در 5ماه گذشته خوشبختانه هر دو میدان عمل از کارآیی قابل قبولی برخوردار بوده و مذاکرهکنندگان ما توانستهاند بهخوبی از عهده شرایط داخلی مذاکرهکنندگان گروه 1+5 برآیند. اما . . .
تدبیر24: اجلاس وین6 بهزودی برگزار میشود و بسیاری در ایران، درمنطقه و در جهان چشم به این اجلاس دوختهاند که آیا امیدها را برآورده میسازد یا خیر؟ در آخرین اجلاس یعنی اجلاس وین5، برداشت مذاکرهکنندگان دو طرف پس از اجلاس این بود که هنوز اختلافات جدی بین دو طرف وجود دارد که باید با مذاکره و چانهزنی تعدیل شود. وزیر خارجه کشورمان در اینباره اظهار کرد:«هنوز نمیتوانیم بگوییم متن مشترکی وجود دارد.
در بعضی موارد ممکن است روی قسمتهایی از متن توافق وجود داشته باشد اما در بسیاری از موارد اختلافنظر هم در مورد محتوا و هم درمورد نحوه نگارش.» تدوین متن برنامه جامع و نهایی کردن آن بهعهده وزیر امورخارجه کشورمان و وزیر امورخارجه اتحادیه اروپا خواهد بود که از حاصل بحثهای کارشناسی و کاهش پرانتزها بهدست میآید. هرگاه بحثهای کارشناسی درمورد متن به نتایج نسبتا مطلوبی نزدیک شود، نهایی کردن آن به دو وزیر امورخارجه فوق احاله میشود.
متن نهایی شده توسط این دو وزیر نیز آماده عرضه به اجلاس وزرای خارجه 7کشور خواهد شد که معمولا عمده متن مورد پذیرش قرار گرفته و پس از رفع برخی جزئیات بهعنوان متن نهایی مورد توافق و امضاء قرار میگیرد. درصورتی که دکتر ظریف و خانم اشتون موفق به تهیه متن نهایی شوند، از وزرای خارجه 7کشور دعوت به اجلاس وین میشود تا مشابه «برنامه اقدام مشترک» با توافق خود، متن مزبور بهعنوان یک سند بینالمللی به جهان عرضه شود. در مذاکرات چندجانبه دومیدان عمل وجود دارد؛ یکی در داخل و بین مذاکرهکنندگان و دیگر در بیرون و تحت تاثیر شرایط بینالمللی.
در 5ماه گذشته خوشبختانه هر دو میدان عمل از کارآیی قابل قبولی برخوردار بوده و مذاکرهکنندگان ما توانستهاند بهخوبی از عهده شرایط داخلی مذاکرهکنندگان گروه 1+5 برآیند. اما شرایط بینالمللی و بیرونی مذاکرات همواره موفق و ثابت نخواهد بود. سیاست جهانی همیشه در حال تغییر بوده و اتفاقاتی میتواند رخ دهد که چینش عوامل برای تامین منافع و امنیت ملی هر 7کشور مذاکرهکننده را تحت تاثیر قرار دهد. از این جهت مذاکرات چندجانبه بیشتر در خطر اتفاقات بیرونی قرار دارد. مذاکرات وین6 آزمایشگاه مناسبی خواهد بود از چگونگی چینش منافع و امنیت ملی هر 7کشور تا برنامه جامع هستهای ایران به ترتیبی نگارش شود که فعالیتهای هستهای کشورمان صلحآمیز باشد و در یک مدت تعیینشده چندساله اثبات این ادعا صورت گیرد.
مذاکرهکنندگان ایرانی با سرفصلهایی در اجلاس وین6 روبهرو هستند که باید در نگارش متن به آنها پرداخته شود. اما هنگامی مشکل بروزمینماید که کشوری قصد داشته باشد به جای حل موضوع و پیشبرد مذاکرات، مواضعی تند و حداکثری مطرح سازد بهترتیبی که منافع و امنیت ملی ایران یا اصل فعالیتهای هستهای کشورمان را زیر سوال برد. لذا نگارش متن در میان تفاوت دیدگاهها و تفاوت منافع، کاری شاق و فوقالعاده سخت است که مذاکرهکنندگان ایرانی باید ظرف 19 روز به اجرا بگذارند. اگر در این 19 روز، ایران و گروه 1+5 موفق به دستیابی به متن نهایی شوند، در آن صورت میتوان گفت برنامه جامع هستهای بهعنوان برنامهای اعتمادساز از «برنامه اقدام مشترک» معروف به تفاهم ژنو تدوین شده و کشورمان میتواند با اجرای آن، برنامه اعتمادسازی را برای جامعه جهانی شروع کرده و سخنان خویش مبنی بر صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای را به اثبات رساند. در پایان برنامه اعتمادسازی، ایران میتواند بهعنوان یک کشور بهرهمند از حقوق و تعهدات مندرج در معاهده انپیتی برخوردار شده و برنامه فعالیتهای هستهای خود را طراحی و به اجرا گذارد که درآن صورت شفافیت خصیصه اصلی آن خواهد بود.