سیاست‌ خارجی اقتصاد محور باشد

تدبیر24»رقیب بعضی شرایط را به ما تحمیل می‌کند. جریان اصولگرا رقیب قدری است که شرایط بازی را تا حدود زیادی در انتخابات تعیین می‌کند و در مجموع اصلاح‌طلبان با توجه به بحث صلاحیت‌ها و مسائلی از این قبیل نتوانسته‌اند از قبل برنامه‌ریزی منسجمی برای انتخابات داشته باشند. اینکه در انتخابات سال 98 مجلس به چه شکل عمل کنیم، تا حدود زیادی تحت تاثیر شرایطی خواهد بود که در آن زمان رقم می‌خورد و در مجموع فعلا باید ببینیم بحث صلاحیت‌ها چه خواهد شد و اصلاح‌طلبان تا چه‌ اندازه فرصت می‌کنند در انتخابات حضوری جدی و موثر داشته و در ارتباط با همه کرسی‌های قابل‌‌رقابت، یک کاندیدا داشته باشند. این شرایط در حال‌حاضر تا حدود زیادی در دست اصلاح‌طلبان نیست که بخواهند تعیین ‌تکلیف کنند. باید ببینیم شرایط کشور به چه‌ شکلی است و در آن موقع رقیب چه شرایطی را برای اصلاح‌طلبان ایجاد خواهد کرد. اما دولت دوازدهم به‌تازگی کار خود را شروع کرده و در این مدت کوتاه صدروزه که از عمر دولت گذشته، به آن معنا نمی‌توانیم ارزیابی خاصی از عملکرد دولت داشته باشیم. بیشتر در این مدت می‌توان برنامه‌های دولت را برای آینده مشخص کرد و اینکه دولت باید درمجموع چه برنامه‌هایی در پیش بگیرد. به‌ هرحال بر اساس آنچه از گزارش صدروزه آقای روحانی برمی‌آید، به‌نظر می‌رسد دولت دوازدهم تا اینجای کار به‌خوبی پیش رفته و عملکرد مطلوبی داشته است. رئیس‌جمهور در ارتباط با مهار تورم، رشد اقتصادی و مسائلی از این دست بحث‌های خوبی عنوان کردند و مردم را در جریان اتفاقات رخ‌‌داده در این مدت قرار دادند. به ‌نظر می‌رسد تداوم شاخص‌های بیان‌شده توسط رئیس‌جمهور برای چهار سال پیش‌رو، امیدوارکننده باشد. به‌خصوص یکی از مسائل عمده و مهمی که داریم، توجه به سرمایه‌گذاری‌های مولد است و در این راستا هم ناچار هستیم به‌نوعی تعامل مثبتی با جهان خارج داشته باشیم. اما این تعامل مثبت با جهان خارج به‌معنای نادیده‌‌گرفتن ظرفیت‌های داخلی نیست و قطعا باید از ظرفیت‌های داخلی نهایت استفاده را ببریم، گرچه تعامل مثبت با جهان خارج هم به‌نوعی شرط استفاده از ظرفیت‌های داخلی است. اقتصاد کشور قطعا در انزوا شکوفا نخواهد شد و نیاز به ‌این داریم با دیپلماسی موثر و سازنده در ارتباط با قدرت‌های موثر در نظام بین‌الملل عمل کنیم و مراقب دام‌هایی که توسط بعضی کشورهای منطقه برای ما پهن می‌شود، باشیم. باید حواسمان باشد که به آن دام‌ها نیفتیم و یکی از نگرانی‌هایی که وجود دارد، عملکرد یا فشارهای طیف تندرو افراطی است که متاسفانه اغلب در راستای انتظارات دشمنان ما عمل کرده‌اند و به‌نوعی به برنامه‌هایی که دشمنان ما داشتند، کمک کرده‌اند. آقای روحانی باید مواظب تحرکات تندروها و تاثیرات آنها بر حوزه اقتصاد باشد. کوچک‌ترین مساله در حوزه سیاست‌خارجی بر عرصه اقتصاد تاثیرات منفی خواهد گذاشت و باعث خواهد شد مسائل و مشکلات در عرصه اقتصاد نه‌تنها حل نشود، بلکه بیشتر هم بشود. راه‌حل خیلی از مسائل حوزه اقتصاد در حوزه سیاست‌خارجی است و در کل مطمئن هستم آقای روحانی زمانی می‌تواند موفق باشد که بتواند روند تعامل خوبی را که با نظام بین‌الملل شروع کرده، ادامه دهد. البته شرایط