روستاهایی که با زلزله همخانه هستند

تدبیر24:  استان لرستان به علت قرار داشتن بر روی لرزه زمین ساخت زاگرس از نواحی لرزه خیز ایران است. وقوع زمین لرزه‌های مخرب در سیمره، سیروان، دشت سیلاخور و بروجرد در ادوار مختلف تاریخی بهترین گواه لرزه خیزی این منطقه است.

زلزله فروردین ماه سال 85 شهرستان بروجرد یکی از زلزله های شدید سالهای اخیر در استان لرستان بود که موجب خسارات جدی به شهرستانهای بروجرد، دورود، خرم آباد و الشتر شد و البته دستاوردهای خوبی در زمینه مقاوم سازی و نوسازی واحدهای مسکونی در این مناطق به همراه داست.

در جریان زلزله دشت سیلاخور در سال 85 بیش از 40 هزار واحد خانه روستایی و شهری در شهرستانهای مختلف استان به ویژه بروجرد تخریب شد که در مدت زمان کوتاهی نزدیک به 30 هزار واحد آن در روستاها مقاوم سازی و نوسازی شد.

این زلزله بزرگ منجر به وارد آمدن بیش از 555 میلیارد تومان خسارت به این شهرستان و توابع آن شد تا نشان دهد که لرستان هیچگاه از هراس وقوع زلزله در امان نخواهد بود، موضوعی که باید مورد توجه مردم و مسئولان در زمینه بازسازی بافت های فرسوده شهری و روستایی قرار گیرد.

این در حالیست که مطابق آمار منتشر شده از مرکز لرزه نگاری و ستاد حوادث غیرمترقبه لرستان، به طور میانگین روزانه یک زلزله در لرستان ثبت می شود که این امر حکایت از فعالیت گسلهای موجود در محدوده این استان دارد.



در این میان شهرستان دورود و دشت زلزله خیز سیلاخور به عنوان یکی لرزه خیزترین مناطق لرستان شناخته می شود، جایی که میزبان بزرگترین زمین لرزه لرستان طی دهه های قبل بوده است.

این در حالیست که وضعیت سکونتگاههای روستایی موجود در این منطقه و رشد جمعیت طی 40 سال گذشته توجه به مقاوم سازی واحدهای مسکونی در دشت سیلاخور را حیاتی کرده است، موضوعی که نیازند توجه و تدبیر متولیان امر است.

زلزله خیزی چالش نخست دورود

مشاور تهیه طرح ساماندهی کالبدی سکونتگاههای بخش مرکزی شهرستان دورود در این رابطه به مهر گفت: در جریان مطالعات صورت گرفته 92 روستای بخش مرکزی دورود در قالب سه دهستان مورد بررسی قرار گرفت.

بوچانی با اشاره به توزیع پرسش نامه میان اهالی روستاها برای اولویت بندی مسائل و مشکلات این بخش عنوان کرد: عمده مردم مهم ترین چالش بخش مرکزی دورود را زلزله خیزی ارزیابی کرده و کمبود آب، ضعف دسترسی به خدمات، بیکاری و سیل خیزی را در رتبه های بعدی مشکلات جای داده اند.

وی با بیان اینکه بیشترین استقرار جمعیت مردم بخش مرکزی دورود در دشت سیلاخور وجود دارد عنوان کرد: این در حالیست که این محل بر روی کانون زلزله قرار گرفته و گسل معروف شهر دورود دقیقا از این دشت عبور می کند.

65 درصد روستاهای بخش مرکزی دورود در دشت زلزله خیز سیلاخور واقع شده اند

بوچانی با اشاره به مخاطرات سکونت در جایی که در معرض عامل تخریبی قرار دارد، یادآور شد: این در حالیست که از سال55 تا 90 عمده مهاجرت مردم در این منطقه از سمت روستاهای کوهستانی به دشت سیلاخور بوده و در حال حاضر بیش از 65 درصد روستاهای بخش مرکزی در این دشت زلزله خیز واقع شده اند.



