استقبال از مذاكرات

تدبیر24 : با اجرايي‌شدن تفاهم ژنو و پايبندي ايران و گروه 1+5 به تعهدات قيدشده در برنامه موقت شش ماهه، زمينه براي مذاكرات جهت ورود به برنامه جامع فراهم شده است. قرار است طرفين طي روزهاي آتي در وين نخستين نشست خود را برگزار نموده و شرايط براي اجراي يك برنامه جامع را بررسي و مورد ارزيابي قرار دهند. بي‌شك رضايت طرفين از برنامه موقت شش ماهه كه تنها يك ماه از آن سپري شده به طرفين اعتماد به نفس داده كه با وجود پستي و بلندي‌هاي رخ داده ظرف دوماه گذشته، مي‌توان درباره اعتمادسازي و توافق پايدار سخن گفت و از هم‌اكنون براي ورود به برنامه جامع گام به گام توافق نمود.

 ايران و آمريكا به عنوان دو طرف اصلي مذاكرات داراي شرايط پيچيده‌اي از نظر سياست داخلي هستند و ساير كشورها داراي منافعي در سياست خارجي نسبت به پرونده هسته‌اي ايران هستند كه چگونگي ورود ايران و آمريكا به برنامه جامع تفاهم ژنو، مي‌تواند آن منافع را تقويت يا تضعيف نمايد. لذا همه جهان به‌نوعي نگران يا مشتاق نسبت به سرنوشت پرونده هسته‌اي ايران و نحوه ورود طرفین به برنامه جامع در چارچوب تفاهم ژنو هستند. در طرف ايران نگراني‌هاي قابل تاملي وجود دارد كه آيا مي‌توان به طرف آمريكايي اعتماد نمود؟ آيا مذاكرات هسته‌اي و ورود ايران به برنامه جامع نافي حفظ منافع و امنيت ملي ايران نخواهد بود؟ آيا دستاوردهاي صلح‌آميز هسته‌اي ايران محفوظ و محترم باقي خواهد ماند؟ و آيا نقش منطقه‌اي و منافع ايران در منطقه تقويت يا تضعيف می‌شود؟

در طرف آمريكا نيز سوالات اساسي مطرح است كه آيا راه‌حل ديپلماتيك در پرونده هسته‌اي ايران منجر به تقويت يا تضعيف معاهده ان‌پي‌تي خواهد شد؟ آيا ايران به تعهداتش نسبت به صلح‌آميز بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي پايبند خواهد ماند؟ آيا حل پرونده هسته‌اي ايران به ايفاي نقش مثبت و سازنده ايران در منطقه و جهان منجر خواهد شد؟ آيا لغو جزئي تحريم‌ها قبل از انجام تعهدات ايران در چارچوب تفاهم ژنو به برداشته شدن عملي تمامی تحريم‌ها منجر نخواهد شد؟ آيا پرونده هسته‌اي ايران به باتلاق جديدي براي دولتمردان آمريكا تبديل نخواهد شد؟ اين قبيل سوالات دولتمردان آمريكا را وادار به احتياط فراوان نموده و نگران هستند راهي را كه با صراحت و سرعت انتخاب كرده‌اند به ناكامي ملي تبديل نشود.

 كشورهاي ديگر نيز به دو دسته‌ تقسیم می‌شوند؛ دسته‌ای كه به پرونده هسته‌اي ايران و ورود به برنامه جامع تفاهم ژنو از نظر سياسي مي‌نگرند و دسته‌ای که به منافع اقتصادي خود مي‌‌انديشند. عربستان، رژیم‌صهیونیستی و برخي ديگر نگران جايگاه خود در منطقه و نزد آمريكا هستند لذا موفقيت يا عدم‌موفقيت اجراي كامل تفاهم ژنو مي‌تواند براي آنها بديمن يا خوش‌يمن باشد. پس تمام تلاش خود را به كار مي‌گيرند كه از طرق مختلف بر دولتمردان و سياست خارجي آمريكا تاثير گذاشته و آنها را به سوي مقابله با ايران سوق دهند. دسته ديگر نظير فرانسه، بقيه كشورهاي اروپايي، روسيه، چين، ژاپن، كره، هند و تركيه هستند که در راستاي منافع اقتصادي خود به برنامه جامع تفاهم ژنو و لغو تمامی تحريم‌ها مي‌انديشند و اميد دارند از اين رهگذر در بازار اقتصادي، تجاري و صنعتي ايران حضور پررنگي پيدا كنند.

 فرانسه كه خود از نظر سياسي به شكل زننده‌اي از موانع تفاهم ژنو در دور اول مذاكرات به‌شمار مي‌رفت به بخش خصوصي و صاحبان اقتصادي- صنعتي فرانسه چراغ سبز داده كه تا دير نشده با ايران وارد مذاكره و تفاهم احتمالي شود. زيرا اگر در پس لغو تحريم‌ها، شركت‌هاي آمريكايي وارد بازار ايران شوند، جايي براي صنايع دست‌دوم فرانسوي يا دست‌سوم يا چهارم بقيه اروپايي‌ها، كره و چين نخواهد بود. همین امر نیز باعث شد هيات 100نفره اقتصادي- صنعتي فرانسه راهي ايران شوند و به تفاهمات اوليه بپردازند كه موجب خشم رئيس‌جمهور آمريكا گرديد و فرانسه را تهديد به حمله با يك تن آجر نمود. درحقيقت آقاي اوباما به آقاي اولاند، رئيس‌جمهور فرانسه گفت: كشور شما كه مانع اصلي سياسي تفاهم ژنو بود، حق ندارد از فرصت به دست آمده سوءاستفاده نموده، تحريم‌ها را نديده گرفته و وارد بازار ايران شود. آقاي اوباما دو نگراني از اين رهگذر دارد يكي اينكه زبان تندروها در كنگره آمريكا عليه او به كار گرفته مي‌شود كه قبل از اجراي برنامه جامع تفاهم ژنو، تحريم‌ها لغو مي‌شوند و ديگر اينكه آمريكا، بازار ايران را به رقيب فرانسوي خود مي‌بازد كه هر دو دليل مي‌تواند موجب بي‌اعتباري آقاي اوباما و دموكرات‌ها شود.

 ايران نیز با توجه به همه پيچيدگي‌هاي داخلي و خارجي پرونده هسته‌اي بايد كماكان مصمم ابتكار عمل را در دست گرفته و قبل از اينكه وسواسان خناس فرصت پيدا كنند، اجزاي برنامه جامع تفاهم ژنو را با گروه 1+5 به توافق برساند تا كشورمان از اين مرحله عبور نموده و با اثبات صلح‌آميز بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي‌اش به دوران بهره‌مندي از حقوق خود در معاهده ان‌پي‌تي وارد شود، ان‌شاءا... .