اگر قدرت مورد نقد قرار نگیرد هم به دیکتاتوری می‌انجامد و هم به فسادهای بزرگ

تدبیر24:حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی در دیدار با شرکت کنندگان در نشست مشترک دانشجویان دانشگاه‌های دولتی و آزاد، با اشاره به رحلت پیامبر عظیم‌الشان اسلام(ص) بیان کرد: این روز‌ها در میان همه مظلومان عالم و جهان، پیامبر اکرم (ص) مظلوم‌ترین است و آیین او مظلوم‌ترین است؛ اسلامی که او آورد به صورت دگرگونه‌ای عرضه می‌شود چرا که در تاریخ انحرافاتی بزرگ ایجاد شد.

به گزارش خبرنگار سیاسی تدبیر24 وی افزود: در روزگار ما اسلام – که برای آزادی انسان، سربلندی او و کنده شدن انسان از زمین بدون ترک زمین آمده بود و اسلامی که برای عدالت به معنای عام کلمه آمده بود و اسلامی که هدف بعثت پیامبرش به گفته خود آن بزرگوار، تتمیم مکارم اخلاق بود - به گونه‌ای دیگر عرضه می‌شود؛ اسلام خشن، اسلام کشتار، اسلام سرکوب و اسلامی که برای انسان ارزش قایل نیست و توهمات تنگ و تاریک عده‌ای قدرت‌طلب یا واپس‌گرا به عنوان اسلام عرضه می‌شود و بهترین زمینه را برای اسلام‌هراسی در دنیا از سوی قدرت‌های بزرگی فراهم می‌کند که منافع خود را در سلطه بر ملت‌ها و کشورهای دیگر تعریف کرده‌اند.

نام امام حسن (ع) یادآور صلح در عین پافشاری بر ارزش‌ها و معیارهای انسانی و مکتب امام رضا (ع) را دانشگاهی بزرگ برای انسان و اسلام است

خاتمی همچنین با اشاره به ایام شهادت نوادگان پیامبر اسلام، نام امام حسن(ع) را یادآور صلح در عین پافشاری بر ارزش‌ها و معیارهای انسانی خواند و مکتب امام رضا (ع) را دانشگاهی بزرگ برای انسان و اسلام نامید و ابراز خوشحالی کرد که در این هنگامه در جمع دانشجویانی است که در پی کسب دانش هستند و اسلام را منشا عزت جامعه می‌خواهند و می‌کوشند از چهره رحمانی اسلام در برابر چهره انحرافی و خشنی - که در منطقه عرضه می‌شود - دفاع کنند.

وی در این جمع به تشکیل جمهوری اسلامی که از متن انقلاب برآمده است، اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی مورد نظر انقلاب و امام به مردم، رأی مردم، حرمت و حقوق مردم احترام می‌گذارد و در عین حال که می‌خواهد مردم آزاد باشند و مملکت پیشرفته باشد، می‌خواهد از ارزش‌هایی که زندگی را لطیف و پیشرو می‌کند نیز برخوردار کند. ارزش‌هایی که فقدان آن در دنیای امروز مشکلات فراوانی را ایجاد کرده است.

خاتمی ادامه داد: برای داشتن این آرمان‌های بزرگ باید آنچه از محرومیت‌ها و فشار‌ها و کمبودهاست را تحمل کنیم و این هزینه زیادی در برابر آن آرمان‌ها محسوب نمی‌شود.

اولین و مهم‌ترین رسالت دانشجو کسب دانش و مهارت است

رییس بنیاد باران با دعوت دانشجویان به عمیق‌تر شدن و ژرف اندیشی درباره جایگاه خود و اینکه از کجا آمده‌اند و به کجا می‌روند، بیان کرد: دانشگاه، خانه دانش و کانون دانش، پژوهش، اندیشیدن و نوآوری است. امروز چرخ‌های جامعه پیشرفته و پیچیده بشری در عرصه اقتصاد، سیاست و فرهنگ بر مدار دانش می‌چرخد و دانشجو قلب دانشگاه است و اولین و مهم‌ترین رسالت دانشجو کسب دانش و مهارت است برای اینکه زندگی را برای خود و جامعه‌اش بهبود ببخشد.

