شافعی رئیس‌اتاق بازرگانی ایران شد

   تدبیر24: بعد از دو ماه بلاتکلیفی در بزرگ‌ترین نهاد نمایندگی بخش خصوصی سرانجام دیروز، ۱۴ شهریور، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران انتخاب شد. نهم مرداد بود که محسن جلال پور به علت کسالت و بیماری قلبی از ریاست اتاق استعفا داد و قرار شد در شهریور سال جاری رئیس جدید با رای نمایندگان اتاق انتخاب شود. در انتخابات دیروز که پشت درهای بسته و با حضور ۴۰۱ نفر از اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران برگزار شد، غلامحسین شافعی، رئیس اتاق مشهد با کسب ۱۹۸ رای از مجموع ۳۹۷ رای شمارش شده، به‌عنوان دهمین رئیس بزرگ‌ترین تشکل بخش خصوصی کشور انتخاب شد. شافعی در رقابت با مسعود خوانساری و تنها با چهار رای بیشتر به عنوان رئیس جدید اتاق ایران انتخاب شد. در جریان انتخابات رئیس جدید اتاق بازرگانی ایران از مجموع ۳۹۷ رای اخذ شده غلامحسین شافعی ۱۹۸ رای و مسعود خوانساری ۱۹۴ رای کسب کردند. البته از مجموع آرا، چهار نفر از اعضای هیات نمایندگان رای ندادند و پنج رای هم به عنوان رای مخدوش از سوی برگزارکنندگان تشخیص داده شد. شافعی پیش از جلال‌پور، رئیس اتاق بازرگانی ایران بود و اکنون برای دومین بار به عنوان رئیس اتاق انتخاب شده است.

اتاق بازرگانی؛ از ابتدا تا امروز

سابقه تشکیل اتاق بازرگانی به سال ۱۲۶۳ هجری شمسی یعنی ۱۳۲ سال پیش بر می‌گردد. در آن سال‌ها حاج محمدحسن امین‌الضرب به اتفاق چند تن از تجار وقت مجلس وکلای تجار را پایه ریزی کردند. اولین بار و به طور رسمی در سال ۱۳۰۵ نام اتاق را بر روابط تجار نهادند و اتاق تجارت در مهر همان سال بر اساس قانون اتاق‌های تجارت زیر نظر وزارت بازرگانی وقت تشکیل شد. در دهه ۱۳۲۰ بود که قانون تشکیل اتاق بازرگانی به شکل کنونی در مجلس به تصویب رسید و این نام از آن زمان تاکنون به جا مانده است. تا سال ۱۳۴۱ اتاق فقط جنبه بازرگانی داشت، اما در همین سال‌ها بود که با فشار برخی از صاحبان صنایع اتاق صنایع و معادن نیز تشکیل شد. در سال ۱۳۴۸ اتاق بازرگانی و اتاق صنایع و معادن با یکدیگر ادغام شدند و در سال ۱۳۹۰ نیز بر اساس قانون مستمر محیط کسب و کار، بخش کشاورزی هم به نام اتاق اضافه شد و نام اتاق به نام کنونی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران رسید. موضوع ریاست اتاق بازرگانی و اساسا چنین نهادی در جمهوری اسلامی با اختلافاتی همراه بود. در سال‌های ابتدائی انقلاب، وزارت بازرگانی با روسای اتاق اختلاف نظرهای بسیاری داشتند و وزیر که معتقد بود تجارت خارجی باید در دست دولت باشد در کشمکش با اتاق باعث محدودتر شدن این نهاد شد. با پیروزی انقلاب، اتاق ایران نیز به عنوان نهادی مطرح شد که نیاز به تغییرات گسترده در هیات حاکمه آن وجود داشت. سال ۱۳۵۷ و بلافاصله پس از پیروزی انقلاب هیاتی به فرمان حضرت امام (ره) اداره امور اتاق ایران را در دست گرفتند. این هیات عبارت بودند از حاج آقا طرخانی، سید علینقی خاموشی، اسدا... عسگراولادی، علاء‌الدین میرمحمد صادقی، میرفندرسکی، محمد علی نوید و ابوالفضل احمدی. علینقی خاموشی تا سال ۱۳۸۶ سمت ریاست اتاق را برعهده داشت و پس از او محمد نهاوندیان، غلامحسین شافعی و محسن جلال‌پور به عنوان روسای اتاق ایران انتخاب شدند. در سال‌های بعد و پس از شش دوره ریاست خاموشی در اتاق ایران، محمدرضا بهزادیان کم‌کم برای ریاست در دوره بعدی برنامه‌ریزی کرد و سرانجام موفق شد دو سال به‌عنوان رئیس اتاق بازرگانی تهران فعالیت کند. تعدد جناح‌های سیاسی در این دوره از انتخابات، به سیاسی‌شدن بیشتر اتاق بازرگانی انجامید که بسیاری از منتقدان، این دوره را، دوره جایگزینی سیاست به‌جای اقتصاد در اتاق بازرگانی می‌دانستند. در نهایت با تخلف بهزادیان، باطل شدن کارت بازرگانی او، به کنار رفتنش از اتاق بازرگانی انجامید. این دوره همچنین آخرین دوره حضور خاموشی بر ریاست اتاق بازرگانی بود. جدا شدن اتاق بازرگانی تهران از اتاق بازرگانی ایران و ایجاد اتاق‌های استانی از مهم‌ترین اتفاقات این دوره بود. در دوره هفتم اتاق بود که محمد نهاوندیان برای اولین بار ریاست اتاق را از علینقی خاموشی گرفت.

فصل جدید اتاق پس از ۳۰ سال ریاست خاموشی

چالش‌های موجود در قانون بهبود فضای کسب‌وکار و راه‌اندازی شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی مهم‌ترین اتفاق اتاق بازرگانی در دوره هفتم بود. در سال‌های پایانی این دوره حسن روحانی سکان دولت یازدهم را به‌دست گرفت و عده‌ای از اعضای اتاق را با خود به دولت برد که مهم‌ترین آنها نهاوندیان بود و رئیس اتاق بازرگانی ایران به‌عنوان رئیس دفتر رئیس‌جمهور انتخاب شد و مدتی به‌طور همزمان ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و نیز حضور در نهاد ریاست جمهوری را دنبال کرد تا در انتخابات اتاق با حمایت او غلامحسین شافعی ردای ریاست اتاق را به تن کند. پس از شافعی محسن جلال‌پور از اتاق کرمان رئیس اتاق شد که بعد از ۱۴ ماه استعفای خود را امضا کرد. دیروز پس از دو ماه بلاتکلیفی اتاق سرانجام شافعی از اتاق مشهد با چهار رای بیشتر رئیس جدید اتاق شد. غلامحسین شافعی در ۱۰ آذر ۱۳۹۲ در پی استعفای محمد نهاوندیان به ریاست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران برگزیده شد و این سمت را تا خرداد ۹۴ انتهای دوره هفتم به‌عهده داشت. او که به‌عنوان رئیس شورای ملی زعفران شناخته شده و فارغ‌التحصیل مدیریت صنعتی از دانشگاه تهران است، پیش‌تر رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان و سخنگوی شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی کشور بوده است. شافعی، رئیس جدید اتاق ایران، بهبود فضای کسب و کار را از اولویت‌های اتاق ایران در دور جدید فعالیتش عنوان کرد و گفت: برای دستیابی به این هدف، تلاش می‌کنیم با دولت تعامل و همکاری نزدیکی داشته باشیم.