رقابت حزب دموکرات و پ ک ک

هر دو حزب از اقتدار و امکانات کافی برای ورود به چنین رقابتی برخوردار هستند. از یک سو حزب دموکرات به مدد درآمدهای سرسام آور نفتی و بهره مندی از موقعیت نمادین مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق می رود تا اعتبار و اقتدار بی چون و چرای این حزب در دوران ملا مصطفی را احیا کند و از سوی دیگر پ ک ک نیز با تکیه بر رتوریک متفاوت و نیز تشکیلات منسجم، درصدد به فعلیت درآوردن مانیفیست و ایده هایش در میان کردهاست.
 
رقابت میان این دو حزب از نخستین روزهای اعتراضات سوریه و به تبع آن خروش کردهای این کشور آغاز شد، گرچه ریشه های آن به دهه 90 باز می گردد. در آن هنگام پ ک ک حزبی نوپا به شمار می رفت که با طرح ایده های رادیکالی همچون «کردستان بزرگ» و جذب هزاران جنگجو از عراق و سوریه عرصه را بر حزب دموکرات و اتحادیه میهنی تنگ کرده بود. 

حتی عبدالله اوجالان رهبر پ ک ک، صراحتا فدرالیسم مدنظر رهبران کردستان عراق را «فئودالیسم» می خواند و حاضر به شناسایی آن نبود. تا 3 سال قبل کردستان سوریه به دلیل از هم گسیختگی جغرافیایی و مناقشات همیشگی میان ده ها دسته و گرو سیاسی از کم ترین اهمیت میان کردها برخوردار بود.

 از دوسال قبل و درپی تضعیف حکومت سوریه رقابت میان پ ک ک و حزب دموکرات از سر گرفته شد. از همان ابتدا به دلیل تفرقه و پراکندگی گروه های نزدیک به حزب دموکرات، فقدان تشکیلات کارآمد و عدم حضور آنها میان مردم، شکست حزب دموکرات قابل پیش بینی بود.

سرانجام هفته گذشته حزب اتحاد دموکراتیک که تعلق خاطرش به «اندیشه عبدالله اوجالان» را پنهان نمی کند با همراهی 22 حزب کوچکتر در شهر قامیشلو جزئیات طرح تشکیل «کابینه موقت غرب کردستان» را اعلام کرد. چنانکه پیداست تهیه و تدوین این طرح در غیاب احزاب نزدیک به حزب دموکرات انجام شده است. مسعود بارزانی بی درنگ بیانیه صادر کرد و این کابینه نوپا را حاصل زد و بند با بشار اسد و نامشروع خواند. واکنش شدیدالحن بارزانی به این اقدام نشان داد که رقابت و نبرد پنهان میان این دو حزب در اشکالی جدیدتر تا اطلاع ثانوی ادامه خواهد داشت.  

اکنون به فاصله چند روز مسعود بارزانی، شوان پرور (خواننده تبعیدی) و ابراهیم تاتلیس راهی دیاربکر شده اند تا مهمان اردوغان باشند. بدون انکه به سیاق برخی تحلیلگران حزب دموکرات و همچنین پ ک ک را از هرگونه عاملیتی محروم و آنها را به آلات فعل در دست دیگران تقلیل داد، میتوان این سفر را همچون واکنشی به شکست قامیشلو ارزیابی نمود. 

دولت ترکیه که در سالهای اخیر از طریق انعقاد قراردادهای نفتی روابط بسیار نزدیکی با حزب دموکرات برقرار کرده است پیروزی بارزانی را در این نبرد پنهان آرزو می کرد و اکنون با لحنی که از صراحت مسعود بارزانی هیچ کم ندارد، حزب اتحاد دموکراتیک را به شروع بازی خطرناکی متهم می کند. تا چند روز قبل هیچکس از این سفر و جزئیات آن اگاه نبود و شواهد و قرائن نشان می دهد که این سفر در برنامه کاری مسعود بارزانی قرار نداشت. 

حتی شوان پرور یکی از مهمترین ترانه سرایان کُردی که دیروز پس از قریب 3 سال تبعید به ترکیه بازگشت، از عدم آمادگیش برای اجرای هرگونه برنامه ای در جریان این سفر خبر داد.

او اذعان کرد که تنها 48 ساعت قبل از موعد سفر از آن مطلع شده است. در گذشته شوان پرور چراغ سبزهای مکرر دولت برای بازگشت به ترکیه را رد می کرد و از فراهم نشدن شرایط بازگشت سخن می گفت. این بار او بدون آمادگی قبلی و ظرف 48 ساعت به کاروان اتومبیل های حامل مسعود بارزانی پیوست و از مرز ابراهیم خلیل خابور راهی ترکیه شد. 

اما هدف از این سفر شتابزده چه بود؟ حزب عدالت و توسعه و حزب دموکرات به یمن قراردادهای نفتی به متحدانی بسیار نزدیک تبدیل شده اند و هر دو به یک میزان از هژمونی طلبی پ ک ک بیمناک هستند. اکنون آنها پس از شکست در قامیشلو و تشکیل «حکومت غرب کردستان» توسط متحدان پ ک ک زمین بازی را عوض کرده اند، دیاربکر میدان جدید این رقابت و نبرد پنهان به شمار می رود.

اگر اردوغان و بارزانی مستظهر به محبوبیت توده ای شوان پرور و ابراهیم تاتلس بتوانند در انتخابات پیش روی شهرداریها حزب کردی صلح و دمکراسی را شکست دهند، پ ک ک با ضربه ای جبران ناپذیر روبرو خواهد شد. زیرا دیاربکر یک شهر معمولی نیست و واجد اهمیت نمادینِ زیادی است به تعبیری «روح کردی» در خیابان های این شهر پرسه می زند. اردوغان در صورت فتح دیاربکر می تواند پ ک ک و حزی صلح و دمکراسی را از فرایند صلح کنار نهاده و خود به منجی کردها تبدیل شود.

افزون بر این شکست پ ک ک در دیاربکر و واگذاری شهرداری این شهر به اسلامگرایان هوادار اردوغان پیروزی های این حزب را در قامیشلو یکسره بی اهمیت می سازد. اما خارج کردن دیاربکر از قلمروی نفوذ پ ک ک کار آسانی نیست و بدون تردید در هفته ها و ماه های آتی پ ک ک و حزب صلح و دمکراسی برای صیانت از برتری خود در این شهر کارزارهای بزرگی تدارک خواهند دید. 4 ماه دیگر و با روشن شدن سرنوشت دیاربکر در انتخابات شهرداریهای ترکیه راحت تر می توان در خصوص پیامدهای نبرد پنهان میان پ ک ک و حزب دموکرات و آرایش حاصله اظهار نظر نمود.