وی دانش و آگاهی را در دنیای امروز پایه و مایه قدرت دانست و اظهار کرد: اگر روزگاری ثروت، نیروی نظامی و همبستگی‌های قبیله‌ای مایه قدرت بود، امروز پایه قدرت جوامع به دانش است یعنی قدرت آن‌ها بر مبنای کسب دانش و توان آن‌ها در به کار بردن اطلاعات در راه بردن جامعه ارزیابی می‌شود. این دانش است که در کسب ثروت در دنیا تحول ایجاد کرده است و بر پایه همین دانش است که امروز بشر مجهز به ابزارهای مجهز و مهیب نظامی شده است.

دانش هم گرداننده چرخ‌های زندگی و هم پایه و مایه قدرت در روزگار ماست

خاتمی گفت: دانش هم گرداننده چرخ‌های زندگی است و هم پایه و مایه قدرت در روزگار ماست بنابراین مهم‌ترین رسالت دانشجو و دانشگاه، تلاش برای به دست آوردن دانش است و باید در دانش خود روزآمد باشد و مهارت‌های دانش بنیادی که برای ارتقای سطح زندگی جامعه و بهبود آن لازم است را به دست آورد و در این راه ما باید تلاش مضاعفی داشته باشیم زیرا به علل مختلف دچار عقب ماندگی هستیم.

وی با یادآوری اینکه روزگاری جهان اسلام و ایران، کانون آگاهی و دانش بوده است، افزود: گرچه ماهیت آن دانش با دانش امروز متفاوت است اما دنیای اسلام به ویژه ایران یکی از کانون‌های دانش بوده است و امروز ما خیلی از آن روز‌ها فاصله داریم و جهان نیز از آن روز‌ها فاصله گرفته است. امروز دانش در جای دیگری تولید می‌شود و ما حتی توان مصرف کنندگی دانش تولید شده در دنیا را کم داریم.

دانشجویان و دانشگاهیان تلاش مضاعف کنند تا عقب ماندگی تاریخی ما در کسب دانش جبران شود

خاتمی تاکید کرد: دانشجویان و دانشگاهیان تلاش مضاعف کنند تا عقب ماندگی تاریخی ما در کسب دانش جبران شود و در دنیای رقابتی امروز با قدرت‌های موجود رقابت کنند.

وی با این توضیح که منظورش از دانش، دانش جدید science است، گفت: دستاوردهای دانش جدید اگر نگوییم‌زاده تمدن جدید است لااقل در سایه تمدن جدید است که دانش جدید science رشد می‌کند و جا را برای دیگر معرفت‌ها تنگ می‌کند و البته دستاوردهای بزرگ زیادی داشته است و ما نیز نیازمند آن دستاوردهای بزرگ و مهم هستیم اما به شما دانشجوی ایرانی، شمایی که گذشته‌ای متفاوت با گذشته دنیای مدرن دارید و شما که اکثرتان به آیین اسلام وابسته‌اید، تذکری می‌دهم که در شناخت هویتتان اهمیت دارد؛ هویتی که متاسفانه گم کرده‌ایم و لااقل سرگشته‌ایم؛ توجه داشته باشید که این دانش جدید همه مشکل را حل نمی‌کند بلکه مشکلاتی نیز ایجاد می‌کند.

