برنامه محوری و آینده نگری اولویت مهم دولت ها

تدبیر24»انتخابات ریاست جمهوری برهه ای مهم و حساس است که به موازات آن، گزینش بهترین نامزد برای اداره کشور، اهمیتی فزاینده می یابد. از آنجا که دولت به عنوان بازوی اجرایی نظام، نقش قابل توجهی در توسعه داخلی و مناسبات خارجی دارد، بنابراین ریاست آن باید از ویژگی های خاصی برخوردار باشد؛ صفات و خصوصیت هایی که در شرع و قانون اساسی هم به طور مشخص به آن اشاره شده است.

برای بررسی ویژگی ها و معیارهای گزینش یک رییس جمهور مطلوب، توجه به چند مولفه ضروری به نظر می رسد که اعتقادها و باورهای وی، پیشینه و عملکرد او و نوع شعارها و برنامه هایی که در زمان رقابت های انتخاباتی ارایه می دهد، نمونه ای از آنها به شمار می رود.

انتظار می رود در جمهوری اسلامی ایران، فردی که داوطلب این مقام مهم می شود در راستای اهداف و آرمان های نظام و انقلاب گام بردارد. همچنین ضمن اخلاق مداری و برخورداری از کفایت، تدبیر و شجاعت، نماینده همه طبقه های جامعه نیز باشد.

«محرومیت زدایی، آگاهی از مشکل ها و مسایل مردم، مردمی بودن، توانمندی در برطرف ساختن تبعیض و شکاف طبقاتی، توجه به پیشرفت و توسعه کشور، مبارزه با فساد در شعار و عمل» از جمله دیگر انتظارهای مردم از فردی محسوب می شود که در جایگاه رییس جمهوری قرار می گیرد.

«روحیه انتقادپذیری، خستگی ناپذیری و همفکری با نخبگان و کارشناسان برای پیشبرد کشور» از دیگر ویژگی های یک رییس جمهور مطلوب است.

رییس دستگاه اجرایی کشور در زمینه روابط خارجی نیز باید اهمیت ویژه ای برای اقتدار جمهوری اسلامی و توسعه مناسبات و روابط خارجی قایل باشد و در این میان از استقلال و عزت کشور غفلت نکند؛ اصل مهمی که در قانون اساسی و آرمان های انقلاب نیز بر آن بسیار تاکید شده است.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به منظور بررسی مهمترین ویژگی های رییس جمهور برای هدایت موثر جامعه با «مهدی مطهرنیا» کارشناس مسایل سیاسی و استاد دانشگاه به گفت وگو پرداخت.

- متن گفت وگوی ایرنا را در ادامه می خوانیم:
** ایرنا: به نظر شما رییس جمهوری آینده باید از چه ویژگی هایی برخوردار باشد؟
*** مطهرنیا: رییس جمهوری آینده باید مناسب و متناسب با تغییرهای شگرفی که اکنون در لایه های گوناگون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جامعه ایران و محیط بین المللی شکل گرفته است، همراه باشد. اینک ایرانیان در وضعیت بسیار پرشتابی از دگرگونی های وسیع قرار دارند و رییس جمهوری که به جای توجه به آینده به گذشته نگاه کند و بکوشد بدون در نظرداشت تغییرهای روز افزون و دگرگونی ها برای کشور تصمیم گیری کند، صدمه های جبران ناپذیری به دنبال ایران وارد می کند و موجب بروز خطرهایی جدی برای کشور خواهد شد.

از منظر اجتماعی جامعه ایران در مرحله گذار قرار دارد و با 2 چالش عمده تاریخی و تطبیقی در سطح تحلیل کلان روبرو است. امروزه در گستره محافل گوناگون و لایه های مختلف جامعه، افراد خود را با تاریخ گذشته خویش و با دیگر کشورها و ملت ها مقایسه می کنند و در این زمینه خواهان تغییر وضع موجود هستند.

**ایرنا: این تحول ها و دگرگونی ها باید در چه حوزه هایی صورت گیرد؟
*** مطهرنیا: این مهم باید در تمامی بعُدهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رخ دهد زیرا تغییر در یک حوزه تاثیر مفیدی در کل جامعه نخواهد گذاشت. به عنوان نمونه، در آستانه انتخابات شاهد تاکید نامزدهای انتخاباتی به حل مشکل های اقتصادی هستیم و در سخنان همه آنان وزنه موضوع های مربوط به رکود، تورم و ... سنگین تر از دیگر مسایل است.

** ایرنا: مهمترین توصیه شما به نامزدها در آستانه انتخابات چیست؟
*** مطهرنیا: افرادی که در عرصه رقابت های انتخاباتی قرار دارند، باید به عنوان نماینده گروه های مختلف مردم، پیش از نقد کردن دولت پیش به پیشنیه ایجاد این وضع نیز توجه کنند. این مشکل ها باید از 1384 خورشیدی که بحران ها به تدریج آغاز شد، مورد توجه قرار می گرفت اما متاسفانه نامزدهای انتخاباتی تنها در زمان های نزدیک به انتخابات و با توجه به چارچوب های رقابتی از آن استفاده می کنند.
از این رو اگر رییس جمهور نتواند با آینده همراه و از اکنون زدگی رها شود، نخواهد توانست بحران های موجود را در لایه های داخلی، منطقه ای و بین المللی حل کند.

