ثبات نرخ ارز به نفع اقتصاد ایران نیست

تدبیر24: بهمن آرمان اظهار داشت: در اینکه نرخ تورم سیر نزولی پیدا کرده و شاهد کنترل رشد قیمت ها هستیم، شکی نیست و این مساله نیز در نهایت سیاست های غلط گذشته مبنی بر تزریق حجم زیاد نقدینگی به جامعه، تزریق دلارهای نفتی به اقتصاد و منابع محدود مالی بانک ها به پروژه های مسکن مهر که باعث افزایش طرف تقاضا و به خطر انداختن اقتصاد ملی شده بود را تحت کنترل درآورده است.

وی ادامه داد: در نهایت هم شاهد هستیم که طرف تقاضا در ایران به دلیل عدم سرمایه گذاری های کافی و پایین آمدن قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده است و از طرف دیگر شاهد حرکت کند اما پیوسته طرف عرضه نیز هستیم. بنابراین اصلاحاتی که در حال انجام است، نشان می دهد که ما در آینده بتوانیم دراین زمینه هم دستاوردهایی داشته باشیم و از رکود فعلی خارج شویم.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ولی نکته ای که دکتر روحانی در سفر به استان چهارمحال و بختیاری به آن اشاره کرده بود مساله تثبیت نرخ ارز در ایران است که مردم برای سوداگری های مالی دیگر به سمت بازارهای سکه و طلا و ارز نمی روند.

وی اضافه کرد: مساله تعیین نرخ برابری ارزش ریال در مقابل دیگر ارزها مساله پیچیده ای است. در مواقعی شاهد کاهش برابری نرخ یک ارز در مقابل سایر ارزها هم هستیم، این مساله می تواند نه تنها زیانی متوجه اقتصاد کشور نکند بلکه موجب رونق اقتصاد در آن کشور هم شود.

آرمان تصریح کرد: به عنوان مثال در طول 7 سال گذشته نرخ برابری دلار در مقابل واحد پول اروپا یعنی یورو چیزی بالغ بر50 درصد کاهش پیدا کرد. یعنی در7 سال گذشته نرخ برابری دلار در مقابل یورو، برابر با 87 سنت بود در حالی که این نرخ در حال حاضر یک دلار و 34 سنت است اما دولت آمریکا با کاهش نرخ دلار در مقابل سایر ارزها، توانست رونق اقتصادی را به آمریکا برگرداند و صادرات را افزایش داده و واردات را تحت کنترل درآورد.

وی گفت: در نهایت ما شاهد هستیم که اقتصاد آمریکا با وجود بحران سال 2010 که به دنبال بحران مسکن در آمریکا به وجود آمده بود الان به بالاترین رشد اقتصادی و پایین ترین نرخ بیکاری دست یافته است.

این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: اما در مورد ایران و آن هم در حالی که نرخ تورم بالای20 درصد است، ثابت نگه داشتن نرخ ارز هرچند ممکن است از سوی دولت ایران انجام گیرد اما با این وجود به صلاح اقتصاد کشور نیست چرا که اگر هزینه های تولید در داخل کشور متناسب با نرخ تورم افزایش پیدا نکند بدون شک بالاتر از نرخ تورم افزایش پیدا خواهد کرد.

آرمان تصریح کرد: بنابراین ثابت نگه داشتن نرخ برابری ریال در مقابل سایر ارزها ممکن است که در ظاهر یک امر مثبت تلقی شود اما در باطن حبابی را به وجود می آورد که این حباب در درازمدت خواهد ترکید. همانطور که شاهد بودیم، نرخ برابری ریال در مقابل سایر ارزها به یکباره 3 برابر شد و این ناشی از حبابی بود که در سال های گذشته ارزش برابری ریال را بالا در نظر گرفته بودیم.

وی گفت: بنابراین با توجه به این مساله ثابت نگه داشتن نرخ برابری ریال در مقابل سایر ارزها امر مثبتی نیست و تصور می کنم که آقای روحانی تحت تاثیر فضای عمومی حاکم بر کشور با اطلاعات که مشاوران اقتصادی وی در اختیارشان قرار می دهند به مساله ای اشاره کردند که به هیچ وجه به سود اقتصاد ایران نیست.

آرمان افزود: نکته دیگر آن است که تعیین نرخ برابری ارزها سیاستی است که توسط بانک های سرمایه گذاری آمریکایی به ساختار اقتصاد جهانی دیکته می شود.