خاتمی با اشاره به قرن هجدهم و اصالت علم و در ادامه تقسیم بندی تاریخ بشر از نگاه پیشوای پوزیتیویسم به دوران اسطوره (که دین در این دوره بود)، دوران فلسفه و دوران علم توضیح داد: آنچه او می‌گفت این بود که الان دوران علم است و برپایه این علم است که باید زندگی را ساخت و بهشت موعود ادیان را در زمین ایجاد کرد. حتی در برابر ادیان الهی چیزی به نام دین انسانیت مطرح کرد و هدف، انسان زمینی و سعادت او برخورداری بیشتر از مزایای زندگی مادی بود. از آن دوران خیلی گذشته است و حتی ژرف اندیشان غربی، امروز دیدگاه‌های آگوست کنت را سطحی و بی‌بنیاد می‌دانند. دورانی که می‌پنداشتند علم همه مشکلات را می‌تواند حل کند و بهشت برای انسان ایجاد کند، گذشته است به ویژه آنکه تمدن جدید که مبتنی بر علم است در دورن و بیرون مرزهای خود مشکلات متعددی را ایجاد کرده است

وی توضیح داد: شما استعمار را می‌بینید که حاملان علم و آن‌ها که قدرت علمی بیشتر داشتند، ایجاد کردند و در کشور‌ها دخالت کردند و منابع آن‌ها را به غارت بردند و در برخی کشور‌ها اگر توانستند حکومت‌های فاسد را به عنوان ابزار خود انتخاب کردند و اگر نتوانستند با کودتا و براندازی، حکومت‌های مستبدِ ظالمِ فاسد را ایجاد کردند و علاوه بر بردن منابع مادی آن‌ها، ملت‌ها را تحقیر کردند و درون مرزهای خود با وجود دستاوردهای زیاد اما با مشکلات فراوانی به ویژه مشکلات روانی روبه رو شدند و این را من نمی‌گویم بلکه خود بزرگان و اندیشمندان غرب متوجه این بحران شدند. امروز از اینکه دانش جدید بتواند پاسخگوی همه مشکلات باشد مورد نفی قرار گرفته است.

خاتمی با یادآوری اینکه فکر نکنیم همه آگاهی‌های معتبر در دانش جدید است گفت: ما در سنت فکری خود از عقل عقل سخن می‌گوییم و نیز از منبعی که آفریننده عقل است در حالی که آن دانش امروز عمدتا‌زاده بخش و رویه‌ای از عقل است که به عقل ابزاری معروف شده است. ما علاوه بر اینکه باید عقل ابزاری و دانش را داشته باشیم اما باید بدانیم که مقامی گسترده‌تر برای عقل قائلیم و هیچ چیز نمی‌تواند خلایی که فقدان دین در زندگی انسان ایجاد می‌کند را پر کند و فلاکت‌هایی که به خاطر فقدان بینش و گرایش دینی و اتصال به منبعی که عقل و عشق و عاطفه را آفریده است، ایجاد می‌شود را باید مورد توجه قرار دهیم.

تا ندانیم از کجا آمده‌ایم نخواهیم دانست به کجا می‌رویم

وی گفت: ممکن است این پرسش در ذهن شما ایجاد شود که به نام دین نیز خیلی ستم شده و مسایل غلط توجیه شده است؛ چه بسا حکومت‌های جباری که توجیه دینی شده‌اند؛ چه بسا دین فقط در ظواهر خلاصه شده و از روح دین غفلت شده است، این نشانه آن است که به خود دین نیز جفا شده است. روح دین روحی است که اگر وجود داشته باشد و به بینش معنوی و عرفانی توجه کنیم می‌توانیم از علم به معنای امروزش بهترین استفاده را کنیم و از مشکل تک ساحتی دیدن انسان و فقط به عقل ابزاری نگاه کردن و به عقلی که به رویه زندگی می‌پردازد و آن سوی زندگی را یا نفی می‌کند یا از آن غافل می‌شود، در امان باشیم و بتوانیم به هویت خاص خود با وجود بهره بردن از علم توجه کنیم. ما کیستیم؟ از کجا آمده‌ایم و تا ندانیم از کجا آمده‌ایم نخواهیم دانست به کجا می‌رویم.

