شورای امنیت و پرونده هسته‌ای

 تدبیر24: قطار هسته‌ای که سپتامبر (شهریور) سال گذشته حرکت خود را آغاز کرد به ایستگاه پایانی خود نزدیک شده است. اظهارات پی‌در‌پی کشورهای درگیر با این پرونده، خصوصا ایران و آمریکا می‌تواند نشانه به توافق رسیدن طرفین باشد. خصوصا تاکید مسئولان ارشد که از تمامی تحولات و جزئیات مسئله هسته‌ای که محرمانه است آگاهند. این رویکرد مثبت به توافقنامه و همچنین قرار ندادن شرط‌هایی برای این توافق نشان می‌دهد که ایران از اراده سیاسی لازم برای ورود به یک تحول بسیار بزرگ بین المللی برخوردار است. از طرف دیگرمقامات آمریکایی با برخوردی که با نتانیاهو در سفر به آمریکا داشتند خصوصا برخورد سرد آقای اوباما که در ابتدا با این سخنرانی مخالف بود وبا اعمال نفوذ ازسوی کنگره این دعوت انجام شد به صراحت اعلام کرد که سخنان نتانیاهو هیچ گونه مطلب جدیدی نداشته است. همچنین آقای کری به عنوان مسئول اصلی مذاکره نیز واکنش‌هایی نسبت به سخنرانی نتانیاهو انجام داد. طی روز‌های اخیر نیز اظهارات رئیس جمهور آمریکا و جان کری در کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا در خصوص نامه 47 سناتوری که به مسئولین ارشد ایران نامه‌نگاری کرده بودند، را شاهد بودیم که وزیر خارجه این نامه را توهین به آمریکا دانست و آن را نادیده گرفتن تلاش‌های دولت آمریکا برای یک تصمیم‌گیری مهم برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران دانست. آقای اوباما هم قبلا اعلام کرده بود که هر گونه اقدامی از سوی کنگره علیه ایران را با وتو روبرو می‌کند حتی وی تصویب هرگونه موافقتنامه با ایران در کنگره آمریکا را با صلاحیت نمایندگان درتضاد آشکار دانسته است. همچنین رئیس‌جمهوری آمریکا در سخنرانی چند روز پیش خود اعلام کرد که در مذاکرات فنی و موارد اختلافی تقریبا به توافق رسیده‌ایم و دو طرف در حال چانه‌زنی‌های مرحله آخر برای موضوعات باقیمانده سیاسی هستند. در نهایت مشخص است که اراده سیاسی بر آورده‌های دیگر در این مرحله از مذاکرات برتری پیدا کرده است و هر گونه تلاش مخالفان تا به حال در حل پرونده هسته‌ای تاثیری نداشته است. البته ممکن است هر مذاکره و توافقی در لحظه آخر با یک رویداد غیرمترقبه از سوی بازیگران دیگر مواجه شود. اگر بخواهیم با توجه به داده‌ها تحلیل کنیم دو طرف به ایستگاه پایانی رسیده‌اند و تلاش می‌کنند بعد از توافق از قطار مذاکره پیاده شوند. آنچه در کنار این توافق مهم است جهت‌گیری سیاست خارجی کشورمان است که به صورت شفاف به دنیا اعلام و ثابت شد می‌توان با حفظ ارزش‌های انقلاب حتی با کشوری مثل آمریکا هم مذاکره کرد. همچنین می‌توان اعلام کرد با این مذاکرات فضای اسلام‌هراسی و شیعه‌هراسی که غرب در حاشیه اقدامات ستیزه‌جویانه‌اش به وجود آورده را از فضای سیاسی بین‌الملل کنار گذاشته‌ایم و هوای روشن و آسمان آبی و چهره رحمانی از انقلاب اسلامی و شیعه به دنیا نشان داده می‌شود. البته نکته‌ای که باقی می‌ماند در مورد ساز و کار رفع تحریم‌هاست. گویا قرار است کشورهای 1+5 پرونده هسته‌ای ایران را در شورای امنیت مطرح کنند. این مسئله از لحاظ حقوق بین الملل به این شکل خواهد بود که توافقنامه قرار است در نشست‌های شورای امنیت مطرح شود و امکان دارد این توافق بعد از امضا توسط کشور‌های 1+5 و ایران به عنوان یک سند در شورای امنیت به تصویب برسد و اگر چنین کاری صورت گیرد این مورد به مبنای حقوقی و قانونی برای لغو تحریم‌ها تبدیل خواهد شد.

* مدیر کل سابق آفریقای وزارت خارجه