بزنگاه آزمون لندن

تدبیر24»شرایطی که روند اجرای توافق هسته‌ای از سوی امریکا مورد تهدید قرار گرفته و شرایط و بحران‌های جاری خاورمیانه، الزامات خاصی را برای کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مطرح کرده است. از این‌رو سفر آقای بوریس جانسون در چنین فضایی یادآوری چند نکته را که چه بسا امکان طرح آن در ملاقات‌های رسمی مهیا نشود، ضروری می‌سازد؛

- قبل از هر چیز باید یادآور شد متأسفانه تصویر و تصوری که در افکار عمومی جامعه ایرانی نسبت به انگلیس وجود دارد، تصویر درخشانی نیست به این دلیل که مردم ایران در گذشته خاطرات چندان خوشایندی از نقش این کشور در مسائل داخلی ایران ندارند. اما دو کشور در شرایط کنونی در نقطه‌ای ایستاده‌اند که خواستار توسعه روابط در ابعاد مختلف سیاسی

 و اقتصادی هستند. انگلیس در دوره پسابرجام بنای هدفگذاری خود را بر بهره‌مندی از بازار اقتصادی ایران گذاشته است. به‌عنوان مثال دو کشور در زمینه تجاری

و اقتصادی فضای بسیاری برای همکای متقابل دارند. اتاق‌های مشترک بازرگانی

در تهران و لندن باید فعالیت‌هایشان را افزایش دهند زیرا حجم مبادلات دو کشور از نظر اقتصادی در حد نام دو کشور و مناسبات گذشته نیست بنابراین بهتر است فعالتر شده و زمینه‌های مشترک همکاری را پیدا کنند. از طرف دیگر انگلیسی‌ها باید به بازار ایران به‌عنوان بازار پایدار نگاه کنند نه بازاری که صرفاً در یک برهه کوتاه مدت با آن کار کنند. این متأسفانه نقصی است که در سیاست انگلیسی‌ها نسبت به ایران مشاهده می‌شود. آنها همیشه به سیاست‌های کوتاه مدت فکر می‌کنند تا سیاست‌های میان مدت و بلند مدت. در حالی که بازار ایران و انگلیس برای هر دو کشور جذابیت‌های زیادی دارد و فضا برای توسعه سرمایه‌گذاری در زمینه‌های همکاری‌های پایدار از جمله در زمینه صنعتی و تولیدی مهیاست. در این راستا تحرک بخش خصوصی دو کشور باید افزایش یابد.

- از منظر سیاسی، انگلیس به‌عنوان یکی از کشورهای مهم اروپایی باید ابعاد استراتژی خود را در خصوص سیاست جهانی‌اش نسبت به جمهوری اسلامی ایران و همچنین امریکا تعیین کند تا به این ترتیب معلوم شود که این کشور در خصوص رابطه با ایران بر مبنای چه مداری حرکت خواهد کرد. یعنی آیا این کشور کماکان دنباله روی سیاست دولت ترامپ است یا می‌خواهد سیاست مستقلی را در پیش گیرد. هر کشوری بر پایه منافع ملی خود تصمیم‌گیری می‌کند اما طبیعی است

که جمهوری اسلامی ایران در توسعه مناسبات خود با کشورهای دیگر این اصل را

در نظر می‌گیرد که هر کشوری که کمتر از دولت واشنگتن تبعیت داشته باشد در واقع جایگاه مناسب تری در توسعه مناسبات خواهد داشت. درباره برجام به نظر می‌رسد که شخص ترامپ و مشاورانش کماکان به سست کردن پایه‌های برجام می‌اندیشند بی‌آنکه نامی از نقض برجام ببرند این امیدواری وجود دارد که موضع انگلیس

در این باره شفاف باشد. اگر آنها اعتقاد دارند برجام می‌تواند به صلح کمک کند باید به شریک اصلی خود یادآور شوند حفظ برجام می‌تواند صلح منطقه‌ای را به دنبال داشته باشد.

- ایران و انگلیس در خصوص همکاری‌ها در خاورمیانه و غرب آسیا سابقه طولانی دارند. لندن طی سال‌های اخیر شاهد بود که حضور جمهوری اسلامی ایران در منطقه تا چه اندازه توانست برای نابودی داعش مؤثر باشد و تا چه اندازه برای از میان بردن داعش، هزینه انسانی، مادی و معنوی پرداخت کرد. مقام‌های انگلیسی از اهمیت نقش آفرینی تهران غافل نیستند و این را زمینه‌ای برای توسعه مناسبات آتی بین انگلیس و ایران در آینده نزدیک تلقی می‌کنند.

با وجود این زمینه‌های مشترک همکاری، یکی از گره‌هایی که هر از گاهی در روابط ایران و انگلیس پیش می‌آید از مسائل مستحدثه‌ای است که یک طرف ممکن است از ابتدا نقش مستقیمی در آن نداشته باشد اما بر اثر دخالت‌های دیگران این اتفاقات پیش بیاید. چنین مسائلی را باید با درایت حل کرد به نحوی که از یک سو، این دسته از مشکلات عامل منفی برای توسعه مناسبات دو کشور نشود و دوم اجازه دهند این گونه مسائل از مجاری ذیربط و قانونی خود جلو رود، چه آنکه اگر هر دو کشور از مجاری قانونی مذاکره کنند راه حل منصفانه‌ای برای آن پیدا خواهند کرد.