به زبان ساده خواسته اصلی كولبران نان و كار است، اما طرح اخیر وزیر كشور دال بر پایان كولبری و تجمیع آنان در 15 بازارچه مرزی چهار استان غربی كشور كه معابر كولبری در آن واقع است، اگرچه بهتآور بود، اما بنابه دلایل ذیل نمیتواند راهگشای این معضل عظیم باشد.
تدبیر24»داستان تلخ كولبری نشان از واقعیت دردناك توسعه نیافتگی مناطق مرزی چهار استان غربی كشور است. كولبران صرفا برای امرارمعاش روزانه خود مجبور به پذیرش شرایط سخت و ناگوار كولبری هستند. سالیانه حداقل بالغ بر 146نفر كولبر در این مناطق كشته میشوند و صدها نفر از آنان بر اثر فشار كار یا رفتن روی مینهای زمینی مصدوم میشوند. بیان یك صفحه از صفحات داستان تلخ كولبران در این مناطق میتواند گویای این امر و صدق گفتار باشد. اخیرا وكالت اولیای دم مرحوم محمدبایر قیطولیزاده در استان كرمانشاه را بر عهده گرفتهام كه در شرایط بسیار سختی كشته شده است. پروندهای در دادسرا تشكیل شده و در حال رسیدگی و تظلمخواهی هستیم. از یك سو فرماندار ثلاث باباجانی در مكتوبی رسمی اعلام داشته است كه بارهای موجود در خودرو نیسان مرحوم محمدبایر قیطولیزاده كاملا قانونی بوده و هیچكدام قاچاق تلقی نمیشود و از دیگرسو سازمان تعزیرات نیز پس از بررسی مدارك كامل، تمامی بارها را پس از كشتهشدن آن مرحوم، آزاد و از اتهام قاچاق بیگناه دانسته است، اما هنوز نهادی او را قاچاقچی دانسته است. این داستان تلخ و دردناك در تمامی نوار مرزی این چهار استان غربی وجود دارد و هر روز نیز تكرار میشود. اكنون این پرسش مطرح میشود كه آیا طرح وزیر كشور كه در پایتخت تنظیم شده است، میتواند راهگشای مشکل این مظلومان باشد؟ آیا طرحهای اینچنینی كه بدون حضور كولبران یا نمایندگان آنها تدوین شده است، میتواند در برونرفت از این شرایط موثر باشد؟ طرحهای سال گذشته در مورد بیمه كولبران به كجا ختم شد؟ چرا واقعیت كولبران دیده نمیشود؟ آیا كولبر دیگری قربانی نخواهد شد؟ چه ضمانتی برای برونرفت از این داستان تلخ وجود دارد؟ و صدها پرسش دیگر نیز مطرح است. در حال حاضر حسب اعلام نماینده سردشت و پیرانشهر در مجلس شورای اسلامی كه در رسانهها منتشر شده است، قریب به ٧5هزار نفر كولبر داریم. این كولبران محتاج نان شب هستند و هیچ سرمایهای ندارند تا بتوانند با آن در بازارچههای مرزی دادوستد تجاری انجام دهند، اگرچه در حال حاضر بازار دچار ركود زیادی شده و تابع نوسانات ارزی است و در این آشفتهبازار، كولبران نمیتوانند نفس بكشند و صرفا از توان فیزیكی خود برای كولبری استفاده میكنند. لذا طرح جناب وزیر كشور نمیتواند منطبق با واقعیت باشد. بهگمان اینجانب، وزیر كشور باید از طبقه آخر ساختمان عظیم وزارت كشور واقع در خیابان فاطمی تهران بیرون آمده و كافی است دو ساعت را با كولبران ثلاث باباجانی یا هورامان طی كند تا بتوانند طرحی مناسب و منطبق با واقعیت برای كولبران طراحی كنند. واقعت مساله این است كه كولبری، نشان بیكاری فزاینده و توسعهنیافتگی این مناطق است و با طرحهای ضربتی و سلبی نمیتوان پرونده داستان تلخ كولبران در این مناطق را ببندیم. ٧٥هزار خانواده كولبری نیازمند اشتغال و نان هستند؛ فعالیت در بازارچههای مرزی نیازمند سرمایه است و برای كولبران هیچ اثری نخواهد داشت. حتی دادن وام و بانكیكردن معیشت كولبران موجبات نابودی هرچه بیشتر آنان خواهد شد. ایكاش بهجای این طرح، موجبات اشتغال از طریق تولید منطبق با شرایط این مناطق، ایجاد صنایع تبدیلی، توسعه پایدار و لزوم توجه به واقعیات این مناطق و كولبران و... را مطرح میكردند. دولت وفق قانون اساسی در قبال كولبران دارای مسئولیت بوده و باید پاسخگوی بخشی از تكالیف حقوق شهروندی دولت در قبال شهروندان كولبر باشد. دست و نگاه خانواده كولبر به میزان باری است كه كولبر روزانه با خود از مناطق صعبالعبور كوهستانی این مناطق حمل كرده و در قبال آن كیلویی پنجهزار تومان دریافت میكند.
حسین احمدی نیاز؛ حقوقدان و وكیل پایه یك دادگستری