نگاهی به فراز و نشیب‌های انتخابات شورایاری‌ محلات

تدبیر24: روند برگزاری چهارمین دوره انتخابات شورایاری‌های محلات تاکنون فراز و نشیب‌هایی بسیاری را پشت سر گذاشته است که همچنان ادامه دارد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، ثبت‌نام از داوطلبان شرکت در چهارمین دوره انتخابات شورایاری‌ها در حالی انجام می‌شود که انتخابات این دوره با چالش‌ها و فراز و نشیب‌های فراوانی رو به رو بوده است. ماجرا از آنجا شروع شد که بنا شد؛ عده‌ای از نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی در کار نظارت بر انتخابات شورایاری‌ها دخیل باشند. برخی از اعضای شورای شهر موافقت خود را با این اقدام و البته با حفظ نظارت شورا بر این انتخابات اعلام کردند، اما این موضوع مورد انتقاد برخی دیگر از اعضای شورای شهر تهران قرار گرفت و عنوان شد که نظارت نمایندگان مجلس بر انتخابات شورایاری‌ها از نظر ماهوی و قانونی ایراد دارد و این اقدام توهین به شورای شهر و کاستن از اختیارات این شوراست.

مخالفت با نظارت نمایندگان مجلس بر انتخابات شورایاری‌ها

محمد حقانی در این خصوص تاکید کرده بود که در سه دوره گذشته، شورایاری‌ها با نظارت شورای شهر شکل گرفتند، بنابراین هیچ دستگاهی به جز شورای شهر تهران حق ندارد، امر  نظارت بر انتخابات شورایاری‌های محلات را برعهده بگیرد.

با مطرح شدن موضوع نظارت نمایندگان مجلس بر انتخابات شورایاری‌ها این مسئله مطرح شد که برخی درصدد رسیدن به مقاصد سیاسی خود هستند، به طوری که برخی از اعضای شورای شهر به این موضوع واکنش نشان داده و تاکید کردند که به هیچ عنوان اجازه نخواهند داد، از نهادی خدماتی و اجتماعی همچون شورایاری بهره برداری سیاسی شود.

اختلاف‌نظر درباره نهاد ناظر بر انتخابات شورایاری‌ها تا آنجا پیش رفت که برخی از اعضای شورای شهر تاکید کردند که اگر قرار باشد؛ نظارت بر انتخابات شورایاری‌ها را از شورای شهر بگیرند و از اختیارات این شورا بکاهند، ترجیح می‌دهیم که اصلا انتخابات شورایاری‌ها برگزار نشود.

عدم ورود وزارت کشور به انتخابات شورایاری‌ها

اما مساله نظارت بر انتخابات، تنها مشکل نبود. بلکه موضوع برگزاری این انتخابات نیز مطرح بود به این معنی که وزارت کشور و فرمانداری به عنوان متولیان اصلی برگزاری انتخابات در کشور به دلیل نبود مصوبه قانونی در خصوص برگزاری انتخابات شورایاری‌ها حاضر نبودند، به این مساله ورود کرده و اقدامات ضروری برای برگزاری انتخابات شورای شهر را انجام دهند.

اگرچه پس از رد مصوبه شورای شهر درباره برگزاری انتخابات شورایاری‌ها توسط فرمانداری تهران، مصوبه به هیات حل اختلاف ارجاع و این هیات در ‌‌نهایت رای به نفع شورای شهر صادر کرد، اما  مشکلات پیش روی شورای شهر حل و فصل نشد و مباحث همچنان ادامه داشت.

استاندار تهران در این باره گفته بود که ما صرفا مجری قانون هستیم و در قانون صراحتا برای برگزاری انتخابات شورایاری‌ها توسط ما راهکاری ارائه نشده و ما نیز نتوانسته‌ایم، این قوانین را پیدا کنیم.

مرتضی طلایی رئیس ستاد هماهنگی انتخابات شورایاری‌ها نیز براین موضوع تاکید کرد که وزارت کشور و فرمانداری برگزاری انتخابات را نپذیرفته‌اند و بر اساس بند ۷ ماده ۷۱ قانون شورا‌ها اعتقاد دارند؛ شورایاری، انجمن داخلی است و نیازی به برگزاری انتخابات ندارد، اما نظر ما این است که در جهان امروز اینکه به جای برگزاری انتخابات چند نفر را خودمان انتخاب کنیم، چهره خوبی ندارد و از دولت می‌خواهیم ما را در این امر یاری کند.