وی ادامه داد: در سال های گذشته، صنایع خودروسازی، تولید جنگ افزار و صنایع نفت، 3 گروه بودند که هیات حاکمه آمریکا را به عنوان بزرگترین اقتصاد و تولیدکننده تکنولوژی و علم در جهان انتخاب می کردند اما با اهمیت یافتن بازار سرمایه، این بانک های سرمایه گذاری هستند که در کنار سه صنعت قبلی در تعیین حاکمیت و خط مشی های کلی اقتصاد آمریکا عمل می کنند.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: 3 بانک گلدمن ساکس، جی پی مورگان و مورگان استنلی به عنوان بزرگترین بانک های سرمایه گذاری امریکایی در جهان هستند که ارزش معاملات آنها در سال بالای یک تریلیون دلار است و عملا تعیین کننده قیمت سهام در بورس های مختلف و نرخ برابری ارزها و طلا هستند که اگر این بانک های سرمایه گذاری آمریکایی دستور سیاسی خاصی دریافت کنند بدون شک می توانند در بازار دخالت کنند.

آرمان اظهار داشت: همانگونه که در بحران اوکراین شاهد بودیم، این بانک ها منابع سنگینی را از بورس مسکو خارج کردند و موجب سقوط شاخص بورس مسکو شدند ولی از آنجا که آمریکا سیاست ملایمی در قبال روسیه در پیش گرفته است، دستور مشخصی به بانک های سرمایه گذاری برای کاهش نرخ برابری روبل در مقابل سایر ارزها، صادر نکرد.

وی ادامه داد: اگر دستور سیاسی خاصی از سوی دولت آمریکا به این بانک های سرمایه گذاری داده شود که به طور مثال درباره ایران، نرخ برابری دلار در ایران را 5 هزار تومان و شاید بیشتر بدهند بانک مرکزی ایران چند ساعت بیشتر نمی تواند در مقابل چنین عملی مقاومت کند.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: بنابراین تعیین نرخ برابری ارز نه به دست دولت ایران و لحظه به لحظه در حال تغییر کردن است و در نهایت ثابت نگه داشتن نرخ برابری ریال در مقابل سایر ارزها به نفع اقتصاد ایران نیست.

آرمان گفت: دکتر روحانی باید یکبار دیگر با مشاوران خود به رایزنی بپردازند و از اعمال سیاستی که برای نرخ فعلی در نظر گرفته شده، پرهیز شود و در نهایت اگر امکان اصلاح نرخ ارز وجود ندارد، حداقل دولت دلار ناشی از صادرات را با در نظر گرفتن نرخ تورم و افزایش هزینه های تولید از صادرکنندگان خریداری کند.

وی اضافه کرد: یعنی اگر به عنوان مثال، نرخ تورم در سال 93، حدود 25 درصد است سال آینده ارز ناشی از صادرات غیر نفتی باید متناسب با نرخ تورم افزایش پیدا کند یعنی به میزان 25 درصد بالاتر. چرا که این سیاستی است که در سایر کشورها اعمال می شود و در ایران نیز چاره ای جز اجرای این سیاست برای نجات تولید داخلی و رشد اقتصادی و حفظ بازارهای صادراتی وجود ندارد.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: در حال حاضر در صنعتی مانند پتروشیمی به دلیل افزایش قیمت گاز طبیعی خوراک پتروشیمی ها، با افزایش هزینه های تولید و ثابت ماندن نرخ برابری ریال در مقابل سایر ارزها، با دشواری هایی رو به رو هستیم و حفظ بازار های فعلی نیز برای ما دشوار شده است.

وی اضافه کرد: همین مساله درباره سایر صنایع انرژی بر مانند فولاد، آلومینیوم، سیمان و کاشی نیز کاملا مشهود است. به عنوان مثال، قیمت سهام فولاد خوزستان به دلیل عدم اجرای طرح های توسعه و ثابت ماندن نرخ ارز در بورس تهرن به شدت کاهش پیدا کرده است.

آرمان گفت: اگر این مساله درباره فولاد مبارکه روی نداده متاثر از اجرای طرح های وسیع توسعه و افزایش تولید در این شرکت ها است. بنابراین دولت در گامی دیگر باید قیمت انرژی چه به صورت گاز طبیعی و چه به صورت برق را برای صنایع انرژی بر مورد بازبینی مجدد قرار دهد در غیر این صورت بخش فیزیکی اقتصاد کشور از بحران فعلی خارج نخواهد شد.