فرصت طلایی تغییرات در آموزش عالی

 تدبیر24»بر این اساس باید در آموزش‌و‌پرورش به عنوان متولی آموزش پایه، نوع و کیفیت آموزش با تکیه برخلاقیت، کارآفرینی و پرسش مورد بررسی و تغییر قرار بگیرد. بدیهی است زمانی دستیابی دانش‌آموزان به این آموزه‌ها ممکن خواهد بود که برنامه‌ریزی جدی برای آموزگاران جهت بازدهی و افزایش کیفیت تعلیم وتربیت دانش‌آموزان صورت بگیرد، زیرا روش‌های گذشته موفق نبوده و در نهایت به خلاقیت عمومی منتهی نشده است. نظام آموزش‌و‌پرورش ایران نیازمند تغییر و تحول اساسی در آموزش، تعلیم و تربیت و آشنایی با مهارت‌ها و خلاقیت‌هاست که امید می‌رود زمینه‌های تغییر در نظام آموزش پایه ایران بر اساس سند تحول، طی چهار سال پیش‌ رو فراهم شود. وزیر آموزش‌و‌پرورش در دور دوم دولت روحانی باید نیرویی کارآزموده بوده و از یک فهم ملی و درک جهانی برخوردار باشد. این نیرو باید توانایی ارتباط با یک میلیون معلم را در سطح کشور داشته باشد و در نهایت بتواند مطالبات آموزگاران و به‌طور کل اقشار فرهنگی جامعه را محقق سازد. در دولت یازدهم، محمد علی نجفی، وزیر پیشنهادی روحانی، به علت عدم کسب رأی اعتماد کافی از مجلس نهم و برخوردهای جناحی نماینده‌ها در این مجلس به کابینه یازدهم راه پیدا نکرد. اکنون با توجه به وضعیت دولت یازدهم به نظر می‌رسد که وزیر کنونی آموزش‌و‌پرورش با وجود حاشیه‌هایی که در انتخابات اخیر برای او ایجاد شده بود، از زمره افرادی است که در عرصه نظریه‌پردازی و تجربه عملی مدیری توانمند است. اگرچه برخی از کاندیداهایی که به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش‌و‌پرورش در کابینه دوازدهم معرفی می شوند، افرادی توانمند به نظر می‌رسند، اما از ظرفیت لازم برای مدیریت و اداره وزارت آموزش‌و‌پرورش با توجه به مشکلات کنونی این ‌وزارتخانه برخوردار نیستند. بنابراین به‌نظر می‌توان با تکیه بر توانایی‌های دانش‌آشتیانی، وزیر کنونی، در مسیر تغییرات ضروری در آموزش‌و‌پرورش بر اساس سند تحول گام برداشت. از سویی تغییرات اساسی در وزارت آموزش عالی که به‌‌عنوان موتور محرک توسعه دانش‌بنیاد قلمداد می‌شود، با توجه به مشکلاتی که همچنان از دوران احمدی‌نژاد تا به امروز گریبانگیر این وزراتخانه است، امری ضروری است، زیرا جامعه‌ای که به موتور توسعه آموزش عالی متصل نباشد، به‌طور قطع نمی‌تواند از منابع، سرمایه و فرصت‌های داخلی و خارجی بهره کافی را ببرد و در نهایت دچارعقب‌ماندگی جبران‌ناپذیری خواهد شد. پیوند توسعه آموزش ملی با توسعه علمی یکی از حیاتی‌ترین موضوعات قرن بیست‌ویکم است. توسعه علمی شرط بقاست. اگر توسعه علمی به‌درستی صورت نگیرد، جامعه با توسعه پایدار روبه‌رو نخواهد شد. چالش‌های جدی در عرصه کارآمدی، اشتغال، فعال‌کردن رشته های علوم انسانی در عرصه‌های عملی و اجرایی کشور وجود دارد. به همین دلیل دولت ناگزیر باید از نیروهای توانمند، کارآمد و صاحب تجربه و سابقه در وزارت علوم بهره ببرد. از آنجا که دولت در دوره قبل با چالش‌های جدی در عرصه اقتصادی و هسته‌ای روبه‌رو بود، کار را در وزارت علوم به دانشگاهیان سپرد که با کمال تاسف امروز مشکلات فراوانی در این وزارتخانه گریبان کشور را گرفته است. بدون تردید اگر در دولت یازدهم نیرویی توانمند سکاندار این وزراتخانه بود، تا به امروز آموزش عالی گام‌های بسیار مطلوبی برداشته بود. مسائلی مانند سرقت‌های علمی، تصویرهای فانتزی از رشد علمی و خروج نخبگان از کشور در دولت‌های نهم و دهم گریبان آموزش عالی را گرفته و دولت دوازدهم فرصت طلایی برای حل این معضل‌ها به‌حساب می‌آید. اگرچه روحانی در همان آغاز کار دولت یازدهم نیروهای توانمندی را برای آواربرداری در این حوزه بر سرکار نیاورد تا گسست جدی میان توسعه ملی و توسعه علمی را رفع کنند و به‌دلیل رفتارهای جناحی مجلس نهم افراد توانمند از خدمت در این وزارتخانه محروم شدند، اما با توجه به مشکلات کنونی در این وزارتخانه و وجود مجلسی همگرا با دولت فرصت مناسبی برای انتخاب و ورود یک وزیر دغدغه‌مند و صاحب‌تجربه به وزارت علوم وجود دارد تا شاهد دانش‌بنیان‌شدن اقتصاد و استخراج از منابع با تکیه بر دانش باشیم و از سویی شرایط برای بازگشت مهاجران فکری و به‌طور کل نخبگان به ایران فراهم شود و در نهایت کشور در مسیر توسعه پایدار گام دارد.

غلامرضا ظریفیان،  فعال سیاسی اصلاح‌طلب