نقش حلقه پرتو در غائله قم فاش میشود

حاصل 2هزار ساعت کار روی حادثه 22 بهمن قم، گزارشی شد که حداقل طبق آنچه در صحن علنی مجلس قرائت شدچندان نکته جدیدی نداشت. معلوم نیست انتظارها برای وجود موارد جنجالی در این گزارش بی‌جا بوده یا اینکه متن قرائت شده خلاصه‌ای بسیار ناقص از گزارش اصلی. در متنی که به عنوان گزارش حادثه قم در مجلس قرائت شد تنها همان نکاتی که قبلا توسط اعضای کمیته تهیه کننده این گزارش مورد تاکید قرار گرفته شده بود، تکرار شد. مواردی چون نقش حلقه پرتو در این ماجرا، سهل‌انگاری دستگاه‌های اجرایی و اطلاعاتی از جمله استانداری در مهار اغتشاش و دست داشتن برخی از مسئولان استان در این حادثه. اکنون این گزارش با رای نمایندگان مجلس به قوه قضائیه فرستاده شده تا در شعبه‌ای ویژه به آن رسیدگی شود. رسیدگی‌ای که معلوم نیست آیا نتیجه آن باز هم مانند متن قرائت شده ارزشی بسیار کمتر از انتظاراتی که برای آن کشیده شده را داشته باشد یا خیر.

گزارش تعدیل شده

مهم‌ترین نکته قابل ذکر در خصوص گزارش قرائت شده در مجلس این بود که به‌رغم تمام اظهارنظرهای گذشته، نام هیچ شخصیت سیاسی و مسئولی به طور مشخص و روشن در این گزارش نیامده بود. طی دو هفته اخیر تعداد زیادی از نمایندگان مجلس خواستار قرائت این اسامی شده بودند و در عین حال ابراز عقیده کرده بودند که قرائت این اسامی می‌تواند به خشکاندن ریشه افراطی‌گری بینجامد. مساله آنقدر جدی بود که نمایندگانی چون رمضان شجاعی کیاسری، کاظم جلالی، حیدر عوض‌پور و... به صراحت از پالایش اصولگرایی بعد از قرائت این گزارش سخن گفته بودند. اما گزارش منتشر شده هیچ نشانی از آن برندگی لازم برای پالایش اصولگرایان تندرو ندارد.

ریشه‌یابی از 15 خرداد 85 تا 22 بهمن 91

در قسمتی از بندهای اول این گزارش به سابقه موضوع حادثه قم اشاره شده و در بیان حوادث مشابه به غائله 15خرداد 85 و مخالفت با سخنرانی ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، غائله حضور در نماز جمعه قم و دادن شعار مرگ بر ضدولایت فقیه در هنگام ایراد خطبه توسط حضرات آیات، امینی، جوادی آملی و استادی، غائله حضور عده‌ای در حرم مطهر حضرت امام(ره) و مخالفت با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی و اهانت به ایشان، غائله حضور در مراسم روز قدس استان قم و دادن شعار علیه دکتر لاریجانی ریاست مجلس، غائله تجمع در مقابل بیت حضرت آیت‌ا... جوادی آملی و دادن شعار و تعرض به ایشان و در نهایت غائله تجمع مقابل دفتر آیت‌ا... صافی گلپایگانی و دادن شعار علیه ایشان با مضامین مرگ بر ضدولایت فقیه و مرجع بی‌بصیرت اشاره شده بود. در ادامه با اشاره به حمل تابلوهایی با عنوان «بهار» و سر دادن شعار بصیرت بصیرت توسط جمعی در حدود 15 تا 20 نفر در طول مسیر راهپیمایی علی لاریجانی در روز 22 بهمن سال گذشته آمده که پس از چند دقیقه از آغاز سخنرانی لاریجانی «گروه‌های پنج تا 10 نفره از چند نقطه شبستان به پاخاسته و علیه ایشان شعار داده و به مرور به سمت تریبون حرکت می‌کنند و از میان این افراد چند لنگه کفش و تعدادی مهر نماز به سمت ایشان پرتاب می‌شود، در حالی که این گروه همچنان شعارهای بصیرت بصیرت خجالت خجالت را سر می‌دادند». گزارش تاکید دارد که «در چنین شرایطی که مردم متحیر و ساکت نشسته بودند» و «در این وضعیت شدت پرتاب مهر و خطر پیشروی به حدی بود که فرماندهی محترم سپاه حضرت علی بن ابیطالب(ع) اصرار می‌کردند که دکتر لاریجانی از پشت تریبون پایین آید که پس از اخذ نظر محافظین و در حالی که چند نفر بر اثر اصابت مهر مصدوم شده بودند ایشان سخنرانی خود را قطع می‌کند.»

