صادرات گاز پارس- شنگن؛ راهبرد حیاتی برای ایران

 تدبیر24 :  هدایت الله خادمی- مزیت و استعداد مهمی که در توسعه روابط تجاری ایران و اروپا نهفته است درست در همین بخش خودنمایی می کند، بخش قابل توجهی از نیاز انرژی اروپا می تواند از مبداء ایران و از مسیری قفقاز منتقل شود.
جمهوری اسلامی ایران با دارابودن بالاترین حجم ذخیره توامان نفت و گاز در جهان؛ برای دست کم 150 سال آینده یکی از کانون های مهم تولید و تامین انرژی جهان به شمار می آید.
از سویی دیگر مزیت های جغرافیایی متعدد از جمله دسترسی همزمان به دو آبراه حیاتی ذخایر نفت و گاز یعنی دریاچه کاسپین و خلیج فارس و در کنار آن استعدادهای انسانی فراوان ، هزینه اندک تولید انرژی ، شرایط آب و هوایی خاص که باعث ظهور زمستان هایی معتدل در نواحی وسیعی از ایران می شود، ایران را به یکی از جذاب ترین قطب های سرمایه گذاری در صنایع انرژی جهان در دهه های آینده تبدیل خواهد کرد و این موضوعی است که عزم مشترک دولت و بخش خصوصی ایران نیز بر آن قرار گرفته است.
اما در این میان و برای آنکه مزیت های ناشی از وفور انرژی ایرانی و تاثیر آن بر توسعه اقتصادی ما،  ثبات بیشتری یابد ضروری است تا مسیرهای نوینی را برای فتح بازارهای مهم و معتبر انرژی جهان پیدا کنیم، بی تردید آنچه که می تواند زمینه شکل گیری یک جریان بزرگ و پوینده اقتصادی و نیز عامل ایجاد رابطه ای مبتنی بر برد- برد در روابط تجاری ایران و اروپا باشد همکاری فعالان اقتصادی دو کشور در موضوع همکاری های دوجانبه در زمینه انتقال انرژی است، البته این همکاری به دلیل ماهیت کلان نگر آن ضرورتا باید در سایه همدلی و عزم قاطع تصمیم گیران سیاسی و اقتصادی در تهران  و پایتخت های اروپایی انجام گیرد ، والبته ناگفته پیداست که در فضای به وجود آمده در عصرپساتوافق ایران و قدرت های هسته ای ، نشانه های متعددی از این همدلی و تلاش فراگیر برای تعامل نیز به چشم می آید.
امروز منطقه قفقاز می رود تا به یکی از دروازه های حیاتی تامین انرژی قاره سبز، قاره اروپا تبدیل شود ، طراحی 3 خط لوله انتقال انرژی باکو- سوپسا / باکو- تفلیس- جیهان/ و خط لوله ترانس خزر حاکی از آن است که قفقاز به دروازه تمام عیار انرژی اروپا تبدیل خواهد شد.
با این حال مبدا همه این خطوط لوله ؛ ذخایر انرژی غیر ایرانی دریای خزر و مقصد نهایی همه آنها بازار مصرف اروپا است که در این میان نقش قفقاز به عنوان سرپل عبور این میزان انرژی ، نقشی ممتاز و غیرقابل انگار است.
مزیت و استعداد مهمی که در توسعه روابط تجاری ایران و اروپا نهفته است درست در همین بخش خودنمایی می کند، بخش قابل توجهی از نیاز انرژی اروپا می تواند از مبداء ایران و از مسیری قفقاز منتقل شود.
ایده احداث یک کریدور جدید انتقال انرژی در قفقاز هرچند ایده ای تازه و بدون پیشینه نیست اما حقیقت این است که به دلیل نفوذ سیاسی و اقتصادی چشمگیر روسیه در این منطقه و به موازات روابط دیرینه و پایدار ایران با کشورهای این منطقه ، اکنون که سطح روابط ایران و روسیه (به ویژه پس از دیدار آقای پوتین با رهبر معظم انقلاب اسلامی و تاکید رهبری بر ضرورت گسترش بیش از پیش این روابط)  می رود تا به سطحی ممتاز و بی سابقه نزدیک شود، بازطراحی این ایده می تواند به یکی از راهبردهای استراتژیک توسعه بازار انرژی ایران تبدیل شود.
احداث یک کریدور جدید انتقال انرژی ، تحت عنوان " پارس- شنگن  قطعا می تواند در سایه توسعه مناسبات و همکاری های ایران و ورسیه و با نقش آفرینی کشورهای قفقاز عملیاتی شود.
 کریدوری که مبداء آن را ذخایر گاز و نفت ایران هم در بخش دریای کاسپین و هم در بخش های جنوبی و خلیج فارس تشکیل دهد و مقصد نهایی آن شامل تمامی اعضای اتحادیه اروپایی  باشد این استعداد و توانایی را دارد که برای دوره ای طولانی به یک خط مولد صلح و ثبات در منطقه و ضامن منافع بلندمدت ایران، روسیه و اروپا بدل شود.
بخش مهم و تاثیرگذار این کریدور  باید از کشور گرجستان و منطقه قفقاز عبور کرده و با گذار از شرق به غرب دریای سیاه یکی از جسورانه ترین مسیرهای انتقال انرژی جهان را به واقعیت پیوند زند.
در این کریدور کشورهای  متعددی از جمله جمهوری ارمنستان و رومانی نیز باید حضوری فعالانه داشته باشند و در عین حال نباید به این طرح صرفا به چشم احداث یک خط لوله انتقال گاز یا نفت نگریست بلکه در مسیر کریدور و از جمله در قفقاز امکان خلق فرصت های کسب و کار چشمگیر در حوزه صنایع پتروشیمی، صنایع پالایشگاهی و صنایع انرژی بر با همکاری بخش های خصوصی ایران ، روسیه و کشورهای منطقه فراهم می آید.
تحقق چنین ایده ای می تواند با پیمان اخوت بنادر نفتی و گازی نکا و عسلویه در سواحل شمال و جنوب ایران با بنادر گرجی، روسی و رومانیایی در دریای سیاه آغاز شود، در ادامه نیز این فرصت موجود است تا زمینه و فرصت سرمایه گذاری های جذاب در حوزه تولید ، ذخیره سازی ، بازاریابی و تجارت فرآورده های پایین دستی نفت و گاز و خدمات مرتبط با بخش بالادستی صنعت نفت و گاز در همه بنادر کشورهای و مرتبط با کریدور انتقال انرژی پارس- شنگن فراهم کرد.
منبع: نفت ما