بارزانی و تغییر سیاست ها در برابر ترکیه

نظر به اینکه در تمامی نظامهای مبتنی بر ساختار فدرالی، ایالات در تصمیم سازیهای خارجی و بحرانهای امنیتی، تابعی از دولت مرکزی هستند ، بارزانی در یکی از پیچهای خطرناک عراق معاصر به جای موضعی ملی و قاطع در برابر دشمن مشترک ( داعش )، این بحران را متعلق به عراق عرب دانست که چون خطری را متوجه مناطق کردنشین نمی نماید، با طرح استقلال کردستان در آن بازه زمانی حساس، دست به تعمیق بحران برای حکومت مرکزی و منطقه اقلیم کردستان نمود. غافل از آنکه پس از دوران استقرار داعش در مناطق تحت کنترل و شهر موصل، گروه هدف بعدی خود کردها خواهند بود. 

حتی پس از حمله داعش به کردهای شیعه مذهب شبک و کردهای ایزدی، پیشمرگ های کرد دست به عقب نشینی زدند که از آن تعبیر به عقب نشینی تاکتیکی نمودند و همین ترک میدان باعث یکی از جنایات های بزرگ در دوران معاصر در منطقه بین النهرین، توسط داعش گردید که البته نیروهای حزب کارگران کردستان ترکیه و نیروهای کرد سوری، با عملیات محدود خود تا حدودی این شکستها را پوشش دادند .

اما در خصوص ارتباطات منطقه ای کردهای عراق باید به یک نیروی جدید الورود در فضای اقتصادی و سیاسی آنها اشاره نمود. ترکیه که در سالیان اخیر شریک اول اقتصادی کردها می باشد همزمان دشمن راهبردی کردها نیز است که با درک سیاست کردی آن می توان این مهم را ثابت نمود. وجود کردستان عراق به عنوان یک بازار هدف مهم برای ترکیه و استفاده از فضای مرزی ترکیه برای صادرات مواد خام کردستان عراق مانند نفت، منطقه اقلیم را جذب ترکیه نموده و این در حالی است که وجود فرهنگ مصرف گرائی شدید متاثر از ترکیه، فرهنگ بورژوا مابانه ای را در کردستان عراق بوجود آورده که کردها را از ذات وجودی و انقلابی خود به دور نموده است به طوری که می توان یکی از دلائل عدم توفیق پیشمرگها در برابر داعش را در این امر جستجو نمود . 

در خصوص ترکیه نیز باید عنوان نمود که يكي از متغير هايي كه سياست داخلي و خارجي ترکیه را از زمان فرو پاشي امپراطور عثماني تا كنون به شدت تحت تاثير قرارداده است، مساله کردها است. اين متغير هم در تعيين الگوي تعامل سياسي در داخل تركيه و هم در تعيين الگوي شيوه رفتاري آن با ساير واحدهاي سياسي نقش مهمي ايفا نموده است. تركيه به عنوان همسايه بخش كردنشين عراق و سوریه، بدليل سكونت بخش اعظم اقليت كرد آن كشور در مناطق شرقي و در جوار مرزهاي این دو کشور همواره از تاثيرات فرامرزي كُردهاي منطقه بر امنيت ملي خود احساس خطر كرده و مهم ترين استراتژي خود را قطع ارتباط گروه هاي معارض كُرد با پشتيبانان قومي خود ترسيم نموده و به مرحله اجرا گذاشته است.

به دنبال نا آرامی های سوریه، ترکیه به عنوان حامی اصلی اپوزیسیون سیاسی – نظامی جریان اپوزیسیون داخلی و سپس حمایت حداکثری از جریانات سلفی تندرو مانند جبهه النصره و داعش، نقشی عمده را ایفاء نموده است که علاوه بر حل مشکل همیشگی استان هاتای که به صورت تاریخی مورد مناقشه با سوریه بوده است، از حزب کارگران کردستان ترکیه نیز در سوریه و مناطق کردنشین آن برای همیشه خلع ید نماید. از سوئی نیز با نفوذ بیشتر در مناطق کردنشین عراق، مجاری نفوذ نیروهای حزب کارگران کردستان ترکیه را به سوریه مسدود نماید. بنابراین کردفوبیای دولت ترکیه به عنوان پاشنه آشیل امنیتی آن درسیاستهای منطقه ای این کشورو در ارتباط با کردهای عراق و سوریه است . 