حادثه قم چگونه شروع شد؟

اما قسمت اصلی گزارش از بند «د»، یعنی قسمت مربوط به «شرح غائله» شروع می‌شود. جایی که اشاره شده توسط اداره کل اطلاعات استان قم در تاریخ 21 بهمن 91 طرحی برای ایجاد التهاب در مراسم کشف و آن را به استانداری قم اعلام کرده بود و به موازات آن اطلاعات نیروی انتظامی استان نیز به استانداری قم اعلام کرد که محیط شهرستان قم ملتهب است. به موازات این دو اظهارنظر امنیتی، اطلاعات سپاه علی بن ابیطالب(ع) نیز برآوردی اطلاعلاتی از غائله 22 بهمن به شورای تامین استان ارائه کرده بود. آنطور که در این گزارش آمده برآورد سپاه علی بن ابیطالب(ع) مبنی بر این بود که «برخی از طلاب و دانشجویان یاری‌گیری کرده‌اند و جلسه‌ای که دیروز داشتند این بود که تعدادی (حدود 70 درصد) نظرشان این بود که تهران بروند و 30 درصد نظرشان این بود که در قم موضع‌گیری نسبت به وقایع داشته باشند.» گفته شده که این قسمت از گزارش مربوط به اظهارت مسئولان امنیتی استان قم در جلسه فوق‌العاده امنیت استان در روز 21 بهمن 91 است. همچنین در بند دیگری آمده که یکی از فعالان سیاسی اجتماعی قم در روز بیستم بهمن در دفتر ستاد نماز جمعه شهرستان قم در حضور حضرت آیت‌ا... حسینی بوشهری و سایر مسئولان اعلام می‌نماید که اگر در روز 22بهمن آقای دکتر لاریجانی جهت سخنرانی به قم آید ما مراسم او را به هم می‌ریزیم. این نیز نکته‌ای است که آیت‌ا... حسینی بوشهری در ملاقات با هیات تحقیق منسوب مجلس بیان کرده است. در ادامه نیز تاکید شده که قسمت‌هایی از شبستان محل سخنرانی علی لاریجانی در آن روز از پیش توسط افرادی خاص اشغال شده بوده و البته کمیته تحقیق بر این نظر است که انتخاب محل سخنرانی در شبستان در حالی که همه ساله این سخنرانی در فضای باز صورت می‌گرفت با انتخاب فضای بسته به این دلیل صورت گرفت که امکان پرتاب اشیا و بزرگنمایی شعار مخالفین امکان‌پذیر می‌شد.

آنها که مراسم را به هم ریختند

از اینجا با یاد شدن از حضور یکی از طلاب فعال حلقه پرتو در صف اول اعتراضات به عنوان عامل تحریک، گزارش وارد قسمت‌های جزئی‌تر حادثه 22 بهمن قم می‌شود. در ادامه به «وجود هماهنگی بین بخش خواهران و برادران» اشاره شده و با اشاره به اعتراف یکی از عوامل اصلی آمده: «نامبرده در مراجعه به بهداری سپاه علی بن ابیطالب به یکی از پزشکان بهداری اعلام می‌نماید یکی از مسئولان قم به ایشان قبل از مراسم گفته که شما مسئول پرتاب کفش هستید؟ من گفتم کفشم 50هزار تومان می‌ارزد ولی مهر پرتاب کردم». «تولید ادبیات و هیجان خشونت توسط سخنرانان مسجد اهل‌البیت در دهه فجر که تماما فضا را برای اقدام علیه دکتر لاریجانی فراهم کرده بود» و «اقدام یکی از مسئولان استان قم که در صحن شبستان حضور داشتند قبل از شروع سخنرانی مبنی بر جابه‌جایی برخی مسئولان استانی از مقابل تریبون که در اظهارات متفاوت به این مسئولان اعلام می‌کند اینجا ننشینید چون احتمال می‌رود کفش یا جسمی به شما اصابت کند.» از دیگر موارد افشاگرانه گزارش یاد شده هستند. کمیته تهیه کننده این گزارش تاکید دارند که برخی افراد حلقه پرتو به طور مستقیم در زمینه‌سازی این حادثه نقش داشته‌اند و همچنین یکی از مربیان طرح بصیرت در یکی از مراکز آموزشی در مورخ 23/11/91 اظهار داشته مشغول تدریس مباحث مهدویت بودم که بچه‌های کلاس گفتند ما فیتیله آقای لاریجانی را پایین کشیدیم. در ادامه نیز آمده یکی از مسئولان که گویا هویت وی نیز احراز شده است بعد از مراسم 22 بهمن قم پیامک گروهی را با مضمون تقدیر و تشکر از اقدام اخلالگران ارسال کرده است. در گزارش تاکید شده که کمیته تحقیق 35 هزار پیام کوتاه ارسالی در قم بین ساعت‌های 12 تا 14 مورخ 23/11/91 را تجزیه و تحلیل کرده است. گفته شده یکی دیگر از عوامل غائله به واحدهای عمل‌کننده پیامک گروهی را با مضمون «خدا قوت برادر، امروز ترکاندید، من از زحمات شما برادران بزرگوار متشکریم اجرکم عندا...»، ارسال کرده است.