خاتمی تاکید کرد: رسالت اول دانشگاه‌های ما اهتمام به دانش و کسب مهارت است و در عین حال توجه به معرفت و آگاهی و اینکه ابعاد وجودی انسان بزرگ‌تر از آن است که علم جدید مورد توجه قرار می‌دهد. باید به روح دین و دینی که پیامبران بزرگ آورده‌اند توجه و اهتمام کنیم و در دنیای امروز که از سویی گرفتار ماده زدگی و ماده گرایی است و از سویی گرفتار خشونت گرایی، ظاهرگرایی و قشری‌گری است، تعادلی برای انسان و انسان متعادل را ایجاد کنیم.

دغدغه انسان داشتن، اندیشیدن به انسان و مشکلات او و تلاش برای رفع آن از دغدغه‌های روشنفکر است

رییس بنیاد باران در ادامه به دانشجویان گفت: از سوی دیگر باید توجه داشته باشید که کانون روشنفکری هستید و روشنفکر، دغدغه انسان و سرنوشت انسان را دارد و برای انسان دل می‌سوزاند و می‌خواهد انسان را بشناسد و انسان حرمت داشته باشد؛ یعنی دغدغه انسان داشتن، اندیشیدن به انسان و مشکلات او و تلاش برای رفع آن از دغدغه‌های روشنفکر است.

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی دفتر حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد خاتمی؛ وی افزود: اگر روشنفکر هستید باید برای تک تک افراد اینجامعه دلسوزی داشته باشید و معتقد باشید همه مردم و این انسان‌ها حرمت و کرامت و حق دارند و مهم‌ترین حق آن‌ها، حق حاکمیت بر سرنوشت است؛ این انسان‌ها مستحق این نیستند که حکومت‌های دیکتاتور بر آن‌ها حاکم باشند و مستحق زندگی در فقر و بی‌عدالتی و تبعیض نیستند و باید زن و مرد زمینه رشد داشته باشند و این انسان در عرصه تعیین سرنوشت خود مشارکت داشته باشد و به این معنا دانشگاه سیاسی‌ترین جایی است که باید به انسان و سرنوشت انسان و کشور و... بیندیشد و توجه کند که لازمه آن نقد است.

اگر قدرت بی‌مهار باشد و مورد نقد قرار نگیرد هم به دیکتاتوری می‌انجامد و هم به فسادهای بزرگ

سیدمحمد خاتمی به دانشجویان توصیه کرد: شما برای آنکه از مسیر منحرف نشوید باید خود را به نقد مجهز کنید؛ نقد خود، نقد جامعه و نقد قدرت. اگر قدرت بی‌مهار باشد و مورد نقد قرار نگیرد هم به دیکتاتوری می‌انجامد و هم به فسادهای بزرگ. فسادهای بزرگ در متن قدرت‌هایی ایجاد می‌شود که دست خود را باز می‌دانند و به کسی پاسخگو نیستند.

وی در ادامه یادآور شد که اصلاح‌طلبان و دانشجویان نیز باید خود را نقد کنند. نقد جامعه نیز لازم است. آیا اندیشیده‌ایم که اگر مردم سالاری می‌خواهیم، آیا فرهنگ و زمینه این مردم سالاری در جان یکایک انسان‌های جامعه هست؟ چرا نیست و علت آن چیست؟

خاتمی با تاکید بر اهمیت نقد قدرت‌ها که به رای و حاکمیت مردم تن دهند، هشدار داد که نقد مچ‌گیری نیست. نقد بیان خوب‌ها و بدهاست و تلاش برای از بین بردن یا کم کردن بدی‌ها و تقویت خوبیهاست.

وی افزود: دغدغه شما به عنوان دانشجویانی که اتصالی به اسلام دارد باید اهتمام به حق و حرمت مردم باشد و نظام‌های مردم سالار که شایسته انسان امروز است. شما صاحب یک انقلاب بزرگ و عظیم هستید که جمهوری اسلامی برآمده از آن است. جمهوری اسلامی یعنی مردم سالاری و حق حاکمیت مردم و حاکمیت برآمده از اراده مردم و پاسخگویی قدرت و حکومت در برابر مردم و قدرت داشتن مردم به جابجایی حکومت‌ها بدون توسل به زور است.