ابعاد کردی سیاستهای سوری ترکیه موضوعی محوری در دخالت ترکیه در سوریه و عراق می باشد. فرستادن چریکهای بسیار از حزب کارگران کردستان ترکیه از ترکیه به کردستان عراق و مناطق کردنشین سوریه، در راستای تحلیل نیروی انسانی PKK قابل تحلیل می باشد. 

در خصوص ابعاد کردی، سیاستهای سوری ترکیه باید گفت، اگر رژیم دمشق ماندگار باشد، حداقل برای یک بازه زمانی دمشق حضور نیروهای حزب کارگران کردستان در سوریه را تحمل و به PKK ای نمودن اپوزیسیون کرد در سوریه ادامه خواهد داد. چرا که اخیراً کردهای سوریه، به شعبات مختلف ودر مقیاس متفاوت به حامیان و مخالفان دمشق تقسیم شده اند. البته این کار ممکن است که کردها را از امتیازهای سیاسی بعد از رژیم اسد محروم کند . 

موارد فوق برای ترکیه بسیار حائز اهمیت است، چرا که روابط تاریخی، فرهنگی و زبانی و هم چنین پیوستگی های ایدئولوژیکی مهمی بین کردهای سوریه و ترکیه وجود دارد. بالغ بر یک سوم چریکها و اعضای سیاسی حزب کارگران کردستان، ریشه های کرد سوری دارند و مدت حضور طولانی حزب کارگران کردستان در سوریه تحت رهبری حافظ اسد، اجازه تاسیس شبکه های سازمانی را بین حزب کارگران کردستان و کردهای سوریه به آنها اعطاء نمود. بنابراین رادیکالیزه شدن در داخل جنبش سیاسی کردهای سوریه ممکن است تاثیراتی مشابه بر روی کردهای ترکیه داشته باشد. چالش دیگری که گریبانگیر ترکیه است افزایش شمار پناهندگان سوری به مرزهای جنوبی ترکیه است. به طوری که در چند روز گذشته چندین هزار نفر از کردهای سوریه و از شهر کردنشین کوبانی به ترکیه مهاجرت نموده اند که شدیدا گرایشات PKK ای دارند. ترکیه از این می ترسد که نفوذ و رخنه پناهجویان، اعضاء حزب کارگران کردستان و همدردی ساکنین در شهرهای مرزی کردنشین ترکیه را نیز در بر گیرد. در این راستا و در یک اقدام برای جلوگیری از نفوذ حزب کارگران کردستان از طریق پناهندگان سوری ترکیه، گشتهای مرزی خود را در مرزهای دو کشور و برای جلوگیری از ورود اعضای حزب کارگران کردستان تشدید نموده است . 

باید عنوان نمود که بارزانی و منطقه اقلیم کردستان عراق که تا کنون بازی اخلاق و سیاست را نه تنها در کشور عراق بلکه در مقابل کردهای خود باخته اند نیازی به بازتعریف در سیاستهای داخلی و منطقه ای برای آینده سیاسی خود دارند. در بعد سیاستهای داخلی کردها باید بدانند که عامل اصلی بقاء و تداوم حرکتشان علاوه بر تاریخی ارزشمند از مبارزه، همگرائی و تعامل در دوران های سرکوب اعراب سنی با جنبشهای شیعی مانند حزب الدعوه و مجلس اعلاء بوده است. در بعد خارجی نیز کردها باید به نقش عوامل فرامنطقه ای در تعارضات هویتی منطقه توجه داشته باشند. به طور مثال بازی جدید ترکیه در میدان درگیری منطقه در حال حاضر شامل موارد زیر است:

-انتقام از سوریه به دلیل حمایت از حزب کارگران کردستان و مساله ایالت اسکندرون ( هاتای ) 

-دسترسی به منابع انرژی ارزان توسط گروههای تروریستی مانند داعش

-تضعیف و تحلیل حزب کارگران کردستان ترکیه و شاخه سوری آن حزب اتحاد دموکراتیک که بسیاری از آنها تا قبل از بحران سوریه بر علیه ترکیه جنگیده اند .

-تضعیف جریان مسلط شیعی در حکومت عراق می باشد که همه این موارد حتی با سیاستهای رو به جلو بعدی کردهای عراق منافات دارد .