تغییرات در واشنگتن برای مقابله با تهران

 تدبیر24»این اختلاف دیدگاه میان رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا و ترامپ در برجام موجب ایجاد وضعیتی معنادار در جهت واگرایی تیلرسون از ترامپ و نیز تشدید اختلاف نظرهای او و رئیس جمهور شد که بخشی از آن مربوط به نوع برخورد با ایران در نظر تیلرسون و ترامپ است. اکنون مایک پمپئو به عنوان وزیر خارجه و شخص دوم در دولت حاکم بر واشنگتن به جای رکس تیلرسون انتخاب شده است. آنچه که به نظر می‌رسد آن است که ترامپ در پس گذر از دوران برخورد با کره شمالی و آمادگی درجهت ایجاد فضای مناسب در برخورد با ایران است. از منظر ساخت و ساختار در چارچوب دکترین محدودسازی همکاری‌های بین‌المللی با ایران و محاصره منطقه‌ای تهران فعالیت‌های خود را تقریبا تمام کرده است. رهبری این حرکت را رئیس جمهور آمریکا، مدیریت آن را ساختار حاکم بر تل‌آویو و اجرای آن را عربستان در محاصره منطقه‌ای به عهده دارد. این مورد را اگر در کنار انتصاب احتمالی دیک‌چنی به عنوان مشاور ترامپ قرار دهیم، می‌بینیم که احتمالا زمان آن است که فاز دوم این حرکت آغاز شود و آن آفرینش چهره‌ای از ایران است تا آن را برهم زننده امنیت منطقه‌ای و صلح بین‌المللی نشان دهد. برکناری تیلرسون از عنوان وزیر خارجه آمریکا و روی کار آمدن جینا هاسپل به عنوان رئیس سی.آی.ای «سازمان سیا» با سابقه‌ای که از او در دسترس است، نشان دهنده این مهم است که مایک پمپئو، نیکی هیلی و جینا هاسپل نیروهای اصلی ترامپ در این حرکت تشکیل می‌‌دهند. در صورت گذار ایالات متحده آمریکا از مسائل مربوط به کره شمالی و حل و فصل نسبی آن، این کشور عزم جدی‌ای در ارتباط با پرونده ایران نه به عنوان پرونده موشکی، عملکردش در منطقه و مخالفتش با صلح اعراب و رژیم صهیونیستی بلکه به عنوان پرونده کلان ایران در دستور کار قرار داده است و همانگونه که قبل از این تذکر داده شد سمت وسوی حرکت دولت ترامپ در ایجاد برخورد با تهران و تغییر مسیر از فاز تغییر رفتار دولت ایران به تغییر حاکمیت ایران خواهد بود. از این منظر باید اذعان کرد زمانی ترامپ تلاش کرد تا مایک پمپئو به عنوان رئیس سی.آی.ای چندی در این پست باقی بماند و اکنون او را که رئیس سی.آی.ای بوده است در جایگاه وزیر امور خارجه رکس تیلرسون نشاند. همچنین شخصی که ترامپ تلاش داشته به عنوان معاون آژانس بین‌المللی اطلاعات در کنار پمپئو در سال 2017 قرار بگیرد، اکنون به عنوان رئیس سی.آی.ای انتخاب شده است. بنابراین با توجه به این داده‌ها و حرکت‌هایی که آمریکا در سال گذشته داشته است و نیکی هیلی در صحبت‌های خود در صحن سازمان ملل متحد و مصاحبه‌های گوناگونی که در زمینه ایران پرداخته، باید اذعان داشت که همه این اقدامات بیانگر یک برنامه تدوین شده در جهت هجمه با ایران است و این بسیار تقلیل انگارانه است که به این تغییر و تحولات در چارچوب یک پوپولیسم فردگرا آن‌هم با به مسخره گرفتن سیاست‌های ترامپ بنگریم. اگرچه ترامپ برخی از رفتارها و کردارهای شخصی‌اش نزدیک به برخی از سیاستمداران خاورمیانه از جمله رئیس‌جمهور سابق ایران تحلیل می‌شود اما در عمل نباید فراموش کرد که آمریکا، آمریکاست و ساختار بسیار پیچیده قدرت در آن در واقع روسای جمهور را به مسیر کنترل‌شده‌ای سوق می‌دهد.

مهدی مطهرنیا، استاد دانشگاه و تحلیلگر