از دیگر سو «علی اصغر ناصربخت» معاون سیاسی و انتظامی فرمانداری تهران نیز در این خصوص گفته بود ما انتخاباتی تحت عنوان انتخابات شورایاری‌ها در قانون نداریم. بنابراین برای این انتخابات راهکاری هم پیش‌بینی نشده است.

وی همچنین درباره چرایی مشکلات موجود در مورد برگزاری انتخابات شورایاری‌ها با وجود رای شورای حل اختلاف اذعان کرده بود که در رای هیات حل اختلاف عنوان شده است که برگزاری انتخابات شورایاری‌ها در این مرحله توسط شورای اسلامی شهر تهران قانونی است، با این شرط که این انتخابات با هماهنگی دستگاه‌های ذی ربط برگزار شود.

ناصربخت با اشاره به اظهارات برخی اعضای شورای شهر مبنی بر اینکه هم مجری انتخابات شورای شهر است و هم ناظر تاکید کرده بود که این موضوع امکان‌پذیر نیست و همچنین در واکنش به این پیشنهاد که فرمانداری نظارت بر انتخابات را بر عهده بگیرد، تصریح کرده بود که به دلیل عدم وجود قانون، فرمانداری نمی‌تواند، این نظارت را بر عهده بگیرد.

منتفی شدن نظارت نمایندگان تهران و ورود وزارت کشور

سرانجام و پس از بحث و جدل‌های فراوان موضوع نظارت نمایندگان تهران بر انتخابات شورایاری‌ها منتفی و هیات نظارت بر این انتخابات با حضور 9 نفر از اعضای شورای شهر تشکیل شد. همچنین بنا بر گفته وزیر کشور از هیأت دولت به وزارت کشور مجوزی داده شد که براساس آن مجوز٬ وزارت کشور برای انتخابات شورایاری‌ها در امور اجرایی و نظارتی به شورای شهر کمک خواهد کرد تا این انتخابات بانشاط  و سالم برگزار شود.

محسن پیرهادی در این باره با نامطلوب خواندن روند برگزاری انتخابات شورایاری‌ها خاطر نشان می‌کند که بر اساس قوانین، اداره کشور باید بر پایه اراده مردم باشد که تجلی این اراده در سطح محلی، شورایاری‌ها هستند.

وی تاکید کرد که انتخابات شورایاری‌ها در سطح محلات انجام می‌‌شود و کلیت موضوع در قانون اساسی عنوان شده است.

عضو شورای شهر تهران با اذعان بر اینکه شورای شهر متولی اصلی مسائل مرتبط با انتخابات شورایاری‌ها بوده و در برطرف کردن مشکلات و ابهامات موجود در خصوص این انتخابات کوتاهی کرده، معتقد است که شورای شهر در طول دوره‌های گذشته فرصت داشت که مشکلات را با مجلس و دولت حل کند، تا امروز و در زمان برگزاری انتخابات با اما و اگر مواجه نشود.

کوتاهی شورای شهر در رفع ابهامات و مشکلات

وی خاطرنشان می‌کند که نقضی که امروز با آن مواجه هستیم به کوتاهی شورای شهر باز می‌گردد، اما لازم است در جهت کمک به برگزاری این انتخابات که به نفع مردم و در راستای خدمت به مردم است، همه همکاری کنند و رویکرد وزارت کشور، مجلس و برخی اعضای شورای شهر نیز از این جنس است و در جهت کمک به برگزاری انتخابات از بسیاری از مسائل عبور می‌کنند.

پیرهادی تاکید می‌کند که هرکس بخواهد در جهت برداشت سیاسی یا منافع شخصی خود از انتخابات شورایاری‌ها استفاده کند؛ به منافع ملی، منافع شهر و منافع محله خیانت کرده است. اگرچه معتقدم؛ افرادی با این مقاصد به هیچ وجه موفق نمی‌شوند.

غلامرضا انصاری دیگر عضو شورای شهر تهران نیز در این باره می‌گوید: در دوره اخیر ستاد شورایاری‌ها تفاهمی را با نمایندگان تهران و برخی مسئولان وزارت کشور داشتند که انتخابات با نظارت نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی برگزار شود که به نظر می‌رسید، به لحاظ قانونی و ماهوی کار غیرمعقول و غیرمنطقی است.