ما همه مزایای جمهوری و علاوه بر آن اخلاق و عدالت را که روح اسلام است می‌خواهیم

خاتمی گفت: ما همه مزایای جمهوری اعم از آزادی، آزادی بیان و تجمعات و تعیین‌کننده بودن رای و حق حاکمیت بر سرنوشت و... را می‌خواهیم و علاوه بر آن اخلاق و عدالت را که روح اسلام است می‌خواهیم. ما این جمهوری اسلامی را می‌خواهیم. جمهوری که هم مردم آزاد باشند و هم اخلاق بر آن حاکم باشد نه آنکه بداخلاقانه‌ترین رفتار‌ها و گفتار‌ها به نام گفتمان انقلابی و اسلامی بر جامعه تحمیل شود. چقدر دروغ گفته می‌شود؟ و دروغگویان مصونیت دارند. مساله فقط این نیست که کسانی گرفتار و در محدودیت هستند بلکه بخش‌های قابل توجهی از جامعه ما که امروز مورد پسند گروه‌هایی نیستند ترور شخصیت می‌شوند و آن گروه‌ها غافل از این هستند که چون چنین رفتارهایی با فطرت انسان همخوانی ندارد، افراد و گروه‌های مورد تهاجم و تهمت محبوب‌تر می‌شوند و دروغگویان و تهمت زنندگان از چشم جامعه می‌افتند.

دروغ خیلی زود معلوم و برملا می‌شود

وی با اشاره به دوره استالین که می‌گفتند دروغ را باید چنان بزرگ گفت که قابل باور باشد یادآوری کرد: دروغ را ممکن است در وهله اول باور کنند اما دروغ خیلی زود معلوم و برملا می‌شود و اعتماد افراد جامعه آسیب می‌بینند.

رییس بنیاد باران گفت: بد است که در یک جامعه اسلامی بداخلاقی حاکم باشد به ویژه اگر کم کم بداخلاقی نهادینه شود.

وی با تاکید بر اهمیت عدالت به معنای وسیع کلمه و نه فقط عدالت اقتصادی یادآور شد که عدالت یعنی دادن حق انسان به او و مهم‌ترین حق انسان حق حاکمیت بر سرنوشت خود است؛ اینکه به درستی گفته می‌شود رای مردم حق الناس است، این حق الناس باید رعایت و تبیین و پاسداری شود تا عدالت، اجرایی شود.

خاتمی از برخی گرایش‌ها و بینش‌های غلطی که چهره اسلام را زشت نشان می‌دهد و تحمل این را ندارد که تفسیر و برداشت دیگر از اسلام حضور داشته باشد و می‌زند و نابود می‌کند و بخصوص امروز در منطقه حضور دارد و چهره زشتی از اسلام به تصویر می‌کشد، انتقاد کرد.

رییس پیشین جمهوری اسلامی ایران، دانشجویان را صاحبان انقلاب اسلامی خواند و افزود: انقلاب برای آزادی انسان‌ها آمد و برای انسان‌های اینجامعه اعم از اینکه مسلمان باشند یا نباشند حق شهروندی قایل شد. این درحالیست که می‌بینید در منطقه اسلام را چطور معرفی می‌کنند که با برداشت‌های تنگ و تاریک و ضدمردمی از اسلام و رفتارهای جریان‌های افراطی بزرگ‌ترین خدمت را به کسانی می‌کنند که با اسلام و انقلاب و با مردم و جامعه مخالفند و موج اسلام هراسی را دامن می‌زنند. در اینجاست که دانشگاه رسالت بزرگی دارد.

