شب، آزادی و عاشق غیر حضوری!

تدبیر24: با تاریکی هوا کارش آغاز می شود، فقط کار هم نیست؛ او در شب زندگی می کند و ۷ صبح او ۱۲ نیمه شب است!.او خفاش شب نیست؛ او یک فری لنسر است!

هر چند از گاهی چشمان خسته اش را با دستانش می مالد و به جستجو در اینترنت ادامه می دهد. تیرگی شب در حال فرو رفتن در روشنایی قرمز و سفید رنگ صبح است و او همچنان بر دکمه های صفحه کلید لب تابش می کوبد. صدای کلمات تایپ شده در خانه می پیچد و تیک تیک ساعت که عدد ۵ را نشان می دهد را بی اثر می کند. وقت کافی ندارد باید هر چه زودتر کارش را به اتمام برساند. برای اینکه خواب از سرش بپرد قهوه ای دم می کند و در حالی که صفحه فیس بوکش را چک می کند، آن را می نوشد وسپس نوشتن ادامه می دهد.

هوا آرام آرام روشن می شود و او همچنان در حال نوشتن است. کلمات بر صفحه لب تابش می رقصند و محو می شوند. بعضی خط ها نیز که جایشان را تغییر داده اند. ۴ روزی می شود که روزی ۲ ساعت خوابیده و چشمانش دیگر تاب و تحمل یاری کردن برای نوشتن های ممتد کدهای چندرقمی را ندارند اما وقت کافی وجود ندارد باید پروژه کاریش را تحویل دهد وگرنه خبری از پول نیست. او می ماند و پول اجاره خانه و خرج و مخارجی که هر روز سنگین تر می شود. به کار در خانه عادت کرده است و علاقه چندانی برای وقت گذرانی های روزانه ندارد. زندگی اش در شب خلاصه می شود و با صبح به اتمام می رسد.

کار کردن در خانه، تعیین وقت کاری برای خود و در یک کلام رئیس خود بودن، شرایطی است که امروز بسیاری از افراد در برخی مشاغل آن را می‌پسندند. این شیوه کار در دنیا به «فری‌لنس» یا «آزادکار» مشهور شده است. در این مدل از اشتغال افراد به صورت کارمزدی، حق‌الزحمه‌ای یا پروژه‌‌ای مشغول به کار هستند که برای آنها شیوه و مدل تازه ای از زندگی را نیز به همراه دارد.

ساکن سرزمین وب!

در دنیای امروز، وب و فعالیت های وابسته به آن حرف اول را می زند و هر روز نیز نوآوری هایی در این زمینه به چشم می خورد. در این میان، حوزه کسب درآمد نیز متحول شد. مشاغل جدید بسیاری شکل گرفتند که شاید تا چند سال پیش به ذهن کسی نمی رسید. اما یکی از جنبه های توسعه جهان وب، شکل گیری نوع جدیدی از کار کردن و کسب درآمد با عنوان فری لنسر است. براساس طبق تعریفی که در سایت پونیشا -پشتیبان فری لنسرهای ایرانی- آمده است، فری لنسر، به فردی گفته می شود که به صورت پروژه ای و برای خود کار می کند. اولین بار واژه فریلنسر در سال ١٩٠٣ میلادی، توسط گردآورندگان فرهنگ لغات انگلیسی آکسفورد برای مترجمان و روزنامه نگارانی که به صورت مستقل کار می‌کردند، عنوان شد. با گذشت زمان و ایجاد مشاغل جدید، این واژه برای حرفه‌هایی چون عکاسی، گرافیک، طراحی وب و غیره نیز مطرح شده است.

