نيويورك آغاز راه تازه

تدبیر24 : ديروز نيويورك، دقايق حساسي را گذراند، ابتدا «باراك حسين اوباما» وقتي پشت تريبون مجمع عمومي سازمان ملل رفت با يادآوري آسيب ديدن ايرانيان از سلاح شيميايي بر اينكه دنبال تغيير رژيم ايران نيست تاكيد كرد.او به «فتواي رهبر عالي ايران» و مواضع حسن روحاني اشاره كرد كه مي تواند مورد توافق باشد. او حق برخورداري از انرژي صلح آميز هسته يي ايران را به رسميت شناخت.اما حسن روحاني ساعاتي پس از او سخن گفت: او گفت كه دنبال تنش با امريكا نيستيم، سخنان اوباما را شنيدم، مي توان به چارچوبي براي مديريت اختلافات با امريكا رسيد، انتظار ما از امريكا شنيدن صداي واحد است اما اين سخنان چه مفهومي مي تواند داشته باشد.

 آيا با اين سخنان تابوي 34 ساله روابط ايران و امريكا شكسته خواهد شد يا خير!خيلي ها انتظار داشتند و دارند كه يك تاريخ دراز از سوءتفاهم بين دو كشور با يك لبخند و ملاقات فرو بريزد، اما اين اتفاق نيفتاد، آيا روابط دو كشور پيچيده تر خواهد شد؟ بي ترديد، سخنان باراك اوباما، سرفصل جديدي در روابط دو كشور است. گويي او مستقيم با ايران و فقط با ايران حرف زد. او ديروز صريح تر از گذشته سخن گفت و براي اولين بار هيچ نمونه تهديدي مطرح نكرد و از همه گزينه ها نيز صحبتي به ميان نياورد.سخنان او نشان از يك آمادگي براي مذاكره و گفت وگو داشت: اگر در گذشته يك طرف دست خود را دراز مي كرد اما اين دست دراز شده پس زده مي شد به اين دليل كه آمادگي مذاكره از سوي طرف مقابل وجود نداشت، اين بار هر دو طرف همزمان دست خود را به سوي يكديگر دراز كرده اند.اما بايد واقع نگر بود، ديدار «روحاني» - «اوباما» نيازمند يك مقدماتي است كه تا آن مقدمات فراهم نشود اين ديدار رخ نخواهد داد.

 اين ملاقات و مذاكره بايد نتيجه مذاكرات ديگر باشد نه مقدمه آن. گام اول را اوباما برداشت گام دوم را روحاني حال دوباره نوبت اوباماست كه بايد در عمل هم نشان دهد.اگر در زمان «سيدمحمد خاتمي» مبدع گفت وگوي تمدن ها و رييس جمهور جنگ طلب بوش، گام هاي اول برداشته مي شد، شايد امروز به گام هاي آخر رسيده بوديم.نيويورك در دوم مهرماه آغاز يك راه تازه و اما طولاني بود، تابوشكني درباره امكان گفت وگو بين ايران و امريكا اين روزها اتفاق افتاد اما انجام خود گفت وگو كه رموز و پيچيدگي هاي زيادي دارد، نيازمند مقدمات ديگري است.«جيمز روزنا» كه يكي از مهم ترين نظريه پردازان سياست خارجي محسوب مي شود، درباره واقعيت هاي بين المللي جمله معروفي دارد. به گفته او «در عصر جديد واقعيت امري در حال سيلان و دگرگوني است.» به عبارت ديگر در عرصه جهاني همچون ديگر حوزه هاي زندگي سياسي، واقعيت صخره ثابت و تغييرناپذيري نيست كه براي نشستن برگرده آن بتوان با يك تصميم واحد و فارغ از هرگونه تحول اقدام كرد. يكي از معروف ترين كتاب هاي همين نويسنده «تلاطم در سياست جهاني» نام دارد. او سياست جهان را حوزه متلاطم و دائما در حال فراز و فرود مي داند و اين امر به ويژه در چند سال گذشته انكارناپذير است.

حوزه سياست به ويژه سياست بين الملل آنقدر پيچيده و در هم تنيده شد و آنقدر عوامل موثر در آن متعدد و چندگانه شده اند كه ديگر نمي توان با يك تحليل يگانه چند سطري تكليف آن را روشن كرد و يك سياست تغييرناپذير و واحد و همه جانبه را به راحتي براي آن اتخاذ كرد.شرايط سياسي و جهاني امروز ايجاب مي كند گاهي خشن و گاهي اهل مدارا بود، گاهي انقلابي دوآتشه و گاهي اهل مذاكره شد. مهم اين است كه در شرايط مختلف چه سياستي منافع بيشتري براي ما داشته باشد.سخنان ديروز روحاني نيز اين را نشان داد. او واهمه يي از مذاكره نداشت اما از مقدمات گفت.او دور از هيجان گامي صحيح برداشت آنگاه كه گفت: «سخنان اوباما را شنيدم، مي توان به چارچوبي براي مديريت اختلافات با امريكا رسيد.»