چرایی میل به درخواست حکم اعدام

به گزارش تدبیر24 به نقل از گفتگو نیوز،اعدام کیفر و مجازات و به عبارتی دیگر اشد مجازات برای محکوم است. این کیفر یکی از موارد پیش بینی شده در قانون برخی کشورهاست که در آن به حکم قانون و بر اساس حکم دادگاه -عمومی، جنایی، نظامی و غیره- اجرا می‌شود. بررسی ابعاد حقوقی این حکم و اجرای آن موضوع نگارش این یادداشت نیست اما آنچه در این نوشته به آن می پردازم چرایی درخواست صدور حکم اعدام از سوی کسانی است که در جایگاه قضاوت نیستند. این موضوع مدتها است محل بحث برخی محافل حقوقی است که چرا برخی افراد که در جایگاه قضاوت نیستند درخواست صدور حکم اعدام برای افراد دیگر به ویژه مخالفین خود دارند.
اخیرا آیت الله جنتی از خطیبان موقت نماز جمعه تهران در سخنان خود با اشاره به رافت اسلام و نظام گفته است: اگر رافت فوق‌العاده نظام اسلامی نبود، اینها (موسوی و کروبی) باید اعدام می‌شدند. کسانی که از این افراد دفاع می‌کنند، به این سوال پاسخ دهند که در فقه اسلام مفسد فی‌الارض مستوجب اعدام هست یا نه؟ نمونه کوچک مفسد فی‌الارض کسی است که چاقوکشی می‌کند و در محله مبارز می‌طلبد و محله را ناامن می‌کند. حال کسی که ۸ ماه مملکت را ناامن کرده و چقدر انسان‌ها را به کشتن داده، مفسد فی‌الارض نیست؟ شما خجالت نمی‌کشید از اینها دفاع می‌کنید؟
خطیب موقت نماز جمعه تهران با بیان اینکه نظام خیلی منت بر سر اینها گذاشته و گفته است بمانید و زنده باشید و در خانه خودتان باشید و بهداشت را رعایت کنید، تصریح کرد: حتی اگر آنها به دکتر نیز نیاز داشته باشند برای آنها حاضر می‌کنند، ولی در عین حال این افراد حاضر نیستند از کرده خود اظهار ندامت کنند.
این که این خطیب جمعه خود را در جایگاه قاضی قرار داده است مسئله جدیدی نیست و متاسفانه موضوعی است که در جامعه ما وجود دارد؛ بسیاری از افراد خود را در موضع قضاوت قرار می دهند و این رفتار یک آسیب جدی اجتماعی است که پیامدهای زیانباری برای جامعه دارد. میل به درخواست مرگ برای یک فرد ولو مجرم محکوم به اشد مجازات از نظر روانشناسی یک آسیب محسوب می شود چرا که در شرایط عادی یک انسان میل به سلب زندگی انسانی دیگر ندارد.
متاسفانه اظهارات زیانبار اینچنین آرامش روانی جامعه را نیز بر هم می زند و تاثیرات مخربی بر مردم می گذارد چه این که چنین اظهار نظری از سوی فردی باشد که اظهاراتش تاثیر مستقیم بر جامعه دارد و از تلویزیون نیز پخش می شود.
در ارتباط با این مورد خاص آیت الله مصطفی محقق داماد برای برخی اظهارات چهره های روحانیت، علیه افراد در نماز جمعه اظهار تاسف کرد و این اظهارات را در حکم تهمت و خلاف شرع دانست.  
این مجتهد و استاد فلسفه و حقوق حوزه و دانشگاه گفت: "متاسفانه برخی اظهارات هفته گذشته آیت الله جنتی در نماز جمعه، گذشته از صدمه زدن به این تریبون، خلاف شرع هم محسوب می شود. چرا که این نوع اظهارات با آبروی افراد بازی کردن است و موجب فسق برای گوینده است. "
دکتر محقق داماد افزود: "آقایان فراموش کرده اند که اگر هم قرار باشد مساله ای بررسی شود جای صدور احکام قضائی دادگاه است و هیچ کس نمی تواند و حق ندارد در تریبون نماز جمعه امر و نهی قضائی بکند."