بیزار از زندگی کارمندی

«مصطفی.ب» یکی از فری لنسر های ایرانی است که به صورت پروژه ای به برنامه نویسی و طراحی صفحات وب می پردازد. ۴ سالی است که به این شیوه کار می کند و امروز در دنیای وب برای خود جایگاهی را دست و پا کرده است. بنا به گفته خودش عادت زیادی به حرف زدن ندارد به همین دلیل هم موقع حرف زدن تپق زیاد می زند. سنگینی کلمات موقع ادا کردن در حرف زدنش باعث می شود از حرکات دستانش برای تفهیم گفته هایش استفاده کند. گویا همه زندگی اش در انگشتانش خلاصه شده است. علاقه چندانی برای صحبت درباره شیوه کار و زندگیش ندارد با این حال درباره انتخاب شیوه کار فری لنسری برای زندگی اش می گوید: «چند سالی به صورت کارمندی کار کردم اما زندگی کارمندی خیلی برایم جذاب نیست. حقوق کم و ساعت کار مشخص برایم آزاردهنده بود. اینکه صبح ها از خواب بیدار شوم و هر روز باید سرکار می رفتم برایم زجرآور بود. دوست داشتم روزهای مشخصی را کار کنم اما اینکه مجبور بودم سرکار بروم، زندگی ام را کسل کننده و یکنواخت کرده بود تا اینکه تصمیم گرفتم در خانه و برای خودم کار کنم. وقتی شروع به کار به صورت پروژه ای کردم با شیوه فری لنسری آشنا بودم اما نمیدانستم چقدر جواب می دهد برای همین رزومه کاریم را برای شرکت ها و سایت های فعال در این زمینه ارسال کردم. بسیاری از شرکت ها و آشنایانی که در طول چند سال شغل کارمندی به دست آورده بودم، توجه به روزمه کاریم کم کم شروع به دادن پروژه کردند و امروز خوشبختانه توانستم برای خودم موقعیت خوبی را دست و پا کردم».

مانوس با شب

مصطفی از صبح کار کردن بیزار است معتقد است که صبح ها مغزش هنگ می کند و کارایی ندارد. علاقه دارد شب ها به کار بپردازد و روزها استراحت کند. علت کار در شب را سکوت عنوان می کند و می گوید: «برای من کسب درآمد بالا اهمیت دارد و اینکه بتوانم خوب زندگی کنم. هر وقت دلم می خواهد مسافرت بروم و به کسی جواب پس ندهم. هر وقت دلم می خواهد بخوابم. من همیشه شب ها بیدارم و کار می کنم و روزها می خوابم. سکوت شب آرامش خاصی برای کار کردن دارد و باعث می شود با تمرکز بیشتری کار کنم. خیلی از دوستانم هم هستند که در ایران یا خارج از ایران این مدلی کار می کنند و من هر شب باهاشون چت می کنم و به همدیگر هم کمک می کنیم».

آزاد و رها بودن از هر چه قیدو بند. شاید بسیاری فکر کنند فری لنسرها آدم هایی هستند که تعهد کاری ندارند و برایشان تنها خوش گذرانی اهمیت دارد. آدم هایی از صبح تا عصر می خوابند و غروب آفتاب برایشان طلوع یک روز کاری سراسر از استرس است.

او از وضعیتی که دارد احساس رضایت می کند و این شیوه زندگی را مطلوب ترین شیوه در حال حاضر می داند و می گوید: «به نظرم آزاد کار کردن و زندگی کردن شیوه ای است که هر کس توانایی مدیریت کردن آن را ندارد. بیشتر یک نوع توانایی است. بیشتر مردم عادت کرده اند در یک جای مشخص کار کنند و حقوق بگیرند اما عده کمی هستند که با مدیریت خود هم به کارشان می پردازند و هم زندگی شان را می کنند. من خیلی از همکارانم را دیدم که علاقه داشتند این شیوه را ادامه بدهند اما بعد از یک مدت نتوانستند پولی را که باید به دست بیاورند چون در قراردادهایی که بستند خوش قول نبودند. فری لنسرهای واقعی آدم های بسیار خوش قولی هستند و همین موضوع است که باعث می شود، سفارش کارهای دیگر برایمان به وجود بیاد. ماهیانه ۴ الی ۵ میلیون درآمد دارم که تنها از راه آزادکاری به دست می آید این در حالی است که اگر می خواستم کارمند جایی باشم بیشتر از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان درآمد نداشتم».

عاشق غیر حضوری

شیوه کار گرفتن آنها نیز متفاوت است. درواقع اکثر آنها قراردادهایشان را نیز به صورت غیرحضوری امضا می کنند و شروع به کار می کنند. اما در ایران وضعیت به شکل دیگری است. کار به صورت غیرحضوری سپرده می شود اما بعضی از افراد برای شروع به کار قرارداد را به صورت حضور می بندند و بقیه مراحل به صورت غیرحضوری انجام می شود. از ارسال کار گرفته تا پرداخت پول.

