سعد حریری طالع نحس عربستان

 تدبیر24»این حادثه در نوع خود بی‌نظیر بود و حقوق بین‌الملل را به چالش طلبید و در نهایت شکست خورد؛ زیرا اولین‌بار بود که نخست‌وزیر یک کشور مستقل توسط کشور دیگری احضار و تحت فشار، او را وادار به استعفا می‌کرد. در حالی که از نظر حقوق بین‌الملل، شأن و جایگاه همه کشورها طبق منشور ملل متحد با هم مساوی است و کسی حق دخالت آشکار در امور داخلی کشوری دیگر و احیانا زندانی‌کردن و شکنجه نخست وزیر آن کشور را ندارد. عربستان فکر می‌کرد چون اراده کرده و سعد حریری تبعه سعودی هم هست و لبنان - از نظر خودش- به نوعی گروگان سیاست منطقه‌ای این کشور است، پس این پروژه به‌راحتی انجام می‌شود. تا زمانی که سعد حریری در عربستان بود، یکسویه به‌نفع این کشور صحبت می‌کرد و به ‌ایران و حزب‌ا... اتهام می‌زد و ادعا می‌کرد اگر به لبنان برگردد، جانش در خطر ترور است. اما پس از اینکه رئیس‌جمهور فرانسه پادرمیانی کرد و او را به پاریس برد، سعد حریری این افتضاح سیاسی عربستان را تا حدودی افشا کرد و گفت نمی‌خواهد درباره آنچه در عربستان بر وی رفت، سخن بگوید و یا آن را به‌یاد بیاورد. آنگاه به لبنان سفر کرد و دوباره ادعای نخست‌وزیری لبنان را با صراحت مطرح کرد، درحالی که قرار بود به لبنان سفر کند تا استعفای خود را طبق قانون به رئیس‌جمهور میشل عون تقدیم دارد. این نشان می‌دهد چقدر ادعاهای قبلی وی مبنی بر استعفا یا در خطربودن جانش و اتهامات وارده به ایران و حزب‌ا...، بی‌پایه و بی‌اساس بوده است. اگرچه مدت کوتاهی در حد چندماه، به انتخابات مجلس لبنان بیشتر باقی نمانده و نخست‌وزیر لبنان اعم از سعد حریری یا هر شخص دیگری که باید از اهل تسنن بوده، بر سر کار خواهد آمد، ولی جایگاه سیاسی سعد حریری نسبت به قبل از استعفایش ضعیف‌تر شده است. به عبارت دیگر منزلت عربستان با افتضاح سیاسی که به‌وجود آورد، آنقدر در لبنان و جهان سقوط کرده که عربستان نمی‌تواند حامی خوبی برای سعد حریری به شمار رود. مردم لبنان هم برای مقابله با عربستان که نخست‌وزیر آنان را به گروگان گرفته بود، به‌پا خواستند و از سعد حریری به‌عنوان سمبل لبنان حمایت و دفاع کردند. اما در جران انتخابات لبنان، دوباره بایستی وزن‌کشی صورت گیرد تا جایگاه سعد حریری در سلسله مراتب سیاسی و حزبی و محبوبیت مردمی مشخص شود. این حادثه نشان داد که عربستان دست به کاری سیاسی زد که نه‌تنها پیروزی برای این کشور در لبنان به بار نیاورد بلکه بعد از شکست در سوریه و یمن، اینک در لبنان هم شکست دیگری برای خود رقم زد. می‌توان گفت سعد حریری طالع نحس برای عربستان درآمد و دستگیری و زندان‌کردن وی فقط برای عربستان شکست و افتضاح سیاسی به بار آورد. اتهاماتی که سعد حریری پس از ورود به لبنان به‌طور غیرمستقیم به حزب‌ا... وارد کرد، یعنی دخالت در کشورهای عربی نیز ناوارد است. منظور عربستان از این جمله که از زبان سعد حریری مطرح شد، یمن، عراق و سوریه بوده است. در حالی که مقامات نزدیک به سعودی آشکارا اعتراف کرده‌اند که حزب‌ا... حضوری در یمن ندارد. پس از شکست داعش در عراق هم حضور حزب‌ا... برای کمک به حشدالشعبی پایان یافت. اوج حضور حزب‌ا... در یک کشور عربی در سوریه بود که به آزادسای خاک این کشور به‌ویژه در مسیر راه به لبنان انجامید و اگر اوضاع سوریه رو به آرامش برود و ارتش سوریه قادر باشد خود از تمامیت ارضی خود دفاع کند، حزب‌ا... موردی برای حضور در سوریه نخواهد داشت. پس دفاع عربستان از معارضان سوریه برای سرنگونی بشار اسد دلیلی برای حضور حزب‌ا... در این کشور است که عربستان می‌تواند با برداشتن حمایتش از معارضان، صلح و آرامش را به ‌این کشور بازگرداند و زمینه بازگشت حزب‌ا... به لبنان را فراهم آورد. در قضیه استعفای صوری سعد حریری و زندانی‌شدن وی در ریاض، سیدحسن نصرا... مواضع متینی در حمایت از سعد حریری و دفاع از حاکمیت ملی لبنان اتخاذ کرد که توانست همه جناح‌های سیاسی حتی جریان 14 مارس و حزب المستقبل طرفدار سعد حریری را به خود جذب کند و شعارهای سیدحسن نصرا... تبدیل به شعار مردم و احزاب سیاسی شد. ناگفته نماند پایداری میشل عون رئیس‌جمهور لبنان مبنی بر نپذیرفتن استعفای صوری سعد حریری هم باعث جلب حمایت جهان از این موضع شد به ترتیبی که نه‌تنها تبدیل به موضع روسای جمهور در فرانسه، آلمان و بریتانا شد بلکه دونالد ترامپ را هم وادار کرد به اصل حقوق بین‌الملل و اصول منشور ملل متحد در شناسایی نخست‌وزیر لبنان استناد و از غلتیدن در دامان طرح‌های بلندپروازانه محمد بن‌سلمان خودداری کند.

سید علی خرم،استاددانشگاه- حقوق بین‌الملل