نامه اوباما سرآغاز فصل نو دیپلماسی ایرانی

تدبیر24 : شهریور ماه بود که وزیر امور خارجه در سفر به عراق در پاسخ به سوالی درباره احتمال مذاکره ایران و آمریکا در رابطه با سوریه اظهار کرد: فعلا چنین قصدی نیست، پیام‌هایی در رابطه با سوریه رد و بدل شده که اگر نیاز باشد به همین شکل عمل می‌شود. همین یک جمله از سوی ظریف کافی بود تا کارشناسان عرصه سیاست خارجی به تحلیل موضوع پرداخته و در باب منافع و مضرات این پیام‌ها سخن بگویند. برخی عنوان داشتند آمریکا قصد سوءاستفاده از این ارتباط را دارد و می‌خواهد کشورمان را برای حمله خود به سوریه قانع کند و برخی دیگر با اشاره به رد و بدل شدن این پیام‌ها گفتند: سوریه می‌تواند گره از روابط دو کشور ایران و آمریکا باز کند و البته شرط احترام متقابل و حفظ منافع و مصالح را فراموش نکردند.

به هر حال هر چند از سوی ایران واکنش‌هایی به اظهارات ظریف نشان داده می‌شد اما کیلومترها آن طرف‌تر آمریکا آنچنان واکنشی نداشت تا اینکه روز گذشته رئیس‌جمهور آمریکا گفت با حجت‌الاسلام روحانی درباره سوریه نامه‌نگاری کرده است. باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا، ارسال نامه به حجت‌الاسلام حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران را تایید کرد. پیش‌تر گزارش‌هایی درباره ارسال نامه‌ای از باراک اوباما به حسن روحانی، در تاریخ سوم شهریور ماه منتشر شده بود. شبکه خبری العربیه در گزارشی اعلام کرد؛ اوباما از تلاش‌های سیاسی پوتین برای حل بحران سوریه استقبال ولی در عین حال مخالفت خود را با سخنان پوتین درباره اینکه مخالفان سوریه حمله شیمیایی در غوطه شرقی انجام داده‌اند، اعلام کرد. اسکای نیوز هم گزارش داد؛ رئیس‌جمهور آمریکا از انتقاداتی که درباره نحوه برخوردش با پرونده سوریه متوجه وی می‌شود دفاع کرده است. این خبر در بحبوحه توافق مسکو- واشنگتن بر سر نحوه اجرای طرح نظارت بر تسلیحات شیمیایی سوریه اعلام شده است. وزرای خارجه آمریکا و روسیه روز شنبه (۲۳ شهریور ماه) پس از پایان سه روز مذاکره در ژنو، درباره نحوه اجرای طرحی که پیش‌تر روسیه درباره نظارت بین‌المللی بر تسلیحات شیمیایی سوریه و امحای آنها ارائه کرده بود، موافقت کردند.

توافق مسکو- واشنگتن به منزله پایانی بر لفاظی‌های جنگ‌طلبانه کشورهای غربی تلقی شد که پس از طرح ادعاهایی درباره انجام یک حمله شیمیایی در منطقه غوطه شرقی سوریه در روز ۳۰ مرداد (برابر با ۲۱ آگوست) آغاز شده بود. سوریه از سال 2011 صحنه ناآرامی و خشونت‌های مرگبار بوده است و بسیاری از مردم و مأموران امنیتی در درگیری‌های این کشور از آن زمان کشته شده‌اند. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، قدرت‌های غربی و متحدان آنان در منطقه به‌ویژه قطر، عربستان سعودی و ترکیه از شبه‌نظامیان معارض دولت در سوریه حمایت می‌کنند.

قطعی شدن دیدار هیگ و روحانی

ظریف در همان تاریخ که از رد و بدل شدن پیام میان آمریکا و ایران خبر داده بود به موضوع دیگری هم اشاره داشت که همان برقراری روابط مجدد با انگلستان است. وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی در رابطه با ابراز تمایل ویلیام هیگ وزیر امور خارجه انگلیس برای گفت‌وگوبا وی و احتمال از سرگیری روابط دو کشور تصریح کرد: اظهار تمایلی از سوی وزیر خارجه انگلیس برای ملاقات هم به صورت غیرعلنی و هم علنی مطرح شده و ما مشکلی با این دیدار نداریم و اگر اراده سیاسی ببینیم که روابط با احترام متقابل دنبال خواهد شد و اگر ببینیم آنها آمادگی دارند نوع دیگری از روابط را داشته باشند در چارچوب مقررات جمهوری اسلامی‌ایران اقدام خواهد شد.

 دیروز در همین راستا خبر دیگری در عرصه سیاست خارجی ایران منتشر شد که مربوط به دیدار ویلیام هیگ وزیر امور خارجه انگلیس با حسن روحانی رئیس‌جمهور اسلامی ایران در حاشیه اجلاس سازمان ملل متحد در نیویورک خواهد بود که ظاهرا قطعی شده است. این دیدار به درخواست طرف بریتانیایی و در حاشیه اجلاس سران سازمان ملل متحد در نیویورک انجام خواهد شد. حسن روحانی اوایل هفته آینده برای سفری چند روزه عازم نیویورک مقر سازمان ملل متحد خواهد شد. همچنین دیدار با ایرانیان مقیم نیویورک و گفت‌وگو با چند شبکه بین‌المللی خبری و دیدار با سران کشورهای حاضر در این اجلاس جزو برنامه‌های روحانی در این سفر محسوب می‌شود. پیش از این محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان از درخواست مستقیم وزیر خارجه بریتانیا برای دیدار با رئیس‌جمهور کشورمان در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد خبر داده بود.