تدبیر24: قبحش ریخته است! فروش و مصرف علنی اعتیاد را میگویم. رسانهها هر روز مطلب یا عکسی از پارک یا منطقهای که پاتوق معتادان است منتشر میکنند و رسانه ملی نیز "شوک" را پخش و سرعت خرید مواد مخدر را سریعتر از خرید از سوپرمارکت توصیف میکند. تورق صفحه حوادث جراید نیز در بسیاری قتلها یا بزهها قطعا حضور یک معتاد در پس ماجرا را خبر میدهد، حتی میگویند مواد مخدر با پیک موتوری هم برای مصرفکننده آورده میشود و تجارتی پرسود برای سوداگران مرگ در سایه خواب عمومی رقم خورده است.
در سوی دیگر در مقاطع مختلف بخشی از معتادان جمعآوری و مانور رسانهای بر روی این اقدام انجام میشود اما باز هم چهره شهر از این تاول چرکین اجتماعی مخدوش است. فروشنده راحت میفروشد، خریدار راحتتر میخرد و مصرف میکند.
اما در کنار همه اینها در این شرایط اظهاراتی مطرح میشود که از روی دیگر سکه اعتیاد خبر میدهد. رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر گفته است: «پلیس توانایی جمعآوری همه معتادان متظاهر را در کل کشور در کمتر از ۱۰ روز دارد. پلیس در بحث اعتیاد مسئولیت ندارد و تنها مسئول برخورد با قاچاقچیان است اما برای پاسخ به مطالبات مردم و برقراری امنیت روحی و روانی جامعه، اعلام آمادگی کردهایم در هر لحظهای که بستر لازم را دستگاههای متولی فراهم کنند بلافاصله نسبت به جمعآوری این مظاهر زشت اقدام کنیم. نیروی انتظامی با حکم قضایی متولی جمعآوری معتادان است و ستاد مبارزه با مواد مخدر نقش هماهنگی میان این دستگاهها را برعهده دارد.»
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اینکه معضل مواد مخدر زوایای پنهانی دارد تاکید کرده است که پلیس همه این زوایا را میشناسد.
این اظهارات هر چند در ظاهر از ضرورت برخورد با پدیده اعتیاد که مددکاران اجتماعی آن را نوعی بیماری قلمداد میکنند خبر میدهد، اما در نهان حکایت دیگری را بازگو میکند؛ «اعتیاد» به عنوان یک چالش بزرگ اجتماعی که نیروی انتظامی هم به اذعان کرده است و در حالی که بر اساس آمار سازمان ملل، 170 کشور درگیر این موضوع هستند و 246 میلیون نفر مصرفکننده مواد مخدر در سطح جهان وجود دارند، در ایران مانند توپی در زمین دستگاههای مختلف رد و بدل میشود.
بر اساس اظهارات رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر که از رسانه ملی پخش شده است، اگر پلیس و به تبع آن دیگر دستگاههای درگیر، همه زوایای پنهان معضل مواد مخدر را میشناسد و توانایی جمعآوری معتادان در 10 روز را دارند، چرا طی این سالها نه تنها از جمعیت معتادان کم نشده، بلکه آمار از افزایش چشمگیر این افراد خبر میدهد؛ در حالی که افکار عمومی حاضر است طی یک ماه نه که طی یک سال این افراد جمعآوری و بر اساس شناخت زوایایی که از آن یاد شده است، این مساله در جامعه حداقل افزایش پیدا نکند.
همچنین در این اظهارات مطرح شده است که پلیس حاضر است در هر لحظهای که بستر لازم را دستگاههای متولی فراهم کنند بلافاصله نسبت به جمعآوری این مظاهر زشت اقدام کند. نیروی انتظامی با حکم قضایی متولی جمعآوری معتادان است و ستاد مبارزه با موادمخدر نقش هماهنگی میان این دستگاهها را برعهده دارد.
این اظهارات یعنی دستگاههایی هستند که مسئولند اما بیتفاوت؛ یعنی اگر معتادان جمعآوری نمیشوند حکم قضایی برای جمعآوریشان صادر نمیشود و در نهایت ستادی که عنوان مبارزه با مواد مخدر را دارد تنها نقش هماهنگکننده بین دستگاهی را دارد و این چند خط یعنی «اعتیاد با رشدی بیشتر ادامه دارد......»
واقعیت امر این است که برای پیشگیری از گسترش اعتیاد نیازمند بسترسازی اجتماعی، فرهنگی و آموزش هستیم. بر هیچ کس پوشیده نیست که بدون بسترسازی نمیتوان با این پدیده شوم برخورد و مبارزه کرد؛ اما نکته مهم عزم مسئولان برای تحقق این مهم است.
اگر ریشه بسیاری از معضلات اجتماعی کنونی را اعتیاد و تاثیر مصرف مواد مخدر بدانیم، باید در نظر داشته باشیم اهمال و در اصطلاح عامیانه پاسکاری دستگاهها خسارات غیرقابل جبرانی به همراه دارد. اگر توانایی جمعآوری معتادان در 10 روز وجود دارد انتظار افکار عمومی یا جمعآوری این افراد است یا بیان علل محقق نشدن این وعده. البته جمعآوری معتادان یک وجه ماجرا و مبارزه با قاچاق مواد مخدر بعد دیگر مساله است. اگر طبق گفته این مسوول، پلیس مسئول برخورد با قاچاقچیان است و از سوی دیگر این میزان معتاد وجود دارد، حتی این پرسش به وجود میآید که آیا از مبدا که همان فروش مواد مخدر است اقدام موثری صورت نگرفته و حتی این موضوع که وظیفه این بخش است به خوبی انجام نشده است.
فروش، مصرف مواد مخدر در انظار عمومی و رهاسازی معتادان پس از جمعآوری و عدم برخورد با این مقوله نیز یعنی روز به روز باید بیش از گذشته شاهد افزایش آمار معتادان و تاثیرات اجتماعی ناشی از آن باشیم.
مبارزه با اعتیاد مانند هر پدیده دیگر اجتماعی نیازمند برنامهریزی و اقدامات غیرشعاری است. عنوان بلای خانمانسوز برای این معضل اجتماعی حکایت از رخنه اثرات آن در لایههای زیرین اجتماع دارد و اینکه این بیمار اگر درمان نشود به زودی جامعه را به کما میبرد.