ايران - اعراب تنور رابطه داغ مي شود

تدبیر24: سفر وزير خارجه امارات به تهران همزمان با گفت وگوي رييس جمهور امريكا با پادشاه عربستان درباره توافق ژنو «با آسودگي كامل توافق هسته يي حاصل بين جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي گروه 1+5 را پيگيري كرديم، و از اين توافق به گرمي استقبال مي كنيم.» اين خبر بخشي از متن بيانيه وزراي خارجه كشورهاي عرب عضو شوراي همكاري خليج فارس در پايان نشست دوره يي خود در كويت بود كه همزمان با ورود وزير خارجه امارات متحده عربي به تهران اعلام شد: بيانيه يي كه در آن براي نخستين بار نه صحبتي از سه جزيره ايراني كه سال هاست مورد مناقشه آنها با تهران است بود و نه سايه يي از تخاصمات گذشته. استقبال شوراي همكاري خليج فارس از توافق ژنو وعدم اشاره به موضوع جزاير سه گانه ايراني كه در بيانيه هاي اين شورا معمولابي وقفه به آن پرداخته مي شد، نشان دهنده اين نكته مهم است كه فضاي مثبت حاصل از توافق ژنو3 به چالش هاي ديگري كه ايران با آن روبه رو است كشيده شده واگر اين توافق در عمل هم روند خوب خود را ادامه دهد حل و فصل بسياري از گره ها در روابط خارجي ايران دور از ذهن به نظر نمي رسد. همچنين با اين بيانيه نخستين گام براي بهبود رابطه ميان ايران و كشورهاي حاشيه خليج فارس برداشته شده است. البته ناگفته پيداست كه اظهارات تازه محمدجواد ظريف، وزير خارجه درباره همسايگان جنوبي ما بسيار تاثيرگذار بوده است: سخناني مبني بر اينكه «عربستان برادر ايران است و كشورهاي حاشيه خليج فارس در اولويت سياست وزارتخانه اوست.» يكي از اين اظهارات است كه ظاهرا در رفع نگراني كشورهاي عربي در قبال ايران موثر بوده است چرا كه تنها چندروز پيش همه كشورهاي عربي دست به كار شده بودند تا توافقي ميان ايران و 1+5 صورت نگيرد و از هيچ كارشكني در اين راستا خودداري نكرده بودند.
    به هر حال مرضيه افخم، سخنگوي وزارت خارجه ايران هم ديروز به جمع ديگر مقامات ايراني پيوست تا نگراني همسايه ها را برطرف كند و اعلام كردكه «اولويت سياست خارجي جمهوري اسلامي تحكيم و توسعه همه جانبه روابط با كشورهاي اسلامي و عربي است.» اطمينان كاملي كه شيوخ خليج فارس مي توانند با دلگرمي به آن به روابط حسنه خود با ايران ادامه دهند.
    
    تلاش اوباما براي راضي كردن عربستان
    حالاآن زلزله يي كه سياسيون غرب پس از توافق تاريخي ژنو از وقوع آن در خاورميانه خبر داده بودند به واقعيت نزديك مي شود. البته از همان ساعات نخست اعلام توافق، اوباما تلاش خود را براي متقاعد ساختن عربستان به عنوان ناراضي ترين كشور عرب منطقه از روند نشست ژنو، آغاز كرد.
    روز گذشته هم رييس جمهوري امريكا طي تماسي تلفني با ملك عبدالله پادشاه عربستان درباره توافق هسته يي 1+5 با ايران گفت وگو كرد. به گزارش مهر به نقل از رويترز، اوباما به رياض تاكيد كرده كه ايران به مفاد توافق انجام شده در ژنو پايبند است. ظاهرا در اين تماس تلفني ملك عبدالله و رييس جمهوري امريكا همچنين درباره ادامه مذاكرات به شكلي منظم براي دستيابي به توافقي كه نگراني بين المللي نسبت به برنامه هسته يي ايران را رفع كند، اتفاق نظر داشته اند. ظاهرا هنوز عربستان نتوانسته رويكرد جديد غرب نسبت به برنامه صلح آميز هسته يي ايران و تغيير مناسباتش با تهران به عنوان نتايج اين موفقيت را هضم كند. چنان كه رويترز در گزارش خود آورده كه «عراق و سوريه دو كشور عرب همسايه ايران از توافق هسته يي استقبال كردند، اما عربستان سعودي و ديگر كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس، از توافق تهران با قدرت هاي جهاني به طور مشروط استقبال كردند.» اما اين به آن معنا نيست كه ديگر كشورهاي اميرنشين پيرامون خليج فارس تا ابد از مواضع او پيروي كنند. چنانچه بلافاصله پس از اعلام نتايج گفت وگوها امارات متحده عربي، كويت، بحرين و پيش تر عراق و سوريه به استقبال تفاهم حاصل شده رفتند و حمايت خود را اعلام كردند. هفته نامه المنار هم از تلاش كشورهاي عرب حوزه خليج فارس براي خارج شدن تدريجي از منظومه عربستان و گرايش آنها به سمت ايران و روسيه درپي تحولات اخير در ارتباط با سوريه و موضوع هسته يي ايران خبر دادند. از مجموع اين تحولات آنچه رخ مي نمايد خارج شدن رهبران كشورهاي عربي از پيله تنگ نظرانه نسبت به آينده توافق تاريخي ميان ايران و كشورهاي غربي است: و تصميمي كه در نخستين اقدام عملي، شش كشور مطرح عرب آن را در قالب بيانيه يي اعلام كردند.
    