وی با بیان اینکه نزدیک به 85 درصد بخش مرکزی دورود در دشت زلزله خیز سیلاخور ساکن هستند افزود: این در حالیست که زلزله های رخ داده در این دشت در فاصله سالهای 1287 تا 1385 همواره آسیب جدی به منطقه وارد کرده است.

مشاور تهیه طرح ساماندهی کالبدی سکونتگاههای بخش مرکزی شهرستان دورود با اشاره به عبور گسل 100 کیلومتری دورود از این دشت عنوان کرد: 67 درصد روستاهای بخش مرکزی دورود در منطقه با لرزه خیزی بالا قرار دارند که این رقم 47 هزار نفر جمعیت را شامل می شود.

قرارگیری 13 روستای روی گسل خطرناک دورود

وی با تاکید بر اینکه در برنامه ریزی توسعه ای این شهر باید به آسیب های زلزله و مخاطرات ناشی از این گسل خطرناک توجه شود عنوان کرد: 13 روستای بخش مرکزی دورود بر روی گسل قرار دارند که باید چاره اندیشی جدی برای این روستاها صورت گیرد.

بوچانی راهکارهای پیشنهادی برای این روستاها را جابجایی یا مقاوم سازی واحدهای مسکونی دانست و بیان داشت: اولویت اول در این زمینه مقاوم سازی واحدهای روستایی است چرا که اگر تجربه جابجایی سکونتگاهها در مناطق مختلف موفق می بود امروز با چالشهای جدی در شهرها و روستاهای جدید مواجه نبودیم.

وی با تاکید بر اینکه جابجایی آخرین راهکار و آن هم در مواقع بحرانی است عنوان کرد: باید در اولویت اول به صورت جدی برای مقاوم سازی واحدهای روستایی در این منطقه اقدام کرد.

وی عامل دوم مخاطرات طبیعی در دورود را سیل خیزی منطقه دانست و بیان داشت: میزان خطر این بلای طبیعی بازهم در منطقه با جمعیت بالای بخش مرکزی بیشتر است.

خطر سیل و رانش زمین جمعیت در پرجمیعت ترین بخش دورود

وی با بیان اینکه 13 درصد بخش مرکزی دورود در پهنه با سیل خیزی بالا و 42 درصد در پهنه با سیل خیزی توسط قرار دارد عنوان کرد: در مجموع تعداد زیادی از روستاهای این بخش در معرض خطر سیل هستند.



مشاور تهیه طرح ساماندهی کالبدی سکونتگاههای بخش مرکزی شهرستان دورود به خطر رانش زمین در منطقه اشاره کرد و گفت: 18.8 درصد منطقه در پهنه با خطر بالای زمین لغزش و 44.5 درصد در منطقه با خطر متوسط زمین لغزش قرار دارد.

وی با اشاره به قرارگیری پنج روستا در معرض خطر جدی زمین لغزش در منطقه عنوان کرد: برخی از این روستاها پیش از این شاهد وقوع زمین لغزش و خسارات ناشی از آن نیز بوده اند.

بوچانی با اشاره به اقدامات مثبتی که در طول سالهای گذشته برای نوسازی بافتهای نامقاوم روستایی در منطقه صورت گرفته است بیان داشت: 49 درصد واحدهای روستایی در منطقه نوسازی شده اند که نسبت به میانگین کشور رقم بالایی است.

بخش عمده ای از واحدهای روستایی نیازمند نوسازی و مقاوم سازی

وی افزود: با این حال همچنان 60 تا 80 درصد از واحدهای روستایی موجود در سه دهستان بخش مرکزی دورود نیازمند مقاوم سازی هستند.

مشاور تهیه طرح ساماندهی کالبدی سکونتگاههای بخش مرکزی شهرستان دورود با اشاره به روند رشد جمعیت در بخش مرکزی دورود گفت: مقایسه پراکنش جمعیت از سال 55 تاکنون نشان می دهد که افزایش جمعیت به طور عمده در مناطقی رخ داده که با مخاطرات طبیعی مواجه است و این موضوع یک هشدار محسوب می شود.