حوزه و دانشگاه که نمی‌توانند یکی شوند؛ اما اهداف مشترک می‌توانند داشته باشند

خاتمی در ادامه به سالروز وحدت حوزه و دانشگاه اشاره کرد و گفت: حوزه و دانشگاه که نمی‌توانند یکی شوند؛ نه دانشگاه می‌تواند در ذیل حوزه تعریف شود و نه حوزه می‌تواند با دانشگاه ادغام شود؛ رسالت آن‌ها با هم متفاوت است اما اهداف مشترک می‌توانند داشته باشند. حوزه می‌تواند از دانش روز و موضوع‌شناسی دانشگاه استفاده کند و احکام متناسب بیاورد و دانشگاه می‌تواند از حوزه که مبلغ روح اسلام است، بهره ببرد و حوزه باید روح اسلام که عبودیت حق تعالی و اخلاق و انسانیت و عدالت است را بشناسد و بشناساند. رسالت حوزه سنگین است تا همسویی حوزه و دانشگاه در مسیر بهبود جامعه تامین شود.

وی انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌ها را دارای رسالت بسیار حساسی دانست و گفت: انجمن‌ها باید تلاش کنند جنبه‌های اعتقادی خود را تقویت کنند. گاهی سستی‌هایی در جوانان دیده می‌شود و گاهی دچار دلزدگی می‌شوند اما انجمن اسلامی باید در تقویت دینی جامعه بکوشد و بخصوص از چهره رحمانی اسلام دفاع کند؛ اسلامی که مردم سالاری می‌خواهد و از حق مردم دفاع می‌کند و قدرت را مورد نقد قرار می‌دهد.

استبداد و استبدادزدگی طاس لغزنده ایست که اگر غفلت کنیم هم مردم و هم حاکمان در آن می‌افتند

خاتمی با تاکید براینکه انجمن اسلامی باید پیشتاز دفاع از حقوق مردم باشد و آزادی‌های اساسی در قانون اساسی را محور قرار دهد، درد بزرگ تاریخی را استبدادزدگی خواند و گفت: باید در انقلاب اسلامی و قانون اساسی بر آنچه ضد استبداد است و به حقوق مردم پرداخته، بیشتر تکیه شود. استبداد و استبدادزدگی طاس لغزنده ایست که اگر غفلت کنیم هم مردم و هم حاکمان در آن می‌افتند.

در عین حال دانشجوی بیدار باید نسبت به مصالح ملی و عزت ملی حساس باشد و توطئه‌هایی که از بیرون علیه ملت و کشور هست غافل نماند.

دانشگاه باید مستقل باشد و از بیرون فرمان نگیرد

وی در ادامه بر ضرورت توسعه خواهی و نه توسعه طلبی تاکید و اظهار کرد: باید خواهان پیشرفت کشور باشیم و دولت در برخورداری از تکنیک و فعالیت‌ها باید از نظرات کار‌شناسی دانشگاه استفاده کند و دانشگاه باید مستقل باشد و از بیرون فرمان نگیرد بلکه تصمیم ساز باشد، فکر کند و راهکار ارائه دهد و جکومت‌ها از این راهکارهای علمی استفاده کنند.

رییس بنیاد باران توجه به اخلاق مداری را ضروری دانست و خطاب به دانشجویان یادآور شد: در مسیری که دارید صبر و استقامت داشته باشید.

وی با اشاره به حضور ۷۰ تشکل دانشجویی در قالب یک جمع ابراز خوشحالی کرد که چنین همبستگی بین تشکل‌های دانشجویی وجود دارد و این را موضوع مهمی دانست.

خاتمی به دانشجویان توصیه کرد که تشکل‌های دانشجویی چه ادوار و چه دانشگاه‌های مختلف با یکدیگر همبستگی بیشتری داشته باشند و با دیگر تشکل‌های موجود و دیدگاه‌های مختلف در دانشگاه نیز به بحث و گفت‌و‌گو بپردازند.

