توافق مرحله ای حاصل نمی شد، تحریم های بین المللی با خطر فروپاشی روبرو می شد زیرا ایران می توانست ادعا کند که در مذاکره جدی بوده اما غرب جدی نبوده است. در این صورت ما نمی توانستیم شرکای خود را به ادامه کار و اجرای تحریم متقاعد سازیم. حالا که توافق حاصل شده است، ما می توانیم برنامه ایران را متوقف کنیم و به عقب برانیم و به ایران یک گزینه بدهیم: به تعهدات خود عمل و برای رسیدن به معامله نهایی با حسن نیت مذاکره کند وگرنه جامعه جهانی با تحریم و فشار بیشتر پاسخ می دهد.

مردم آمریکا ترجیح می دهند یک راه حل صلح آمیز و پایدار حاصل شود که ایران را از دستیابی به سلاح هسته ای باز دارد و معاهده منع تکثیر را تقویت کند. این راه حل ظرفیت تحقق اهداف مذکور را دارد. با دیپلماسی قوی و اصولی آمریکا می تواند به وظیفه خود در برقراری صلح، امنیت و همکاری عمل کند.

*ایران هسته ای