    با آسودگي كامل پيگير توافقات هستيم
    به اين ترتيب شش كشور عربستان، امارات متحده عربي، بحرين، كويت، عمان و قطر كه براي نشست دوره يي خود در كويت حاضر شده بودند ضمن درخواست براي همكاري كامل جمهوري اسلامي ايران با آژانس بين المللي انرژي اتمي اعلام كردند كه از توافقات ژنو استقبال مي كنند.
    به گزارش تسنيم به نقل از روسيا اليوم، وزراي خارجه كشورهاي عرب حوزه خليج فارس در بيانيه پاياني خود كه فرانس پرس بخش هايي از آن را منتشر كرده اعلام كردند: با آسودگي كامل توافق هسته يي حاصل بين جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي گروه 1+5 را پيگيري كرديم و از اين توافق به گرمي استقبال مي كنيم. در بخش ديگري از اين بيانيه پاياني وزراي خارجه عرب عضو شوراي همكاري خليج فارس درباره پرونده هسته يي ايران آمده است: اميدواريم اين توافق اوليه مقدمه يي باشد بر توافق كاملي كه به اختلافات موجود بر سر موضوع پرونده هسته يي ايران پايان دهد.
    
    توافق ژنو فضاي تنفسي جديد براي منطقه
    در رويدادي ديگر شيخ عبدالله بن زايد آل نهيان، وزير خارجه امارات متحده عربي روز پنجشنبه به تهران آمد تا فصل تازه يي از مناسبات دو كشور را كه در چند ماه اخير تيره شده بود، آغاز كنند. در اين سفر وزير خارجه امارات با رييس جمهور و وزير خارجه ملاقات كرد. شيخ آل نهيان، وزير خارجه امارات در ديدار با حسن روحاني گفت كه توافق ژنو فضاي تنفسي جديد در منطقه ايجاد كرده است. رييس جمهور هم در اين ديدار گفت: ايران خواهان منطقه يي با ثبات و رو به رشد و توسعه است و بايد با وحدت، اتحاد و يكپارچگي، همكاري هاي اقتصادي را توسعه داد. به گزارش فارس، حسن روحاني پيشرفت امارات را پيشرفت جمهوري اسلامي ايران دانست و گفت: با توجه به تحولات اخير، فرصت خيلي خوبي براي توسعه روابط سياسي و همكاري هاي اقتصادي ميان ايران و امارات ايجاد شده و ان شاء الله، تهران و ابوظبي از اين فرصت جديد بهترين استفاده را خواهند برد. در همين حال شيخ عبدالله بن زايد آل نهيان، وزير امور خارجه امارات نيز ضمن تبريك صميمانه به خاطر توافق هسته يي ايران با گروه 1+5 گفت: توافق ژنو فضاي تنفسي جديدي را براي منطقه پديد آورده است و اين شرايط ويژه فقط مختص ايران و كشورهاي طرف مذاكره كننده نيست بلكه تمام كشورهاي منطقه نيز در آن سهيم هستند. وزيران امور خارجه ايران و امارات هم بر ضرورت آغاز فصل جديدي از مناسبات دوجانبه و چندجانبه تاكيد كردند. به گزارش ايسنا، محمدجواد ظريف در ديدار با شيخ عبدالله بن زايد آل نهيان تصريح كرد كه جمهوري اسلامي ايران براي روابط دوجانبه با همسايگان به ويژه كشور دوست و برادر امارات اهميت زيادي قايل است. آل نهيان هم با اشاره به اينكه فرصت هاي همكاري زيادي داريم كه مي توانيم درباره آنها گفت وگو كنيم، اضافه كرد: ما در امارات همواره شريك ايران بوده ايم و امروز نيز قصد داريم شريكي قوي تر از گذشته باشيم. در همين رابطه شيخ «راشد بن عبدالله آل خليفه» وزير كشور بحرين در آغاز به كار نشست وزراي كشور كشورهاي عربي خليج فارس دراين كشور گفت كه «توافق اوليه بين جمهوري اسلامي ايران و قدرت هاي بزرگ درباره مساله هسته يي تهران باعث مي شود كه ما از اين كشورها انتظار داشته باشيم براي رهبران و مردم منطقه روشن كنند كه اين توافق به درد رسيدن به ثبات امنيتي در منطقه مي خورد.» به گزارش ايرنا، او اما تاكيد كرد كه «كشورهاي عربي مي خواهند مطمئن شوند كه اين توافق به قيمت امنيت اعضاي شوراي همكاري خليج فارس تمام نخواهد شد.» به هر حال آنچه پيداست از هم اكنون اولويت سياست خارجي ايران تقويت همكاري با همسايگان از جمله كشورهاي خليج فارس است تا نگراني هاي آنها هرچه زودتر حل شود و از همين رو از چند روز پيش تاكنون آيت الله هاشمي رفسنجاني، محمدجواد ظريف و... آمادگي خود را براي بهبود مناسبات با كشورهاي منطقه اعلام كرده اند.
نويسنده: زهره آقاياني