رییس پیشین جمهوری اسلامی ایران، فضاهای امنیتی و نظامی را در خور هیچ جامعه‌ای ندانست، چه رسد به جامعه‌ای که انقلابش اسلامی و مردمی بوده است. وی گفت: چرا باید از مردم ترسید؟ امنیت این است که ما مردم را باور داشته باشیم و در زندگیمان مشارکت دهیم. فضای امنیتی و سخت افزارانه در دنیای امروز نمی‌تواند امنیت واقعی را تامین کند.

امنیت کشور را با ایجاد فضای امنیتی نمی‌توان تامین کرد

وی با بیان اینکه آزادی و نبودن فضای امنیتی در دانشگاه‌ها از هوا برای تنفس کردن، لازم‌تر است، به دانشجویان گفت: فعالیت‌های خود را درون نظام تعریف کنید؛ اگر ما ناروایی‌هایی می‌بینیم برای این است که به نظام جفا می‌شود. کسانی گرایش خاص و سلیقه‌های خود را به عنوان نظام مطرح و سعی می‌کنند همه را دفع کنند جفا می‌کنند. این ما هستیم که مدافع نظام هستیم؛ ما مدافع ارزش‌های نظام و مدافع حرکت در چارچوب قانون اساسی هستیم و باید با آن طرف هم گفت‌و‌گو کنیم و به این نتیجه برسیم که امنیت کشور را با ایجاد فضای امنیتی نمی‌توان تامین کرد.

خاتمی در ادامه و در پاسخ به پرسش‌ها و نقدهای دانشجویان از عملکرد دولت روحانی بیان کرد: شما در عین حال که محدود نیستید و می‌توانید دولت و ارکان قدرت را نقد کنید اما متوجه باشید که دولت مشکلات بزرگی دارد. درست است آنچه گفته شده هنوز همه‌اش حاصل نشده است اما مگر قرار بوده همه این‌ها یک شبه حاصل شود؟

وی با بیان اینکه آقای روحانی و دولتش بر شعارهای خود ایستاده‌اند، یادآور شد که باید به دولت کمک کرد. مشکلات فراوان است و واقعا ویرانگری‌هایی که در سال‌های قبل رخ داده - نمی‌خواهم بگویم سوءنیت بوده - مملکت را با مشکلات زیادی مواجه کرده است و تلاش دولت قابل قبول است.

اگر مشکلات خارجی حل شود بسیاری از مشکلات داخلی ما هم ان‌شاءالله حل خواهد شد

خاتمی با بیان اینکه اگر مشکلات خارجی حل شود بسیاری از مشکلات داخلی ما هم ان‌شاءالله حل خواهد شد یادآوری کرد که با این حال نباید اولویت دادن به مسایل خارجی ما را از پرداختن به مسایل داخلی غافل کند.

خاتمی با اشاره به خواست‌ها و مطالباتی که جامعه دارد از جمله موضوع رفع حصر یادآور شد که دولتی که متکی به رأی مردم است نیز‌‌ همان خواسته‌ها را دارد.

وی با بیان اینکه باید صبور باشیم و پیش برویم درباره اعتدال و اصلاحات گفت: اعتدال یک روش است و اصلاحات یک گفتمان است که ۲۰۰ سال است که این گفتمان شکل گرفته و گرچه خواستهای متفاوتی در این زمینه بوده و ممکن است سلیقه‌های مختلف در آن باشد اما اصلاحات گفتمانی است که مردم پای آن ایستاده‌اند.

قرائت‌هایی از اسلام که ضد آزادی و ضد پیشرفت جامعه است، ربطی به انقلاب ملت ما و جریان اصلاح طلبی اصیل ندارد

