«چه کسي نيازمند ارشاد است»

تدبیر24: 1-جامعه ايران به درستي، انتظاراتي از رييس جمهور منتخب خود دارد که برخي از آنها به عنوان معياري براي مردم، داراي اهميت مضاعف است. جامعه از آقاي رييس جمهور انتظار دارد اگر در برخي حوزه ها - به دليل مصالح يا محدوديت ها - امکان عمل مستقيم ندارد، حداقل موضع مشخص و روشن داشته باشد. سخنان روحاني در افتتاحيه نمايشگاه کتاب، اين اطمينان را به مردم مي دهد که ايشان همچنان بر عهد خود با جامعه استوار است و در کنار آنان ايستاده. بيان مشخص و روشن موضع فکري روحاني براي مردم جاي خوشحالي دارد و چنين توقعي به درستي از دولت يازدهم مي رود. از اين نکته بايد استقبال کرد.

2-روحاني در بخشي از سخنان خود، ضرورت حرکت هاي سياسي و فرهنگي شناسنامه دار را يادآور شد که اشاره اي کاملابجا و بااهميت است. در چند ماه اخير، رخدادهايي مشاهده شده که جاي تعجب بسيار دارد.

اينکه در محل هاي پرتردد بزرگراه ها، تابلوهايي با ابعاد بسيار بزرگ عليه مذاکرات «ژنو» نصب شود، يکي از اين رخدادهاست. براي مثال نگارنده که کار سياسي - حزبي را تجربه کرده ام، اين نوع حرکات داراي زواياي ديگري نيز هست. منظور من نه امروز است که مشکلات بسياري مقابل برخي احزاب قرار گرفته بلکه در دوران اصلاحات که دستمان بازتر بود، هيچ گاه نيرو و بودجه لازم براي تهيه و نصب تعداد انگشت شماري از اين «بيلبوردها» را هم در اختيار نداشتيم. ممکن بود در فصل انتخابات بودجه هايي برسد اما باز هم در اين سطح نمي توانستيم عمل کنيم. همه نيروهاي سياسي «کارکرده» مي دانند نصب اينگونه تابلوها در اولين ساعات بامداد، با جرثقيل و امکانات بسيار صورت مي گيرد نه اينکه تعدادي «جوان دانشجو» جمع شده باشند يا يک گروه کوچک سياسي يا عقيدتي، عامل آن باشند. اينگونه امور نياز به سازماندهي، پول، امکانات خارج از معمول و «حمايت» جدي دارد. نکته جالب توجه در اين ميان اين است که گروه هاي سياسي تاکيد بسياري دارند که امضاي آنها در زير هرگونه فعاليتي در هر مقياس - حتي چاپ يک بنر- درج شود.

سخن روشن آقاي روحاني درباره حرکت روشن سياسي و فرهنگي، بايد از سوي همه ما تاکيد و بر آن پافشاري شود. هر کسي موضعي دارد آن را با امضاي خود با صراحت بيان کند تا نشان دهد شهامت لازم را دارد. موضع گيري به اسم مردم، يا ديگر عناوين، کار افرادي است که شهامت، صراحت و شفافيت ندارند و مي خواهند «تيري در تاريکي» رها کنند. اين نکته مهمي است که آقاي روحاني روي آن انگشت نهادند. اشکالي ندارد که دولت نقد شود. اتفاقا اگر گروهي سياسي يا غيرسياسي از به حق بودن سخن خود اطمينان دارد، بايد تاکيد بيشتري بر کار «شناسنامه دار» داشته باشند تا در انتخابات بعدي، مورد اقبال مردم واقع شود. کسي که مي خواهد ديوار را رنگ کند چهره خود را نمي پوشاند اما وقتي کسي قصد دارد شيشه اي را بشکند يا تخريب کند، در تاريکي عمل مي کند.

3-مساله «فضاي فرهنگي» در چند موضع گيري اخير رييس جمهور مورد تاکيد قرار گرفته است. آقاي روحاني به درستي سوال مي کند «چه کسي نيازمند ارشاد است» و چه فردي صلاحيت اين کار را دارد؟ ارشاد، امري معنوي، اخلاقي و ديني است و کساني که حس مي کنند حرف آنان نافذ است، مي توانند نسبت به آن اقدام کنند. اما نکته آنجاست که «ارشاد» از يک موضع معنوي پيروي مي کند و در شارع مقدس نيز به درستي اشاره شده که آمر به معروف، خود بايد داراي صلاحيت باشد و «احتمال تاثير» بدهد. اين مهم، زماني محقق مي شود که فرد ارشاد کننده از موضع احترام و معنويت نزد ديگران برخوردار باشد. پدر و مادر براي فرزند، بزرگان و ريش سفيدان براي جوانان، واعظان داراي مرتبه براي مردم و استادان دانشگاه، اينها در موضع احترام بوده و سخن آنان براي جامعه قابل پذيرش است. افراد خدومي که وظيفه حفظ نظم را بر عهده دارند، امکان اين اثرگذاري را ندارند. بايد اهالي فرهنگ، هنر، معلمان و گويندگان مذهبي را در اين موضع قرار داد تا با کلام جذاب و «عامل» بودن به آنچه به آن امر مي کنند، اين سنت حسنه را ترويج کنند.