مریم فیروزفر: تولید
و پخش مناظره در موضوعات مختلف از سال‌های گذشته در تلویزیون ما رواج داشته است،
هرچند این برنامه‌ها در تعداد کم و به طور پراکنده روی آنتن تلویزیون رفته‌اند و
همواره هم مخاطبان خاص خود را داشته‌اند.
اما «مناظره» در سال 88 بود
که به یکباره گُل کرد. آن هم البته به مدد حضور نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری که
مردم سراسر ایران به طور زنده گفت‌وگوی صریح، چالشی و بی‌پرده نامزدها را بر صفحه
تلویزیون می‌دیدند. برنامه‌های میخکوب کننده‌ای که هنوز پس از گذشت چهار سال یاد و
خاطره آنها در اذهان مردم باقی مانده است!
همین امسال وقتی به برگزاری
انتخابات ریاست جمهوری نزدیک شدیم، دوباره بحث برگزاری مناظره داغ شد. یکی از
مطالبات رسانه‌ها از صداوسیما نیز برگزاری مناظره بود و علی‌رغم تعداد بالای
کاندیداها، رسانه ملی توسط شیوه ابداعی خود توانست مناظره‌ها را برگزار کند.
پس از برگزاری این مناظرات،
این بار تلویزیون به فکر استفاده بهینه از دکور مناظره‌ها افتاد و برنامه‌ای تدارک
دید که قالب و شاکله اصلی آن مناظر بود اما در موضوعات مختلف. تا به حال نیز حدود
چهار برنامه از این سری «مناظره» به تهیه‌کنندگی سعید نبی و اجرای مرتضی حیدری
روانه آنتن شده که از قضا همه با استقبال مواجه شده‌اند.
برنامه مناظره همان‌طور که
اشاره شد، در همان دکور قبلی برنامه‌های مناظره روی آنتن می‌رود، در استودیوی
شماره 11 و در جوار دکور برنامه پر طرفدار 90 که با اجرای عادل فردوسی‌پور دوشنبه
شب‌ها از شبکه سه پخش می‌شود.
قبل از ورود به استودیو نیز
یک پاویون مخصوص مهمانان در نظر گرفته شده است که روز گذشته به واسطه موضوع برنمه
که بررسی وضعیت مطبوعات کشور بود، قرار بود 6 مهمان به این برنامه بیایند. البته
کواکبیان و صفی زاده به همراه مشاورانشان زودتر از بقیه آمده‌اند و روی صندلی‌های
چرمی اتاق پایون نشسته‌اند. جلویشان هم آب پرتقال و بیسکوییت گذاشته‌اند. یک
تلویزیون بزرگ هم با صدای بلند و البته کیفیت نه چندان خوب مشغول پخش یک فیلم
تلویزیونی است. اما کسی توجهی به آن ندارد. نکته جالب توجه در این است که مارک
تلویزیون را با چسب سیاه پوشانده‌اند.
کواکبیان برگه‌هایی در دست
دارد و مدام با مشاورش در حال چک کردن است. صفی‌زاده هم صحبت‌هایی با مشاورش دارد.
اینجا که ما نشسته‌ایم، آنتن موبایل مدام قطع و وصل می‌شود، موبایل‌ها زنگ می‌خورد
اما تماس‌ها بی‌پاسخ می‌ماند.
ویژگی دیگر برنامه مناظره
این است که خلاف مناظره‌های ریاست جمهوری، خبری از پخش زنده حضور مهمانان در
استودیو نیست و اتفاقا از مقامات مسئول سازمان هم کسی به استقبال مهمانان نمی‌آید.
عوامل برنامه «مناظره» روی
پخش سر موقع برنامه‌شان تاکید بسیاری دارند، حدود یک ربع به آغاز برنامه باقی
مانده که سیدنظام‌الدین موسوی مدیرعامل خبرگزاری فارس هم
به عنوان آخرین مهمان می‌رسد و یکراست به همراه 4 مهمان دیگر به اتاق گریم می‌رود.
فضای استودیو شلوغ است.
مهمانان که برخی از آنها مشاوران مناظره‌کنندگان هستند، روی صندلی‌ها می‌نشیند،
حالا مرتضی حیدری مجری برنامه هم آمده و مرحله نصب میکروفن را می‌گذراند. ردیف جلو
خانم‌ها نشسته‌اند که به دستور یکی از عوامل بلند می‌شوند و قرار می‌شود ردیف عقب
را پر کنند که در همین لحظه سعید نبی می‌رسد و تاکید می‌کند خانم‌ها به سر جای
اولشان برگردند. استدلال او هم این است که در برنامه‌های قبلی خانم‌ها ردیف عقب
نشسته‌اند و پس از چند برنامه حالا این حقشان است که در ردیف جلو بنشینند.
مناظره‌کنندگان هم که یکی از
آنها «محمدزاده معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» غایب است، وارد
استودیو می‌شوند و هرکدام سرجاهایی که از قبل برایشان مشخص شده، می‌نشینند. برای
هرکدام یک لیوان آب پرتقال هم گذاشته‌اند و برخی از آنها در آخرین لحظات آغاز
برنامه، برگه‌هایشان را مرور می‌کنند.
