بازی شطرنج جدید ایران،روسیه و آمریکا

تدبیر24: نزدیک به یک ماه است که از گسترش عملیات گروهک افراطی  و دست نشانده داعش در عراق می‌گذرد. در این بین گمانه های بسیاری درباره اهداف نهایی این گروهک تروریستی مطرح شده است، تجزیه عراق، استقلال کردستان عراق، بهم ریختن توازن قدرتی منطقه، سقوط دولت شیعی نوری المالکی در عراق، فشار بر جمهوری اسلامی ایران و چندین و چند هدف دیگر از جمله مواردی است که کارشناسان بین المللی به آن اشاره داشته اند.
به گزارش خبرنگار بین الملل اعت
دال، نکته ای که در این بین کمتر مورد توجه قرار گرفته است، نقش دو ابرقدرت روسیه و آمریکا در معادلات عراق و بازی بینابین ایران در میانه است.

هر چند برخی کارشناسان و تحلیلگران ایرانی داعش را عروسک خیمه شب بازی آمریکا برآورد می‌کنند اما در مقابل تعداد دیگری نیز این گروه را خطری جدی برای منافع آمریکا در میان مدت و بلندمدت برآورد کرده اند. این گروه با استناد به این فرضیه نزدیک شدن آمریکا با ایران در خصوص هدف مشترک تقال با داعش را امری بدیهی تلقی کرده و مدعی عملیات گسترده نیروهای ایرانی در عراق با  چراغ سبز آمریکا هستند.

در همین خصوص سایت روسی «روس پراودا» در تحلیل خود می نویسد: تمام بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای به اوضاع عراق که از درگیریهای مذهبی محلی شروع شده بود توجه کردند. آمریکا بطور غیر علنی از مداخله ایران حمایت کرده و مثل اینکه بطور ناگهانی محبت آن نسبت به مالکی نخست وزیر کنونی عراق فروکش کرده است. ایران بطور غیر منتظره به بهترین دوست آمریکا در منطقه تبدیل شده و سعی دارد نیروهای خود را برای دفاع از اماکن مقدس عراق روانه آن کشور کند.

این گمانه زنی این سایت نزذیک به هئیت حاکمه روسیه در حالی است که عملا روسیه خود نیز منافع گسترده و چشمگیری در عراق دارد. مشارکت و سرمایه گذاری روسها در میدان های نفتی عراق از جمله استراتژیک ترین مواردی است که روسها اصلا تمایلی به از دست دادن آنها ندارند. به طور مثال در حال حاضر  شرکت روسی «لوک اویل» مشغول بهرهبرداری از میدان عظیم «قرنه غربی 2» عراق میباشد و قصد دارد بیش از ده میلیارد دلار در این پروژه بزرگ سرمایه گذاری کند.


حرکت جهشی داعش در عراق آنقدر غافلگیرکننده و سریع بود که به جرات می توان گفت به جز جمهوری اسلامی ایران و البته عربستان به عنوان مبداء و زادگاه گروه تکفیری داعش، هیچ کشور دیگر نتوانست موضع گیری سریع و دیپلماتیکی را اتخاذ کند.

در ادامه سایت این سایت روسی می نویسد: چین و روسیه تا این اواخر به هیچ وجه درباره اتفاقات اخیر عراق دخالت نکرده بودند و موضع منفعلانه روسیه تا آنجا مشهود بود که آشکارا معلوم بود پوتین منتظر است تا ببیند که  اوباما از کدام طرف جانبداری میکند. حالا معلوم شد آمریکا به مالکی دست نشانده سابق خود، جواب رد داده است.

پوتین چکار کرد؟ او طی مکالمه تلفنی حمایت همه‌جانبه خود از مالکی در مبارزه با افراط گرایان سرازیر شده به عراق را بیان کرد. به گزارش کرملین، در این مکالمه تلفنی مالکی اقدامات دولت در مبارزه با گروههای تروریستی در شرق کشور را برای پوتین تشریح و اعلام نمود امنیت تمام منطقه به خطر افتاده است. طرفین همچنین همکاری دوجانبه را بررسی کردند.

این اقدام پوتین در کنار موضع گیری های مقامات آمریکایی از جمله رئیس کمیته اطلاعات سنا که حین سخنرانی در کنگره اعلام نمود دولت مالکی باید از کار کناره گیرد و یا جان کری وزیر امور خارجه آمریکا که به صراحت گفته بود استعفای نخست وزیر میتواند به برقرار شدن ثبات کمک کند، نشان از آن است که عراق موضوع جدید تنش‌های دو قدرت روسیه و آمریکا در منطقه است.

روس پراودا در ادامه می نویسد:  بازی شطرنج جدید خاورمیانه چون بازی سوریه در سالهای 2012-2013 ولی اینک در خاک عراق آغاز میشود. نخست وزیر کشور که زمانی رقاصک مطیع آمریکا بود اینک به دشمن عربستان سعودی و متعاقباً آمریکا تبدیل شده و «باید بسادگی از صحنه خارج شود». ولی اوضاع بطور ناگهانی دگرگون شده و میتواند به رویارویی دیگر روسیه و آمریکا تبدیل شود.

یک امر حتمی است: هرچه آمریکا (و عربستان سعودی و قطر همراه آن) بیشتر برای سرنگون کردن مالکی تلاش کنند آنقدر حمایت روسیه از او فعالتر میشود. روسیه سعی دارد «منافع ملی» خود را گسترش داده و کشور دیگری را وارد حوزه نفوذ خود کند.

اما نکته ای که در این بین نباید غافل شد، جهت گیری ایران در این بین است. همکاری احتمالی ایران با آمریکا و نزدیکی استراتژیک ایران با روسیه مطمئنا بار دیگر نقش کلیدی ایران در خاورمیانه را برای رقبای عرب و تکفیری جمهوری اسلامی بیش از گذشته روشن خواهد کرد.

به عقیده تحلیلگران منطقه ای به دلیل احاطه خاص جمهوری اسلامی بر مواضع استراتژیک خاورمیانه سرنوشت عراق و مالکی بیش از هر چیز در گرو ابتکار عمل ایران است، همچنان که بشار اسد نیز ماندن خود در قدرت را بیش از هر چیز مدیون ایران می داند.