جهش اقتصادی نزدیک است

تدبیر24 : مدیریت نرخ ارز همواره یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز مدیران اقتصادی کشور بوده ، جالب آن که در محافل آکادمیک نیز همواره بحث های جدی و نظریه های گاها متضادی نیز ارائه می شود . برخی از کارشناسان راه حل کاهش تورم را در کاهش نرخ ارز توسط دولت می دانند . برخی نیز معتقدند که با افزایش نرخ ارز باید به صادر کنندگان کمک کرد . گروهی نیز معتقدند که تصمیم گیری درباره نرخ ارز باید به عهده فعالان اقتصاد و بازار کشور باشد و نیازی به دخالت دولت در این عرصه نیست . تصمیم گیری درباره اینکه کدام یک از این دیدگاه ها صحیح است و انجام کدام یک از این دستورالعمل ها می تواند مشکلات فعلی اقتصاد کشور را حل کند به عهده مسئولان ذی ربط می باشد . اهمیت بالای نرخ ارز در اقتصاد کشور و معیشت مردم باعث شده است که مباحث بسیاری پیرامون این شاخص در جریان باشد .

سعید لیلاز استاد دانشگاه در گفت و گویی اظهار داشت : " نسبت قیمت ارز به پول ملی مثل هر کالای دیگر باید توسط نظام عرضه و تقاضا تعیین شود، در حقیقت نظام بازار تعیین کننده قیمت است ولی این مکانیزم به دو علت در ایران کاربرد ندارد و نرخ ارز از سوی دولت تعیین می شود . دلیل اول این که وقتی بخش عمده یا دو سوم عرضه و تقاضای ارز را دولت تشکیل می‌دهد، طبیعتا اصلا بازاری تشکیل نشده تا قیمت ارز در بازار معین شود . دلیل دوم این است که قیمت ارز اصولا توسط دولت ها تعیین می شود . دولت‌ها در آزادترین کشورهای دنیا و کشورهایی که اقتصاد آزاد دارند مثل ایالات متحده آمریکا، چین، ژاپن و منطقه پولی یورو یکی از اصلی‌ترین وظایفشان را دستکاری قیمت پول ملی‌ در برابر ارزهای معتبر کشورهای دیگر می‌دانند. در سی چهل سال گذشته یک جنگ پولی که به هیچ وجه اثراتش کمتر از جنگ نظامی نیست، بر سر تعیین ارزش پولی ملی‌ بین قدرت‌های بزرگ در جریان است . از آنجائیکه قیمت ارز تعیین‌کننده میزان واردات و صادرات، نرخ رشد اقتصادی، نرخ اشتغال و تورم است و این موارد جزء شاخص‌های مهم اقتصادی به شمار می‌روند که در همه جای دنیا و حتی در ایران از تعیین قیمت ارز به دست می‌آیند، باید دولت تعیین کننده نرخ ارز باشد یا حداقل در بازار آن مداخله کند."

در مجموع بنا به گفته فعالان اقتصادی ، نرخ دقیقی را در مورد ارز نمی‌توان اعلام کرد؛ اما ثبات قیمت‌ها در بازار و عدم‌نوسان‌های شدید در قیمت‌ها، مهم‌ترین پارامتر برای تولید کنندگان به منظور برنامه‌ریزی در تولید است . تغییر نرخ ارز از مسیر های مختلف بر عملکرد اقتصادی اثرگذار است . سه متغیر اقتصاد کلان با نرخ ارز ارتباط نزدیکی دارند . یکی از این متغیر ها تراز تجاری کشور است که با بالا و پایین رفتن نرخ ارز مثبت و یا منفی می شود . دومین متغیر ، میزان تولید و اشتغال کشور است . سومین متغیر هم میزان تورم است که افزايش نرخ ارز به عنوان يكي از عوامل افزايش تورم شناخته مي‌شود. افزايش نرخ ارز موجب افزايش قيمت كالاهاي وارداتي مي‌شود كه يا كالاهاي مصرفي هستند كه افزايش قيمت آنها به طور مستقيم تورم را افزايش مي‌دهد، يا كالاهاي واسطه‌اي و سرمايه‌اي هستند كه افزايش قيمت آنها از طريق افزايش هزينه‌هاي توليد بر تورم اثر مي‌گذارند .

در طول هشت سال گذشته اقتصاد ایران به صورت تعجب آوری دستخوش تغییرات غیر کارشناسانه ای شد که پایه و اساس خیلی از مسائل را بهم ریخت. تغییراتی که برای بازسازی آن ها سال ها باید زمان صرف کرد. جدا از تحریم ها که البته آن ها هم تاثیرات بسیار زیادی داشته اند رفتار های نادرست در طول هشت سال گذشته سبب شد اقتصاد ایران بیمار شود . پس از تصمیم بانک مرکزی مبنی بر کنترل نواسانات قیمت ارز در بازار اذهان عمومی منتظر به ثمر نشستن نتایج این تصمیمات می باشد . لذا انتظار می رود نهاد های تاثیر گذار با همکاری تیم اقتصادی دولت اقدامات لازم را انجام داده ، تا قطار پیشرفت کشور بار دیگر به ریل اصلی خود بازگردد .