چرا "دشت‌عباس" بیابان‌زا می‌شود؟

تدبیر24: مهندس «کامران کریمی» گفت: بررسی اقلیم منطقه دشت عباس شرقی با استفاده از میانگین متحرک بارندگی و نمایه‌های خشکسالی در طول بیش از 40 سال گذشته گویای این مطلب بوده که از سال 1383 به بعد یک روند نزولی در میزان بارش منطقه اتفاق افتاده است.

وی ادامه داد: این مهم نشان دهنده استمرار پدیده خشکسالی در این منطقه بوده به طوریکه بیشترین خشکسالی دهه گذشته در سال 1390 رخ داده، که بر اساس طبقه بندی شاخص استاندارد شده بارش(SPI) 100 درصد منطقه در طبقه خشکی شدید قرار گرفته است.

کریمی با بیان اینکه بررسی سطح سفره آب زیرزمینی در طول دهه گذشته در سه دوره زمانی نشان داده که بعد از احداث شبکه آبیاری از سد کرخه به دشت عباس با افزایش سطح سفره آب زیرزمینی روبرو شده‌ایم، خاطرنشان کرد: این در حالی است که در سال­‌های اخیر با افزایش بیشتری از سطح سفره مواجه بودیم که دقیقا مصادف با شدیدترین دوره از خشکسالی است.

این کارشناس ارشد مدیریت مناطق بیابانی اضافه کرد: سیستم آبیاری در اراضی زراعی منطقه مورد نظر از نوع سنتی بوده و از طرف دیگر بعد از کانال­‌کشی به دشت عباس کشاورزان به جای استفاده از آب چاه از آب شبکه آبیاری بهره‌برداری می‌کنند ‌که علاوه بر سهل‌­الوصول بودن کاهش هزینه برق را نیز بدنبال داشته است.

وی با اشاره به اینکه در قسمت‌های شرقی و مرکزی دشت عباس با افزایش سطح سفره‌های زیرزمینی روبه رو هستیم، بیان کرد: ولی در قسمت‌های غربی که از شبکه آبیاری دور بوده، در بعضی چاه­‌های مورد مطالعه هنوز افت آب به چشم می­‌خورد.

کریمی ادامه داد: ادامه این وضعیت قطعا در تغییرات کیفیت آب زیر زمینی مخصوصا پارامتر هدایت الکتریکی که در مناطق خشک و نیمه­ خشک در بیان­زایی ‌منطقه نقش بسزایی دارد، بی­‌تاثیر نیست.

این کارشناس ارشد مدیریت مناطق بیابانی با بیان اینکه از نظر کل مواد جامد حل شده در آب (TDH) نیز 1.19 درصد مساحت منطقه از طبقه شیرین به لب شور تغییر پیدا کرده است، خاطر‌نشان کرد: پهنه‌­بندی خواص کیفی نشان داده که میزان هدایت الکتریکی آب­‌های زیرزمینی در مناطق جنوب­‌شرقی و غرب دشت عباس در دوره بعد از کانال‌کشی که 360 هزار و 14 هکتار از دشت را در برمی­‌گیرد، به طبقه بسیار نامناسب انتقال یافته که شرایط را برای استفاده کشاورزی نامساعد ساخته است.

وی مدیریت آب، ترغیب کشاورزان به عدم استفاده از سیستم‌­های سنتی آبیاری، گرایش به استفاده از سیستم‌های آبیاری بارانی و قطره­‌ای، توجه به شرایط منطقه، ایجاد توازن مصرف آب از منابع سطحی و زیر‌زمینی را از جمله موارد تاثیر‌گذار در بهبود وضعیت منطقه عنوان کرد.