** ایرنا: مردم خواهان چه ویژگی ها و چه برنامه هایی از طرف رییس جمهوری آینده هستند و سکان دار کشور باید در چه حوزه هایی برنامه های دقیق تری را نسبت به گذشته ارایه دهد؟
*** مطهر نیا: ایرانیان خواهان کرامت، رفتار اخلاق محور و صادقانه رییس جمهوری هستند. منتخب مردم باید بحران های اخلاقی را در نظر بگیرد و به دنبال احیای اخلاق، قاطعانه به بیان منافع ملی بپردازد و به طور شفاف عملکرد خود را برای مردم توضیح و تشریح کند.

او همچنین باید توانمندی های موجود و نقاط قوت برنامه های خود را برجسته سازد و در بیان نقاط ضعف خود شفاف و خواهان به مردم برای رفع این نقاط ضعف و تهدیدهای بیرونی باشد. بنابراین سخن گفتن صمیمانه، صادقانه و با صلابت با مردم، درخواستی است که جامعه از رییس جمهور آینده دارد. منتخب مردم باید جامعه را از اکنون زدگی برهاند.

** ایرنا: تعریف و تفسیر شما از اکنون زدگی چیست؟
*** مطهرنیا: این موضوع به این معنا است که رییس دولت نباید اجازه دهد جامعه به عقب بازگردد. رییس جمهوری بایستی نیازهای آینده کشور را برای دستیابی به رشد و توسعه جامعه و منافع ملی بیان کند. در این راستا صداقت، صراحت لهجه و صلابت کلام همگام با بیانی آشتی جویانه و مسالمت آمیز امری مهم به شمار می رود تا بتواند در پرتو صلح به صیانت از برنامه های خود نزد مردم بپردازد. صمیمانه سخن گفتن با مردم نیز یکی از راه های جلب رضایت است چون این مقام سیاسی باید بتواند با توده های مختلف جامعه ارتباط برقرار کند و با چالش ها و مشکلات موجود در فضای زندگی سیاسی و اجتماعی آنان آشنا باشد.

** یکی از مهم ترین ویژگی های نامزدهای ریاست جمهوری، داشتن قدرت بیان بالا برای بازگو کردن برنامه ها و مشکل های موجود محسوب می شود. این ویژگی ها چقدر برای موفقیت در رقابت های انتخاباتی موثر است؟
*** مطهرنیا: قدرت بیان برای جلب رضایت مردمی در چارچوب سخنرانی های دیپلماتیک و وضع سخن مذهبی نمود پیدا می کند. سخنرانی و بیان دیدگاه ها باید با فراز و نشیب های خاصی همراه باشد تا بتواند مخاطب را به خود جذب کند. از طرفی ضروری است تا جمله ها در بستری صمیمی ارایه شود؛ یک گفت وگو و سخنرانی زمانی از طرف مردم پذیرفته می شود که در زمان های مشخص تکرار شود و برای آنان ملموس و قابل درک باشد.

مردم اکنون دیگر با شعارهای کلی ارتباط برقرار نمی کنند بلکه بیشتر دغدغه جزییات و مسایل جزیی است که آنان را با خود درگیر می کند، بنابراین باید در این زمینه با آنان سخن گفت تا مسایل برای شان شفاف شود و آگاهی بیشتری نسبت به موضوع های داخلی و چگونگی رفع برخی موانع پیدا کنند.

** به نظر شما کدام ویژگی های سیاست مداران دولت یازدهم مناسب و برجسته بود و چه مواردی وجود دارد که در انتخابات پیش رو نیاز به اصلاح دارد؟
*** مطهرنیا: دولت کنونی صراحت و صلابت خود را به خوبی به نمایش گذاشت و تا میزان زیادی از آزمون صبوری موفق عبور کرده است. یکی از مشکل هایی که در دولت یازدهم وجود داشت این بود که موفقیت ها و دستاوردها با صراحت و آشکارا رسانه ای نمی شد و مردم از تلاش های دولت برای بهبود شرایط به صورت کامل و شامل آگاه نشدند.

دولت یازدهم باید با نشان دادن چالش ها و مسایلی که از دوره های پیش بر جای مانده بود، مردم را از گذشته و جایگاه حال ایران آگاه می کرد. این توقع از دولت بیشتر زمانی ایجاد شد که در کمپین انتخاباتی خود به خوبی توانست این معنا را به منصه ظهور برساند. البته این امر درست است که نباید به گذشته پرداخت و باید نگاهی رو به آینده داشت اما برای اینکه بتوان برای آینده برنامه ریزی کرد باید نقد دقیق، عقلانی و منصفانه گذشته را مستند در دست داشت و برنامه های جدی و با نقشه راه معین را برای مردم بازگو کرد.