نسبت به گذشته با روی‌ کارآمدن ترامپ تا حدودی پیچیده شده و می‌تواند در زمینه‌هایی برای ما مشکل‌آفرین باشد، اما درنهایت این تدبیر و نحوه برخورد ماست که تعیین‌‌کننده خواهد بود. درصورتی که با خردمندی و عقلانیت در عرصه سیاست‌خارجی عمل کنیم، برنامه‌های خاص تدارک ‌دیده‌‌شده از جانب دشمنان ما هم به جایی نخواهد رسید و از این موانع هم گذر خواهیم کرد. واقعیت این است که شرایط امسال نسبت به سال گذشته بهتر نشده و باید در عرصه سیاست‌خارجی به‌نحوی عمل کنیم که خواست دشمنان ما نباشد. فشارهای افراطیون و تاثیرات آن می‌تواند ما را به همان سمت‌و‌سویی که خواست عربستان، اسرائیل و آمریکا است، هدایت کند که نگران‌کننده است. درمجموع ما درصورتی می‌توانیم رشد اقتصادی‌مان را افزایش دهیم که در عرصه سیاست‌خارجی تعاملات مناسب و سازنده‌ای داشته باشیم. سیاست‌ خارجی ما باید اقتصادمحور باشد. آنچه در ارتباط با سیاست‌خارجی هر کشوری مطرح است، این است که سیاست‌ خارجی را به‌مثابه ابزاری برای به ‌حداکثررساندن منافع‌ ملی تبدیل می‌کنند. گرچه مخالفان همواره گفته‌اند آقای روحانی به سیاست‌ خارجی توجه داشته و از مسائل دیگر غفلت کرده، اما فکر می‌کنم اگر آقای روحانی باز تمام تلاشش را در حوزه سیاست‌خارجی ادامه دهد و بیشترین انرژی خود را به سیاست‌ خارجی معطوف کند، قطعا در حوزه اقتصاد می‌تواند نتایج آن را درو کرده و ببیند. درمجموع حوزه سیاست‌‌خارجی حائز اهمیت است و به‌نظر می‌رسد هم در رشد اقتصادی تاثیرگذار است و هم در ارتباط با سایر مولفه‌های اقتصادی کشور تاثیرگذار خواهد بود. اما در حال‌حاضر اقدام خیلی مهمی از عملکرد صدروزه دولت دوازدهم نمی‌توانم عنوان کنم که به چشم بیاید. قطعا دولت موفقیت داشته و در عرصه‌هایی هم به‌نظر می‌رسد مشکلاتی بوده است. بالارفتن ارزش ارزهای خارجی خود تورم‌زا و تا حدودی نگران‌کننده است و ما نگران تورم مهارشده طی سال‌های گذشته هستیم که با افزایش قیمت ارز افزایش پیدا کند. این پاشنه‌‌آشیل دولت است که باید به آن توجه شود که در سایر حوزه‌های اقتصادی کشور تاثیرگذار است. البته در مدت کمتر از یک‌سال نمی‌توان ارزیابی مناسبی از عملکرد یک دولت داشت. مثلا برای ارزیابی نرخ تورم باید یک‌سال بگذرد تا بتوانیم تورم را سالانه بسنجیم. به ‌نظرم خیلی اوضاع نسبت به گذشته متفاوت نبوده، اما امیدواریم درمجموع بهتر شود. برخی اقدامات مثل همین توسعه روابط با کشورهای اروپایی طی چهار سال گشته انجام شده که درصورت عدم‌‌ بروز مشکل در اقتصاد کشور تاثیرات مثبتی خواهد داشت. به‌جای اینکه عملکرد آقای روحانی را در سه‌ماه بسنجیم، بهتر است که به چهارسال گذشته برگردیم و عملکرد دولت‌ یازدهم را ارزیابی کنیم. شاید سال آینده همین موقع بتوانیم از عملکرد دولت ‌دوازدهم ارزیابی مناسبی داشته باشیم. درکل نسبت به‌ آینده امیدوارم و روند را مثبت ارزیابی می‌کنم. در دولت آقای روحانی سوءمدیریت‌های گذشته را شاهد نیستیم. مدیریت کشور راه درستی را طی می‌کند و از این لحاظ شرایط و وضعیت امیدوارکننده و نگرانی‌ها کمتر شده است. باتوجه به حرکت دولت بر مدار عقلانیت و تدبیر باید گفت امیدواری نسبت به گذشته روزبه‌روز بیشتر می‌شود.

داریوش قنبری، نماینده اسبق مجلس