چه کسانی نباید یارانه بگیرند؟

تدبیر24 : دكتر نوبخت، سخنگوي دولت هفته گذشته با اشاره به اينكه تعداد افراد يارانه بگير بيش از جمعيت كشور است و از طرفي دولت با كسري بيش از 10 هزار ميليارد ريالي براي پرداخت يارانه مواجه است موضوع حذف 22 ميليون نفر از فهرست يارانه بگيران را مطرح كرده است. در اين رابطه ذكر چند نكته ضروري است.

با توجه به تعريف خط فقر در سال گذشته كه هر شخصي با درآمد كمتر از يك ميليون تومان در ماه در زير آن قرار داشت، مي توان چنين نتيجه گرفت كمينه درآمد يك خانواده چهار نفري بايد بيش از چهار ميليون تومان در ماه باشد تا نه بالاي خط فقر قرار گرفته باشند بلكه روي آن دست و پا بزنند. از طرفي بر عامه مردم آشكار است كه كسب چنين درآمد چهار ميليون توماني براي يك خانواده چهار نفره كمينه در پايتخت كه در ظاهر مردم از درآمد بالنسبه بالاتري برخوردار هستند به راحتي دست يافتني نيست چه رسد به ساير شهرها، از اين رو با اطمينان مي توان گفت تعداد افراد بالاي خط فقر در كشور كمتر از 22 ميليون نفر است.
   
به سادگي امكان پذير نيست چرا كه بحث يك نفر و دو نفر نيست بلكه صحبت از حدود يك سوم جمعيت كشور است كه كم و بيش معادل جمعيت كشوري نظير سوريه است. از طرف ديگر اگر قرار بر حذف سه دهك بالاباشد از آنجا كه اطلاعات مربوط به يارانه بگيران مربوط به سه سال پيش است و طبيعتا اشتباهات زيادي در شناسايي اين افراد رخ خواهد داد خاصه در كشور ما به سبب نوسانات شديد اقتصادي امكان اينكه افرادي كه تا ديروز در رديف ثروتمندان و متمولين قرار داشته اند حال با مشكلاتي كه برايشان پيش آمده در رديف افراد ورشكسته و زير خط فقر قرار گرفته باشند، بسيار زياد است. مانند كارخانه داري كه سال گذشته از بانك، وام با سود 30 درصدي گرفته و مواد اوليه كارخانه شان را با دلار 3600 توماني وارد كشور كرده است و اكنون نه تنها بابت خريد ارز، 20 درصد زيان ديده بلكه بايد 30 درصد سود بانك را نيز بدهد كه اين معنايي جز نابودي و ورشكستي ندارد يا مديراني كه حقوق و درآمد خوبي داشته اند و اكنون بنا به عللي همچون بازنشستگي يا تغيير دولت با كاهش شديد حقوق مواجه شده باشند. از اين رو حذف 22 ميليون نفر به سادگي امكان پذير نيست به ويژه اگر اين اقدام ناگهاني صورت گيرد تبعاتي را به همراه خواهد داشت كه در شرايط فعلي كشور صلاح نيست بنابراين بايد از روش هاي ديگري استفاده كرده و اين كار را به تدريج و مرحله به مرحله انجام داده و هر ماه گروهي را از فهرست يارانه بگيران حذف كرد بر اين اساس پيشنهاد مي شود:
    
الف- ابتدا از مردم خواسته شود كساني كه مي دانند مستحق دريافت يارانه نيستند خودشان به صورت داوطلب انصراف بدهند. در اينجا دعوت از افراد سرشناس مانند ورزشكاران و هنرمندان و به ويژه پيشگام شدن مسوولان ارشد دولتي از جمله اعضاي هيات دولت، معاونان و مديران شركت هاي بزرگ جهت انصراف از دريافت يارانه، مي تواند جو مناسبي را در رويكرد و اقبال مردمي كه از وضعيت مالي مناسب تري برخوردارند به انجام اين كار به وجود آورد.
    
ب -در مرحله بعد كساني كه از دنيا رفته اند و اطلاعات آنها ثبت نشده يا ساكن ايران نيستند يا به طرق مختلف بيش از يك يارانه دريافت مي كنند مانند افرادي كه احيانا از دو شناسنامه استفاده مي كنند را شناسايي و از فهرست يارانه بگيران خارج كرد.
    
پ – سپس اشخاص و به ويژه مسوولان دولتي كه از چند جا حقوق مي گيرند مانند اعضاي هيات مديره شركت هاي دولتي و شبه دولتي به همراه خانواده هايي كه پدر و مادر و حتي فرزندان شاغل بوده و چند حقوق مي گيرند را شناسايي و از فهرست حذف كرد.
    
ت- پزشكان و متخصصان عاليرتبه، سهامداران و صاحبان شركت هاي سهامي خاص اعم از توليدي و خدماتي، كساني كه چند واحد مسكوني و تجاري دارند مانند بساز و بفروش ها، از جمله ديگر گروه هايي هستند كه مي توان نام آنها را در اين مرحله حذف كرد بدون آنكه مشكلي ايجاد شود.
    
ث- اما در مرحله بعد مي توان افراد بيشتري مانند حقوق بگيران و كسبه را نيز حذف كرد.
    
ج- در نهايت دولت مي تواند سقف پرداخت يارانه به ساير گروه ها را محدود كند به عنوان مثال به جاي حذف دهك سوم، مي توان يارانه اين دهك را به 60 درصد و يارانه دهك چهارم و پنجم را به 40 و 50 درصد كاهش دهد همچنين با توجه به اينكه مطابق گفته رييس جمهور خزانه دولت تقريبا خالي است درصدي از يارانه دهك هاي پايين نيز حذف شود
    
در اين ميان پرداخت 40000 تومان يا حتي 45000 تومان به جاي 45500 تومان و كسر 500 تومان به ازاي هر نفر، اگرچه براي يك نفر و يك ماه تاثيري ندارد اما با توجه به تعداد يارانه بگيران آن هم براي 12 ماه در سال چندان هم بي تاثير نخواهد بود

سيد علي اصغر علوي*