بسیاری از محققین بر این باورند که اعلام چنین مواضعی ناشی از نهادینه شدن میل به خشونت طلبی در فرد است. میلی که بیشتر جنبه تخلیه بار روحی برای فرد  دارد و خشم و تنفر از مخالف خود را اینگونه ابراز می کند.
آیت الله جنتی در سالهای گذشته نیز نسبت به اجرای حکم اعدام؛ در سخنانی در نماز جمعه ابراز رضایت کرد و برای اجرای این حکم از دستگاه قضایی تشکر کرد. وی همچنین در همان خطبه گفته بود که اگر این افراد در سال 78 اعدام شده بودند در سال 88 این اتفاقات نمی افتاد.
باید گفت که افرادی در جامعه هستند که با چنین اقداماتی موافق هستند که خودجوش به در خواست برای صدور حکم می پردازند.
نکته ای که نباید از خاطره ها محو شود واکنش مقام معظم رهبری به شعار صدور حکم اعدام برای نویسنده یک مطلب در نشریه دانشجویی موج در صحن مرقد امام خمینی بود که عده ای شعار "... اعدام باید گردد" سردادند که ایشان در واکنش به این شعار خطاب به افراد معدود شعار دهنده گفتند: که شعار ندهید و حکم هم صادر نکنید. در همان خطبه نیز ایشان در واکنش به اظهارات سردار نقدی که گفته من حکم خدا را اجرا می کنم فرمودند صدور و اجرای حکم اعدام بر عهده نظام است و کسی حق ندارد چنین حکمی صادر کند.
گفتنی است که موج "نشریه موج" نیز توسط آیت الله جنتی در کشور به راه افتاد چرا که این نشریه یک نشریه دانشجویی با تیراژ محدود بود که خطیب جمعه تهران آن را علنی کرد و تلویزیون نیز با میزان مخاطب همه مردم آن سخنان را پخش کرد.
مهمترین اتفاق تلخی که با درخواست صدور حکم اعدام می افتد این است که بار روانی آن به جامعه تحمیل می شود چه اینکه درخواست حکم اعدام در شرایطی باشد که حتی افراد متهم به دادگاه نیز فرا خوانده نشدند.
اتفاقات سال 88 اگر از واقعیت نگذریم اتفاقات تلخی بود اما هر چه بود باید به عنوان یک رخداد ویژه در تاریخ نظام مورد بررسی و آسیب شناسی قرار بگیرد .  به هر روی اما میرحسین موسوی و مهدی کروبی هوادارانی در کشور دارند و این هوادارن در روز 25خرداد 88 به خیابان آمدند و به نتیجه انتخابات اعتراض کردند. به گفته شهردار تهران بالغ بر 3میلیون نفر در تهران راهپیمایی کردند.
اگر مسائل آن ایام مورد واکاوی قرار بگیرد ابعاد آن هویدا خواهد شد و حتی اگر نظام قضایی کشور تصمیم به محاکمه موسوی و کروبی هم بگیرد شاید بیش از پیش ابعاد آن اتفاقات روشن شود ولی آنچه بعد ها رخ داد مسیری غیر عقلانی بود که برخی مسولان نیز به آن دامن زدند.
مقاماتی که با اظهارات خود و با در اختیار داشتن رسانه فضای کشور را ملتهب می کردند و در همان ایام حتی کمترین ابزار رسانه ای از معترضین نیز سلب شده بود.
در چنین شرایطی و بدون اجازه اظهار نظر به متهمان و بدون فراهم کردن فضای دفاع از اتهامات فردی که دبیر شورای نگهبان و خطیب جمعه نیز هست بدون ملاحظات سیاسی و اجتماعی و حتی بدون ملاحظه فقهی و حوزوی حکمی صادر می کند که جز تنش حاصلی برای کشور ندارد.
علی القاعده باید چنین مقامی پاسخگوی اظهاراتش باشد و اگر اظهاراتش منجر به تشویش اذهان نیز می شود باید دستگاه قضایی از وی توضیح بخواهد ؛ هر چند نگارنده معتقد است چنین خواسته ای تحقق ناپذیر است اما طرح چنین خواسته ای خاطری را آزرده نخواهد کرد چرا که انتظار پاسخگویی از چنین فردی نیز وجود ندارد.