يك سال ديپلماسي برد - برد

تدبیر24: كارشناسان و تحليلگران اوضاع ايران اگر بخواهند وضعيت سياست خارجي كشورمان را در يك سال گذشته رصد كنند، گذشتن از كنار دستگاه ديپلماسي و چشم پوشي از فعاليت‌هاي يك سال گذشته اين نهاد، كاري است غيرممكن. اما نبايد از نظر دور داشت كه تمام اين موفقيت‌ها را نمي‌توان منحصر به عملكرد وزارت امور خارجه كرد، اتفاقا بيشترين نمره را در تعامل با جهان پيرامون و متحول شدن حوزه سياست خارجي ايران را رئيس‌جمهور كسب كرد. همگان به خوبي مي‌دانند كه حسن روحاني، همان شيخ ديپلماتي است كه به خوبي به تحولات جهان پيرامون آگاه است. بنابراين رئيس دولت يازدهم از همان روزهاي آغازين تمام تلاش خود را در متوقف كردن پروژه ايران هراسي قرار داد. دولت يازدهم محور فعاليت‌هاي ديپلماسي را از ديگر ارگان‌ها و نهادها ستاند و به وزارتخانه تخصصي حوزه ديپلماسي، يعني وزارت خارجه منتقل كرد. همين امر مهم‌ترين دليل موفقيت دستگاه ديپلماسي و به تبع آن دولت در سال آغازين رياست جمهوري روحاني است.

در دولت نهم و به خصوص دولت دهم، دفتر رياست جمهوري وقت در حوزه سياست خارجي به گونه‌اي عملگرا ظاهر مي‌شد. به هر حال طي يك مدت نسبتا طولاني عرصه ديپلماسي ايران عملا متولي مستقيمي نداشت، از شوراي عالي امنيت ملي گرفته تا دفتر رئيس جمهور خود را متولي سياست خارجي ايران، تعامل با ديگر كشورها و گفت و گو‌هاي هسته اي مي‌دانستند.

به يك معنا مي‌توان گفت پس از دودهه سياست خارجي ايران متولي واقعي خودش را در دولت روحاني پيدا كرد. شايد اين امر در خارج از ايران و براي ناظران خارجي چندان مهم نباشد چرا كه آنان مجموعه نظام جمهوري اسلامي را در تعامل مي‌بينند و فرقي ميان كليت دولت،شوراي عالي امنيت ملي و نهادهاي ديگر در مذاكرات و روابط ديپلماتيك قائل نمي شوند چنانكه اصول ديپلماسي هم چنين مي‌گويد اما اين اتفاق در داخل و براي ما مهم بود چرا كه كارشناسان و تحليلگران به خوبي مي‌دانند حوزه تخصصي روابط ديپلماتيك وزارت خارجه است و طبعا حضور و نفوذ ديگر نهاد‌ها موجب موازي‌كاري و حتي عدم‌هماهنگي ميان دستگاه‌هاي عمل كننده مي‌شود.

حال پس از 20 سال وزير خارجه محور مذاكرات و وزارت خارجه عمل كننده اصلي در بحث گفت‌وگوهاي هسته‌اي است. بدين ترتيب اقتدار نهاد دولت در داخل و خارج افزايش پيدا كرد.از سوي ديگر روند افزايش تعداد قطعنامه‌ها درشوراي امنيت وپارلمان‌هاي اروپايي و آمريكايي به دليل اراده دولت براي پايان بخشيدن به بحران هسته اي كشورمان، متوقف شد بنابراين تحليلگران بي‌طرف اقدامات دولت در عرصه ديپلماسي برد -برد را اميدوار كننده مي‌دانند هر چند هنوز به اهداف مورد نظر خود در گفت‌و‌گوهاي هسته‌اي دست نیافته‌ايم و نبايد بيش از حد خوشبين باشيم.