«امیر. ن» عکاسی است که مدت ۴ سال است به صورت آزاد کار می کند. او وبلاگی دارد که در آن کار خود را معرفی می کند و به قول خود به کسب و کار در فضای وب می پردازد. به نظر او زندگی به سبک فری لنسری جذابیت های بسیاری دارد. اینکه لازم نیست برای کسی کار کند را بهترین بخش زندگیش می داند و می گوید: «معمولا کارفرماها اشخاصی هستند که سودهای کلان نصیب آنها می شود اما نیروهایشان از چنین سودی بهره ای نمی برند. وقتی متوجه شدم به صورت آزاد می توانم چندبرابر حقوق فعلی ام درآمد کسب کنم کار ثابت را برای همیشه کنار گذاشتم».

کاهش هزینه و سود خالص تر

امیر عکاس پروژه های فیلم بسیاری است که وقت سرخاراندن را ندارد اما برایش اهمیت بسیار دارد که با برنامه ریزی به کارهایش برسد. او بیشتر اوقاتش را در خانه می گذراند و به نجاری می پردازد. هر چند برای او به عنوان عکاس روز و نور اهمیت بسیار دارد اما تا پاسی از شب بیدار است و به ویرایش عکس هایش می پردازد. او خوشحال است که شیوه زندگیش را خودش تعیین می کند و می گوید: «من در کنار چنین کارهایی به عکاسی در منزل مشتریان نیز می روم. به هر حال یک سری از کارها پروژه ای است اما برای امرار معاش به کارهای این شکلی نیز می پردازم که خوشبختانه جمع درآمدم خوب است. امروز شیوه زندگی مردم تغییر کرده است مردم علاقه ای به اینکه برای عکس به آتلیه بروند نیز ندارند به همین دلیل ترجیح می دهند عکس های خوب خود را در منزل بگیرند. مسلما برای من نیز این کار سود بیشتری دارد زیرا بدون اینکه هزینه مکان، آب، برق و گاز بدهم به کارم می پردازم. در واقع اگر هزینه ای هم در کار صورت می گیرد، کم است و سود خالص تری را نصیبم می کند.»

خطرات آزاد کاری

بسیاری فری لنسرها را کارآفرینان خوش ایده می دانند که می توانند زندگی آسوده ای را در زندگی روزمره و شلوغ شهری امروز داشته باشند. اما زندگی آنها به دلیل انتخاب آزادکاری همراه با خطراتی نیز هست. امیر درباره مشکلات زندگی به سبک فری لنسری می گوید: «آزاد کار کردن زمانی برای فردی می تواند خوب و مفید باشد که به قدر کافی شناخته شود. در برخی موارد من هم که به این صورت کار می کنم با مشکل مواجه می شوم از جمله اینکه پول پروژه را دیر می دهند و بعضی اوقات نمی دهند. درآمد ماهیانه ام متغییر است و به همین دلیل همسرم این مدل زندگی را نمی پسندند زیرا در جامعه ما شغل ثابت با حقوق ماهیانه ثابت یک ارزش است.»

امیر از سختی های زندگی گلایه دارد و این فشارها را بیشتر در زندگی خصوصی و بعضی مواقع حوزه اجتماعی می داند. اینکه بیمه ای ندارد و با نبود بیمه زندگی در آینده برای او و خانواده اش سخت می شود و می گوید: «هر چند این مدل کار کردن مشکلاتی نیز دارد اینکه دامنه ارتباطات کاری کم می شود اما برعکس دامن روابط صمیمی میان دوستان و خانواده محکم تر می شود. اما مهمتر از این ها بحث نظم و داشتن چارچوب مشخص است که آزادکاری این موضوع را از زندگی امثال ما حذف می کند.»

به گزارش پیام نو، فری لنسرها بی امید به آینده با امید کسب درآمد بیشتر کار می کنند. هر روز تعداد آنها بیشتر وبیشتر می شود اما آماری از تعداد آنها وجود ندارد. آنها سبک جدیدی از زندگی را در شهرهای بزرگ وشلوغ امروز به وجود آورده اند. سبکی که زندگی را منحصر به خانه کرده است هر چند آنها آزادند که در هر کجایی که دلشان می خواهد، کار کنند.