رد ادعای ترکیه درباره کم‌فروشی گازی

تدبیر24: بر اساس قرارداد 25 ساله‌ای که ایران و ترکیه در سال 1996 برای صادرات سالانه تا 10 میلیارد متر مکعب گاز امضا کردند، از سال 2002 ایران روزانه 30 میلیون متر مکعب گاز به ترکیه صادر می‌کند به طوری که ایران در سال 2013 با صدور حدود 8 میلیارد متر مکعب، پس از روسیه دومین تامین کننده گاز ترکیه شد. اما بهمن‌ماه گذشته شرکت بوتاش ترکیه با طرح ادعای بالا بودن قیمت گاز صادراتی و تعهد نداشتن ایران به حجم قرارداد، شکایتی را به دادگاه بین المللی ارائه کرد.

بهمن ماه 1392 بود که شرکت بوتاش ترکیه با دو ادعا که اولا از١٨ آذرماه سال 1392 صادرات گاز ایران به این کشور به میزان مورد توافق نبوده و ٢٥ درصد از حجم آن کاسته شده است و از سوی دیگر قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه نسبت به دیگر کشورهای منطقه بالاست و باید کاهش یابد از ایران به دیوان بین المللی داوری شکایت کرد.

دور اول داوری برای بررسی شکایت ترکیه از ایران، به نتیجه ای نرسید و داوری ادعاهای ایران و ترکیه را در دور اول نپذیرفت، دور دوم داوری برای شنیدن ادعاهای دو طرف نیز ٢٤ تا ٢٦ تیر ماه جاری (١٥ تا ١٧ جولای) برگزار شد.

اما طی روزهای گذشته نتیجه دادگاه اعلام شد و دیوان داوری بین المللی شکایت گازی ترکیه از ایران را رد کرد.

آن طور که عزیز الله رمضانی مدیر امور بین الملل شرکت ملی گاز ایران اعلام کرده دعوای بسیار سنگین شرکت بوتاش ترکیه علیه شرکت ملی گاز ایران با خواسته کاهش در قیمت گاز صادراتی ایران به دلیل نامطمئن بودن شرکت ملی گاز ایران در تحویل گاز و نداشتن گاز کافی برای این منظور، به نفع شرکت ملی گاز ایران به پایان رسیده و رای دیوان داوری بین المللی متضمن رد کامل ادعای شرکت بوتاش ترکیه و قبولی دفاعهای انجام شده توسط شرکت ملی گاز ایران است.

به گفته او ادعای دیگر شرکت بوتاش مربوط به کاهش قیمت است که همچنان در دیوان بین‌المللی داوری تحت بررسی است.

شرط ایران برای کاهش قیمت گاز

بنا به این گزارش در حالی ترک‌ها خواستار کاهش قیمت گاز وارداتی از ایران شدند که بیژن زنگنه، وزیرنفت کشورمان کاهش قیمت گاز صادراتی به ترکیه را مشروط دانسته و گفته بود که "به شرطی قیمت گاز ایران به ترکیه کاهش می‌یابد که واردات گاز ترکیه از ایران افزایش یابد چرا که برای ایران سهم بازار بسیار مهم است."

بر این اساس تابستان گذشته در سفری که رییس جمهور و وزیر نفت به آنکارا نیز مذاکراتی درباره کاهش قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه، صورت گرفته، اما نتیجه ای حاصل نشده است.

وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه نیز پس از مذاکره با هیات ایرانی در ترکیه گفته بود به ‌رغم اینکه مذاکرات با هیأت همراه حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، به خوبی پیش رفت اما درباره قیمت گاز ایران مصالحه‌ای عینی حاصل نشد.

تانر ییلدیز تاکید کرده بود که مقام‌های ترکیه نارضایتی خود را درباره قیمت کنونی واردات گاز به طرف‌های ایرانی اعلام کرده‌اند و درباره یک فرآیند حکمیت که ترکیه در صدد دستیابی به آن است با آنها گفت‌وگو کردند.

وی همچنین اعلام کرده بود که ایرانی‌ها پیشنهاد چهار صفحه‌ای خود را ارائه کردند، اما به آنها گفتیم که این پیشنهاد برای ترکیه کافی نیست.

زمینه سازی برای افزایش صادرات گاز به ترکیه

بر اساس این گزارش با ایجاد ظرفیتهای جدید تولید گاز در کشور، امکان افزایش حجم صادرات گاز به ترکیه وجود دارد.

در این راستا پیش‌تر حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز همچنین با بیان این که این شرکت در حال افزایش ظرفیت خود برای صادرات گاز به ترکیه در خط ششم سراسری است، اعلام کرده بود که هم اکنون پتانسیل افزایش تولید و صادرات گاز با توجه به بسترسازیهای انجام شده در بخش بالادستی صنعت نفت، فراهم شده و افزایش صادرات گاز به ترکیه مستلزم این است که قرارداد جدیدی بین ٢ کشور امضا شود که در حال حاضر این اقدام انجام نشده است.

بنا به این گزارش پیش تر عبدالحسین ثمری، معاون عملیات شرکت ملی گاز ایران اعلام کرده بود که تاسیسات تقویت فشار گاز تبریز، ضمن امکان تقویت فشار گاز شمال و شمال غرب کشور، ظرفیت صادرات گاز را به ترکیه نیز افزایش می دهد که این خبر ، توجه رسانه‌های ترکیه‌ای را به خود جلب کرد و این خبر در رسانه های این کشور بازتاب گسترده ای داشت.