خاورميانه دركشاكش رقابت ترامپ وكلينتون

تدبیر24 :حسن هاني زاده-رقابت‌هاي انتخاباتي دو رقيب قدرتمند رياست‌جمهوري آمريكا يعني دونالدترامپ از حزب جمهوريخواه وهيلاري كلينتون از حزب دموكرات در باز ترسيم شطرنج سياسي وامنيتي خاو ميانه بي‌تاثير نخواهد بود. يكي از مهم‌ترين محورهاي رقابتي ترامپ وكلينتون موضوع خاورميانه است كه هر يك از دو رقيب انتخاباتي تعريف خاص خود را از آينده خاورميانه دارند. اين منطقه همواره درانتخابات رياست‌جمهوري آمريكا نقش تعيين كننده دارد تا جايي كه يكي از انديشمندان عرب، خاورميانه را بزرگ‌ترين ايالت آمريكا توصيف كرده است. وجود سفره‌هاي عظيم نفتي، رقابت‌هاي منطقه‌اي، نزديكي روسيه به اين منطقه، وجود بازار بزرگ مصرفي، تنوع نظام‌هاي حاكم در اين منطقه، موجب شده تا غرب نگاهي كاملا هژمونيک بر خاورميانه داشته باشد. تا قبل از جنگ دوم جهاني و شكل‌گيري رژيم نامشروع اسرائيل رقابت بر سر غارت منابع طبيعي خاورميانه صرفا در حوزه دو ابر قدرت آن زمان يعني انگليس و فرانسه محدود مي‌شد. با تشكيل رژيم صهيونيستي در سال ۱۹۴۸ فضاي خاورميانه از يك فضاي كاملا «ماركتي» خارج شد و فضاي امنيتي ونظامي بر اين منطقه نگون بخت حاكم شد. دليل اين امر اين است كه لابي صهيونيستي در ايالات متحده آمريكا در پيروزي هر يك از رقباي انتخاباتي نقش كاملا موثري دارد و هر يك از نامزدهاي انتخابات رياست‌جمهوري بخش وسیعي از سخنراني‌هاي تبليغاتي خود را بر ضرورت حفظ امنيت اسرائيل متمركز مي‌كنند. در رقابت‌هاي انتخاباتي خانم كلينتون و دونالد ترامپ موضوع اسرائيل و اهميت اين رژيم در سبد سياست خارجي آمريكا مورد توجه شديد دو نامزد قرار دارد. هيلاري كلينتون بيش از رقيب جمهوريخواه خود يعني ترامپ به موضوع امنيت رژِيم صهيونيستي توجه دارد، زيرا كلينتون به لحاظ تامين هزينه تبليغات انتخاباتي خود به كمك مالي يهوديان ثروتمند آمريكا تكيه دارد. دونالد ترامپ اگرچه تنها به لحاظ سياسي به لابي صهيونيستي وابسته است اما خاورميانه را در چارچوب هژموني آمريكا تعريف مي‌كند و امنيت كلان آمريكا را خارج از امنيت رژيم اسرائيل نمي‌داند. اعتقاد ترامپ اين است كه آمريكا بايد بر اساس منافع امنيت ملي خود خاور ميانه را مهندسي و مديريت كند و اسرائيل نيز بايد در دايره ترسيم شده آمريكا به عنوان سرپل هژموني آمريكا حركت كند. لذا همچنان كه باراك اوباما در برهم زدن شطرنج سياسي و نظامي خاور ميانه به سود رژيم صهيونيستي نقش فعالي ايفا كرد قطعا خانم كلينتون در صورت پيروزي در انتخابات همين سياست را ادامه خواهد داد. اما دونالد ترامپ نامزد جنجالي حزب جمهوريخواه سياست متفاوت‌تري دارد و معتقد است كه اسرائیل بدون ايالات متحده آمريكا نمي‌تواند مديريت خاورميانه را به عهده بگيرد و بايد نقش معاون كلانتر را ايفا كند. در هر حال انتخاب دونالد ترامپ يا هيلاري كلينتون مي‌تواند در شكل‌گيري پازل‌هاي جديد خاورميانه موثر باشد، اما عنصري كه مي‌تواند در برهم زدن اين پازل‌ها ايفاي نقش كند وجود مقاومت اسلامي است. اگر بشار اسد بتواند به سلامت از بحران نفس‌گير سوريه عبور كند قطعا آمريكا در تغيير شطرنج نظامي وسياسي خاورميانه با ناكامي مواجه خواهد شد و محور مقاومت در عرصه‌هاي گوناگون مسير سياسي وحركت نظامي خود را با قدرت ادامه خواهد داد. اما تغيير موازنه قدرت به سود بازيگران داخلي و منطقه‌اي بحران سوريه، قطعا اوضاع منطقه را پيچيده ترخواهد ساخت و اين تغيير موازنه مي‌تواند به شكل‌گيري يك ائتلاف عبري - عربي به رهبري مشترك عربستان واسرائيل منجرشود.