نبی مدام در رفت و آمد است و
صحبت‌های درگوشی با حیدری دارد. مناظره با 7 دوربین پوشش داده می‌شود. نبی بلند می‌گوید:
دوستان سر تایم روی آنتن هستیم. نمایشگرهای داخل سالن، ساعت شمار را نشان می‌دهند.
مهمانان آرام گرفته‌اند و سکوت همه جا را فرا گرفته، نور استودیو کم شده و حیدری
در پس پرده‌ای ایستاده است.
سه... دو... یک... برنامه
آغاز می‌شود. حیدری روی یکی از دایره‌های نامحسوس کف دکور می‌ایستد که قبلا قرارش
را با کارگردان گذاشته است. سخنانش را آغاز می‌کند و همان ابتدا از تاخیر 2 دقیقه‌ای
در آغاز برنامه از مخاطبان عذرخواهی می‌کند.
در همان ابتدا، یک میان
برنامه روی آنتن می‌رود که به افت‌وخیزهای مطبوعات از گذشته تا به حال می‌پردازد.
گفتار متن با تصاویری از سریال هزاردستان ساخته زنده یاد علی حاتمی همراه شد.
بازخوانی این تصاویر علاوه بر سنخیت مناسبی که با موضوع برنامه داشت، همچنان نشان
داد که این سریال فاخر، تاریخ مصرف ندارد و همچنان پس از گذشت 37 سال جلوه‌نمایی
می‌کند.
صحبت مناظره‌کنندگان آغاز
شد.اولین نفر انبارلویی است که پشت تریبون می‌رود و ثانیه‌هایی مانده به تکمیل
دقیقه 5، سخنان خود را به پایان می رساند. بعد از او هم راه‌چمنی پشت تریبون قرار
می‌گیرد و بالای 2 دقیقه از 5 دقیقه‌اش را به تبریک و تسلیت شهدای دولت و هفته دولت
و همچنین تصیح سمتش که در ابتدای برنامه اشتباه اعلام شده بود، اختصاص می‌دهد.
البته همین موضوع باعث می‌شود راه‌چمنی زمان کم بیاورد و توجهی هم به گوشزدهای
حیدری نمی‌کند.
دور اول مناظره بدون حاشیه
خاصی به پایان می‌رسد و البته دور دوم که زمان گفت‌وگوی صریح مناظره‌کنندگان است،
تنور مناظره گرم‌تر شده و تا جایی پیش می‌رود که عوامل پشت صحنه هم هیجان زده می‌شوند.
البته حالا مهدی فرجی مدیر
شبکه یک سیما هم آمده و از اتاق فرمان در جریان روند برنامه است.
مناظره گرم‌تر و گرم‌تر می‌شود،
کواکبیان در بخشی از سخنانش خطاب به انبارلویی می‌گوید: آقا احمدی نژاد رفت... شما
هنوز در همان فضا هستید؟ رفت... تمام شد! البته انبارلویی هم در پاسخ به کواکبیان
عنوان می‌کند: متاسفم که به آقای احمدی‌نژاد توهین می‌شود و توجیهی هم ندارد.
گفت‌وگوها ادامه دارد. حیدری
در بخشی از سخنانش به سریال دودکش اشاره می‌کند. جالب اینجاست که در بخشی از
برنامه هم کواکبیان دوباره به یکی از تکه کلام‌های همین سریال اشاره می‌کند که ماه
مبارک رمضان از شبکه یک سیما پخش شد.
رفت و آمدها پشت صحنه بیشتر
است و مدام از اتاق فرمان نمای دوربین‌ها و گاهی صحبت‌های حیدری با مناظره‌کنندگان
هماهنگ می‌شود. نبی مدام با فرجی در حال چک کردن است و هنگام رد و بدل شدن حرف‌ها
کاغذی که در دست دارد را جلوی صورتش می‌گیرد تا کسی متوجه متن سخنانشان نشود.
به دور پایانی و مناظره دو
نفره می‌رسیم. برای این بخش رای‌گیری می‌شود و کواکبیان و انبارلویی به بخش پایانی
می‌روند. در این مرحله سه مهمان دیگر خداحافظی می‌کنند و البته فضای گفت‌وگوی دو
نفره به سمت آرامی حرکت می‌کند و خیلی از هیجان‌های دور قبل خبری نیست.
10 دقیقه
پایانی نیز به همین منوال می‌گذرد. هرچه برنامه به دقیایق پایانی نزدیک‌تر می‌شود،
چهره نبی تهیه‌کننده برنامه هم از آرامش بیشتری برخوردار می‌شود و البته با پایان
برنامه لبخندی هم می‌زند.
علی رغم هیاهو و هیجانی که
گفت‌وگو ها روی آنتن ایجاد می‌کنند؛ مناظره‌کنندگان با روی خوش و گشاده با هم خوش
و بش می‌کنند و از استودیو بیرون می‌آیند، انگار که هیچ اتفاقی نیفتاده است.
ارسال به دوستان 
نسخه چاپی 
