در طول سه هفته گذشته که تبلیغات ریاستجمهوری صورت گرفت، شاهد رقم خوردن شکوفایی سیاسی و اجتماعی بودیم. عموما در زمان تبلیغات ریاستجمهوری جامعه به خود میآید، به نوعی بین رفتارها و شعارهای سیاسی به جمعبندی میرسد و در مورد ادعاهای مختلف به قضاوت میپردازد.
تدبیر24» این در حالی است که بهطور طبیعی و معمولی، مردم جامعه به دنبال زندگی عادی خود هستند و آحاد جامعه تفکرات سیاسی خود را دارند که بعضا در مورد این تفکرات سخن میگویند. در انتخابات اخیر، هر مقدار به موعد انتخاب نزدیکتر شدیم، حساسیت ویژهای در مورد انتخابات ریاستجمهوری به وجود آمد، طوریکه شاهد حضور بیشمار مردم در انتخابات بودیم. حضور پرتعداد مردم در انتخابات نشاندهنده این بود که حساسیت مردم موج گستردهای پیدا کرد، هرچند بسیاری چندان به بحثهای سیاسی علاقهمند نیستند. در دوران تبلیغات انتخاباتی بسیاری متوجه شدند بحثهای سیاسی موضوع لوکسی در جامعه ایران نیست و در متن زندگی مردم ایران این نگاه سیاسی جاری است. از هنرمندی که قصد تولید محتوا دارد تا جوانی که براساس تخصص و علائق خود تمایل به بازار کار دارد، تا سرمایهگذاری که قصد سرمایهگذاری در ایران دارد و حتی استادی که قصد تحقیقات و اجرای آن را در جامعه دارد، همه و همه درگیر دو روش زندگی و دو تفکر در چند هفته اخیر بودند. یکی تفکری که معتقد است باید جای مردم فکر و وقایع را برای آنها تحلیل کرد و از سوی دیگر معتقد به مهندسی فرهنگی جامعه است و قصد دارد راسا صلاح جامعه را تشخیص و زندگی مردم را از طریق یارانه نقدی تامین کند، و در مقابل تفکر دیگری که برنده انتخابات بود و هر شخصی را شهروند مسئول و فعال میداند و صاحبان این تفکر اعتقاد دارند که شهروندان باید در مسیری که تمایل دارند گام برداشته و زندگی کنند. تفکری که معتقد است مردم باید از حق خود دفاع کرده و از محصول فرهنگی که علاقهمند به آن هستند استفاده کنند و مردم همانطور که علاقهمندند زندگی کنند. این دو تفکر در انتخابات در مقابل هم قرارگرفت و خوشبختانه طرز تفکری که به تفکر انسانها اهمیت نمیدهد و ارزشی برای تفکری غیر از خود قائل نیست، رأی نیاورد. تفکر بازنده در انتخابات اخیر اعتقاد دارد که از نوعی برگزیدگی برخوردار است و برخی از آحاد مردم نیز به خاطر منافع به سمت این تفکر تمایل پیدا میکنند. درحال حاضر انتخابات به پایان رسیده، اما سوال این است که آیا موضوعیت این دو تفکر در جامعه از بین خواهد رفت؟ به نظر میرسد این دو روش برخورد با جامعه را تا سالیان سال شاهد خواهیم بود. یک طرز تفکر اعتقاد دارد که باید صالح را تشخیص دهد و برای مردم تعیین تکلیف کند. چنین طرز تفکری شهروندان جامعه را دخیل در انتخابات ندانسته و معتقدند مردم باید در چارچوبی که آنها تعیین میکنند حرکت کنند و طرز تفکر دیگر اعتقاد دارد که جامعه باید خود، صالح را برگزیند و نمایندگان آنها تنها باید شرایط ثبتنام در انتخابات را داشته باشند. به هر طریق، در آینده انتخاباتهای دیگری برگزار خواهد شد و این دو نوع برخورد با شهروندان ادامه پیدا میکند. موضوع برخورد دوگانه در جامعه باید به چالش کشیده شده و محتوای این دو دیدگاه مورد بحث و گفتوگو قرار گیرد تا جامعه ایران به نتیجه انتهایی دست یابد. البته التهاب دوران انتخابات باید فروکش کند، زیرا نمیتوان جامعه را در التهاب نگاه داشت. جامعه، توسعه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نیاز به آرامش داد. نباید درصدد ایجاد التهاب بود. تنها باید از تضارب آرا دفاع کرد، اما اگر بخواهیم این موج را بخوابانیم و اصطلاحا آن را میرا کنیم تا به تاریخ بپیوندد، آنگاه در زمان دیگری با این موج روبهرو خواهیم شد. آقای رئیسجمهور و دوستان وی تا زمانی پیروز هستند که قابلیت هدایت این موج را در جامعه داشته باشند و مسائل مورد نظر مردم را در چارچوبهایی که منتهی به التهاب در جامعه نشود، مطرح کنند تا با یاری مردم و نخبگان سیاسی به دغدغههای آنها رسیدگی شود. امروز تفکر محدودگرایانه 15میلیون رأی دارد و کوشش میکند بر جریان اصلاحات غلبه پیدا کند. به همین دلیل نویسنده اعتقاد دارد رهبران سیاسی و فرهنگی جامعه و خصوصا دولت، باید بکوشند دغدغههای مردم و موجهای مردمی را زنده نگاه دارند. جامعه نشان داده در برابر برخی پیامدهای گذشته حساس است. در نتیجه نباید اجازه داد امواج مردم به بیراهه رود، هرچند از التهاب اجتماعی هم باید جلوگیری شود.
احمد شیرزاد، فعال سیاسی اصلاحطلب