وی ادامه می‌دهد: تذکراتی که در صحن شورا در این باره داده شد و جلسات متعددی که بین اعضا برگزار شد، خوشبختانه به نتیجه مطلوب رسید و هیات ۹ نفره‌ای برای نظارت بر انتخابات شورایاری‌ها تشکیل شد.

این عضو شورای شهر تهران معتقد است که نباید شورایاری‌ها را به عنوان یک پایگاه سیاسی تلقی کرد که در این صورت ضرر و زیان آن متوجه گروه‌های سیاسی و مردم شهر خواهد شد.

اعلام برگزاری انتخابات شورایاری‌ها ۸ اسفند ماه

اما این پایان مشکلات نیست، چرا که زمان برگزاری انتخابات هنوز به صورت قطعی مشخص نیست و برای برگزاری این انتخابات در میان اعضای شورای شهر نیز توافقی حاصل نشده است، عده‌ای از اعضای شورا بهترین زمان برگزاری این انتخابات را ۸ اسفند ماه دانسته و دلیل آن را نیز برگزاری انتخابات مجلس در اوائل سال آینده می‌دانند.

از طرف دیگر عده‌ای دیگر از اعضای شورای شهر تهران بهترین زمان برگزاری انتخابات را در اردیبهشت ماه سال آینده و مصادف با سالروز شورا‌ها دانسته و بیان می‌کنند؛ برگزاری این انتخابات به دلیل فراهم نبودن شرایط لازم برای برگزاری این انتخابات در ۸ اسفند ماه مناسب نیست.

انتخابات شورایاری‌ها به تعویق می‌افتد

جالب است که ثبت‌نام از داوطلبان شرکت در انتخابات شورایاری‌ها در حالی انجام می‌شود که هنوز برخی از مشکلات و ابهامات موجود به صورت کاملا شفاف حل و فصل نشده است و زمان مناسب برای برگزاری انتخابات نیز مورد توافق همگان نیست و حتی فرمانداری تهران نیز بر به تعویق افتادن برگزاری این انتخابات تاکید کرده است.

پیرهادی در این باره می‌گوید: این نابسامانی در خصوص تاریخ برگزاری انتخابات نیز به‌‌ همان موضوع کوتاهی شورای شهر در خصوص شفاف‌سازی، رفع ابهامات و تدوین آئین‌نامه‌های مربوطه برمی‌گردد، اگرچه باید کمک شود که این انتخابات در تاریخ مورد توافق برگزار شود.

غلامرضا انصاری نیز نظری همسو با فرمانداری تهران داشته و معتقد است که شرایط لازم برای برگزاری انتخابات شورایاری‌ها فراهم نیست و باید این انتخابات به تعویق بیافتد و بهترین زمان آن اردیبهشت ماه سال آینده و در سالروز شوراهای شهر است تا فرصت لازم برای تبلیغات وجود داشته باشد، زیرا در این صورت انگیزه و شور بیشتری برای مشارکت در انتخابات ایجاد شود.

شکل‌گیری تشکیلات مردمی برای نظارت بر انتخابات

اما به تازگی موضوع دیگری نیز مطرح شده است، و آن بحث‌هایی در رابطه با شکل‌گیری تشکیلاتی مردمی برای نظارت بر انتخابات شورایاری‌ها است که به گفته حقانی تشکیل این نهاد نیاز به زمان داشته و لزوم به تعویق افتادن این انتخابات را بیش از پیش آشکار می‌کند.

پیرهادی با مثبت ارزیابی کردن این اقدام بر لزوم قانونی شدن آن تاکید می‌کند، در حالی که انصاری ضمن مخالفت با ایجاد چنین تشکیلاتی معتقد است که باید همانند دوره قبل ناظر از میان معتمدین محل انتخاب شود، چرا که ایجاد تشکیلات نیاز به امکانات داشته و هزینه‌بر است و این هزینه‌‌تراشی‌ها به صلاح شهر نیست.

وی خاطر نشان می‌کند؛ هر قدر در گذشته فیلترهای نظارتی را جدی‌تر گرفتیم، تبعات منفی‌تری داشته لذا نظارت خود مردم بسیار جامع، کامل و دموکراتیک‌تر است و می‌تواند ما را به سمت ایجاد یک شورایاری کامل و مردمی سوق دهد.

ضرورت برگزاری انتخابات شورایاری‌ها برکسی پوشیده نیست، اما این مساله که به چه علت پس از پشت سرگذاشتن سه دوره از انتخابات شورایاری‌ها، هنوز در این زمینه با چالش مواجه هستیم، جای سوال دارد!