وی با تاکید بر ضرورت بازنگری در ارائه خدمات به دهستانهای مختلف این بخش عنوان کرد: ارتقای زیرساختها در مناطق با خطر پایین تر مخاطرات و بلایای طبیعی می تواند از مهاجرت مردم به بخش زلزله خیز دورود جلوگیری کند.

مردم ایمن زیستن در کنار پدیده های طبیعی را یاد بگیرند

مدیر کل مدیریت بحران استان لرستان نیز در این رابطه به مهر گفت: به رغم زلزله خیزی شهرستان دورود و روستاهای بخش مرکزی این شهرستان امکان جابجایی این روستاها وجود ندارد.



رضا آریایی کمبود زمین را یکی از دلایل عدم امکان جابجایی روستاها دانست و افزود: از سوی دیگر دشت سیلاخور به عنوان یکی از حاصل خیزترین دشتهای استان با مساحت 100 هزار مترمربع سالهاست که میزبان مردم این شهرستان بوده است و امکان جابجایی مردم از این دشت وجود ندارد.

وی با تاکید بر اینکه باید مردم ایمن زیستن در کنار پدیده های طبیعی را یاد بگیرند عنوان کرد: در این راستا مقاوم سازی واحدهای مسکن روستایی در این شهرستان پس از وقوع زلزله های گذشته در دستور کار قرار گرفت و تاکنون اقدامات خوبی صورت گرفته است.

مدیر کل مدیریت بحران استان لرستان ابراز امیدواری کرد که با پیگیری متولیان امر واحدهای نامقاوم باقی مانده در منطقه نیز نوسازی و مقاوم سازی شوند.

لرستان در میان 10 استان پرحادثه کشور قرار دارد

استاندار لرستان نیز در این رابطه در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه در کشوری زندگی می کنیم که از 44 بلای شناخته شده شاهد وقوع 34 بلای طبیعی بوده است، عنوان کرد: این در حالیست که از این تعداد بلای طبیعی 50 درصد در لرستان رخ داده است.

هوشنگ بازوند با اشاره به وقوع 17 بلای طبیعی در استان لرستان بیان داشت: لرستان در زمینه وقوع بلایای طبیعی در میان 10 استان پرحادثه کشور قرار دارد.

وی با بیان اینکه لرستان در سال 85 در میان استانهای نخست در رابطه با وقوع مخاطرات طبیعی قرار گرفت یادآور شد: لازمه زندگی در لرستان به عنوان استانی حادثه خیز توجه به بحث مقاوم سازی واحدهای مسکونی است.

بازوند با بیان اینکه مقاوم سازی واحدهای مسکونی نیز در گرو مشارکت همه جانبه مردم است، افزود: در صورت نبود مشارکت مردمی در زمینه مقاوم سازی راه به جایی نخواهیم برد.

خلأ آموزش و اطلاع رسانی برای مقاوم سازی واحدهای روستایی

وی با بیان اینکه در زمینه جلب مشارکت مردم به این حوزه فعالیت ها ضعیف بوده است افزود: این روند به گونه ای است که حتی در واحدهای نوساز نیز شاهد عدم رعایت مشخصات فنی و استانداردها هستیم.



استاندار لرستان با تاکید بر اینکه در این زمینه خلا آموزش و اطلاع رسانی وجود دارد عنوان کرد: تا زمانیکه آموزش ها را در این زمینه پررنگ نبینیم شاهد مشارکت مردم در مقاوم سازی نخواهیم بود.

بازوند با بیان اینکه از محل پنج درصد اعتبارات حوادث غیرمترقبه باید در حوزه ارائه آموزشها به مردم فعالیت شود، افزود: باید وضعیت حادثه خیزی استان برای مردم تبیین و تشریح شود.

وی با بیان اینکه امسال اعتباراتی به این منظور اختصاص خواهد یافت، ابراز امیدواری کرد که با استفاده از ظرفیت همایشها و جلسات با روستائیان و همچنین قابلیت رسانه ها به ویژه صدا و سیما در راستای اطلاع رسانی در این زمینه گام های جدی برداشته شود.