خاتمی توضیح داد: مهم‌ترین خواست مردم ما در ۲۰۰ سال گذشته این بوده که استبداد نمی‌خواستند آزادی می‌خواستند، وابستگی نمی‌خواستند استقلال می‌خواستند، عقب افتادگی نمی‌خواستند پیشرفت می‌خواستند، تبعیض و فساد نمی‌خواستند عدالت می‌خواستند و اکثریت جامعه ما این‌ها را بر اساس هویت تاریخی خود یعنی اسلام می‌خواست و طبعا قرائتی از اسلام که توانسته این انقلاب را ایجاد کند،‌‌ همان اسلامی است که با آزادی و استقلال و پیشرفت سازگار است و قرائت‌هایی از اسلام که ضد آزادی و ضد پیشرفت جامعه است، ربطی به انقلاب ملت ما و جریان اصلاح‌طلبی اصیل ندارد. این گفتمان هست و مخالفانش بار‌ها تلاش کردند که آن را حذف کنند ولی چون در متن وجدان جامعه ما بود نتوانستند.

گفتمان اصلاحات ریشه در عمق وجدان جامعه ما دارد

وی افزود: همین گفتمان اصلاحات است که مشروطیت را پیروز کرد اما به علل گوناگون دیکتاتوری رضاخان از آن بیرون آمد. بعد از شهریور ۲۰ همین گفتمان بود که به صورت ملی شدن صنعت نفت یک حکومت مردمی را ایجاد کرد که باز به خاطر اشتباهات خودمان و توطئه خارجی، با کودتای ۲۸ مرداد ملت ما با مشکل مواجه شد اما مردم عقب ننشستند و انقلاب اسلامی شد. روح انقلاب اسلامی، اصلاح خواهی و اصلاح‌طلبی است و مگر انقلاب اسلامی با شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی پیروز نشد و مگر مردم به جمهوری اسلامی رای ندادند؟ و انصافا تحول بزرگی ایجاد شد اما گرایش‌های دیگری هم هست که این را قبول ندارد. راه درست راه حفظ انقلاب و نظام این است که به این گفتمان که با همه مشکلات باقیمانده و از میدان بیرون نرفته اهتمام کنیم و اساس نظام، انقلاب و جمهوری اسلامی را بر این گفتمان قرار دهیم و این است که کشور را نجات می‌دهد. گفتمان اصلاحات ریشه در عمق وجدان جامعه ما دارد.

باید زمینه اعتدال، تعامل، گفت‌و‌گو و بحث و صحبت فراهم شود

خاتمی با بیان اینکه اطلاح‌طلبان روش اعتدالی را تأیید می‌کنند، گفت: ما معتقدیم باید زمینه تحقق این خواست مردم فراهم شود. باید زمینه اعتدال، تعامل، گفت‌و‌گو و بحث و صحبت فراهم شود.

رییس بنیاد باران اظهار کرد: اصلاح‌طلبان بار‌ها گفته‌اند با براندازی و براندازان مخالفند. براندازان جایی در میان جامعه ندارند. ما این کشور و نظام و پیشرفت آن را می‌خواهیم و همه در چارچوب این قانون اساسی حرکت می‌کنیم ممکن است نقد به قانون اساسی هم مطرح باشد اما مبنای حرکت در جامعه قانون اساسی است و قانون اساسی ظرف یکبار مصرف نیست که دور بیندازیم و ما پایبند به این قانون اساسی هستیم و می‌گوییم هر کسی به این قانون پایبند باشد با هر عقیده‌ای، شهروند جمهوری اسلامی است و از همه حقوق شهروندی باید برخوردار باشد و اگر دیگران چیز دیگری می‌گویند اختلاف ما در همینجاست و باید صبوری و گفت‌و‌گو کنیم.

در این دیدار دانشجویان با تجلیل از ویژگی‌های شخصیتی سیدمحمد خاتمی، خواستار حضور بیشتر وی در شهرهای مختلف ایران و گفت‌و‌گوی رودر رو با مردم و دانشجویان مناطق مختلف کشور شدند و از وضعیت کنونی دانشگاه‌ها و فضای امنیتی حاکم بر دانشگاه و نحوه رفتار دولت با دانشجویان انتقاد کردند. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مورد اشاره دانشجویان، انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی بود که از خاتمی درخواست حضور جدی‌تر در عرصه سیاسی کشور داشتند.