حل مسائل اقتصادی با نگاهی سیستمی

تدبیر24 : دولت در زمینه اقتصادی باید اولویت‌های خود را به درستی تشخیص دهد و قاعدتا اصلاح قیمت حامل‌های انرژی یکی از راهکارهای تامین کسری بودجه است. همچنین دولت باید تلاش‌های خود را در راستای افزایش درآمدهای سالم و کاهش هزینه‌ها متمرکز کند. برخورد نادرست با تورم باعث افزایش این معضل می‌شود، همان طور که در گذشته شاهد آن بودیم. بسیاری از مردم تلاش دارند که در بازار کار، مشاغل دولتی به دست آورند. دلیل این امر به عدم کارآفرینی در کشور برمی‌گردد

. افرادی که به دنبال کارآفرینی و توسعه فعالیت‌های مولد هستند و در جهت گسترش فعالیت‌های مولد بخش خصوصی اقدام می‌کنند، نمی‌توانند در این ساختار اقتصادی موفق عمل کنند. ساختار اقتصادی تغییر نمی‌کند مگر اینکه دولت کوچک و کارآمد شود. علت ناکارآمدی دولت در بیشتر مواقع هزینه‌های بالای آن است. افزایش قیمت حامل‌های انرژی می‌تواند راهگشایی در اقتصاد باشد اما باید دید که مابه ازای این پول در کجا هزینه می‌شود و نباید به‌گونه‌ای باشد که حجیم شدن بیش از پیش دولت را در پی داشته باشد. نمی‌توانیم برای حل مشکلات اقتصادی فقط روی یک مولفه کار کنیم؛ زیرا اقدام‌های تک‌بعدی مشکلی را حل نخواهد کرد. در شرایط فعلی که دولت با کسری بودجه مواجه است،‌ هیچ دلیل موجه و منطقی وجود ندارد که بخش دولتی گسترش یابد.

در قانون برنامه پنج ساله توسعه موارد بسیاری برای اجرا در نظر گرفته شده اما بسیاری از موارد مناسب آن مانند بحث بهره‌وری اجرایی نمی‌شود یا به فراموشی سپرده شده است در حالی که روی بعضی مباحث خاص که مانند طبل توخالی هستند تاکید زیادی می‌شود. ضرورت کنونی کشور مهار مصرف لجام‌گسیخته است و با تصویب برخی قوانین باید آلودگی‌های زیست‌محیطی را کاهش داد. اگر به مسائل اساسی توجه نکنیم و راهکارهای مناسب برای آن نیندیشیم دور باطلی طی خواهیم کرد. باید بهره‌وری را افزایش داد. همچنین ضرورتی در پرداخت یارانه‌ها به سه دهک بالای جامعه حس نمی‌شود. در بسیاری از کشورها برای خرید کوچکترین مایحتاج زندگی سیستم مالیاتی تعریف شده و افراد مجبور به پرداخت مالیات هستند اما در کشور ما با وجود این که ارقام بسیار بالایی جابه‌جا می‌شود حتی یک ریال مالیات به دولت تعلق نمی‌گیرد.

در دریافت سیستم مالیاتی نیز باید مواردی را تعریف کرد که سبب رانت‌خواری و کژکارکردی نشود. برای حل مسائل اقتصادی باید نگاه سیستمی داشت زیرا تمامی مسائل اقتصادی با یکدیگر در ارتباطند. نظام‌های یارانه‌ای، بودجه، ‌مالیاتی، ‌پولی و حتی فرهنگی کشور با یکدیگر در ارتباطند و باید به‌گونه‌ای عمل کنند که چابکی و هوشمندی دولت را همراه خود داشته باشد. زمانی که دولت تصمیم‌های منطقی و مناسب بگیرد و رسانه‌ها به عنوان ناظر بر دولت نقش خود را به خوبی ایفا کنند می‌توان در فضایی غیرسیاسی و منطقی به پیشرفت در اقتصاد امیدوار بود.