قصور نهادهای دولتی، نظامی، امنیتی و انتظامی

در بخش دیگری از این گزارش به قصورها و تقصیرهای نهادهای مسئول پرداخته شده. در این بخش تاکید شده که «با هدف رعایت مصالح کشور» صرفا به چند نکته از این موارد پرداخته شده است. بعد از این «استانداری به عنوان رئیس شورای تامین استان قم و عوامل ذیربط» به دلیل بی‌توجهی به گزارش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اداره کل اطلاعات استان قم درخصوص امکان بروز آشوب و عدم تشکیل به موقع شورای تامین استان قم به منظور کنترل آشوب سازماندهی شده مورد انتقاد قرار گرفته است. همچنین به موارد دیگری نظیر عدم انعکاس واقعیات صحنه قبل از مراسم به مسئولان ذیربط شامل وزارت کشور، شورای عالی امنیت ملی و شورای امنیت کشور و اطلاع ندادن موضوع به علی لاریجانی برای بیان قصور استانداری اشاره شده. همچنین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قم به دلیل عدم ارائه اطلاعات لازم در خصوص احتمال اعزام 70درصد به تهران و 30 درصد به قم به هیات تحقیق مجلس نیز مورد انتقاد قرار گرفت. از سپاه قم همچنین به دلیل عدم کنترل رفتار برخی از مدیران مقصر و عدم انتقال برآورد اطلاعاتی تهیه شده در قبل از مراسم به فرماندهان رده بالای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به منظور جلوگیری از بروز حادثه نیز انتقاد شده است. اداره اطلاعات قم نیز از تیغ انتقاد کمیته تحقیق در امان نمانده و به دلیل فقدان پیش‌بینی لازم جهت شناخت اغتشاشگران و فقدان انگیزه لازم جهت برخورد با افراد ذیربط در غائله اخیر انتقاد شده است. آخرین ارگان مورد انتقاد کمیته تهیه کننده گزارش نیز فرماندهی انتظامی استان قم است که به عدم توانایی آن در پیش‌بینی آشوب قبل از وقوع، عدم تسلط در شناسایی سه نفری که در حلقه سوم در مقابل در شماره8 ایستاده بودند و مردم را به جای در شبستان به سمت در آستانه راهنمایی می‌کردند و شناسایی نکردن عوامل انحرافی که با در دست داشتن عکس‌های آقای دکتر احمدی‌نژاد و تابلوهای بهار در مسیر دکتر لاریجانی به ایشان تعدی کردند، مورد انتقاد قرار می‌گیرد.

پرونده حادثه قم در قوه قضائیه

در پایان جلسه روز گذشته مجلس با 156 رای موافق، 36 رای مخالف و 15 رای ممتنع از 224 نفر نماینده حاضر در جلسه علنی، این پرونده به قوه قضائیه ارجاع شد تا مطابق قانون با مقصران برخورد شود. علاوه بر 36رای مخالف و 15 رای ممتنع، 17 نفر از نمایندگان حاضر در جلسه نیز در این رای‌گیری شرکت نکرده اند