«غیرت فرهنگی کجاست؟»

تدبیر24»داود فتحعلی‌بیگی در نشستی که به مناسبت برگزاری هجدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی صبح شنبه - چهارم شهریورماه - در سالن کنفرانس تئاترشهر برگزار شد، با بیان خاطراتی از سال‌های ابتدایی برگزاری این جشنواره و حضور زیاد پیشکسوتان بیان کرد: این جشنواره مسیری طولانی را طی کرده تا از زمانی که فقط ۱۲ گروه در آن شرکت می‌کردند، به روزی برسد که بیش از ۵۰۰ درخواست برای حضور داشته باشد. آن هم در شرایطی که به یاد می‌آورم پیش از آنکه به اداره کل هنرهای نمایشی بیایم، دوستانی با افتخار می‌گفتند که تعزیه‌ی فلان شهر را تعطیل کردند و این نگاه و رویکردی بوده که نسبت به این نوع نمایش‌های آیینی و سنتی وجود داشته است.

او افزود: برای حفظ و اشاعه آیین‌های سنتی تلاش‌های زیادی شده، ولی با وجود پیگیری‌ها و فریادهای ما، وزارت علوم هنوز یک رشته برای نمایش‌های سنتی آیینی در واحدهای درسی نگنجانده است. همچنین سازمان میراث فرهنگی که پژوهشکده مردم‌شناسی دارد، به اندازه یک برگ با ما مشارکت نکرده است. فقط آمدند تعزیه را ثبت کردند، اما بعد دیگر هیچ قدمی برای آن برنداشتند و من نمی‌دانم غیرت فرهنگی کجاست؟

دبیر این جشنواره در ادامه با اشاره به بخش‌های مختلفی که برای هجدهمین دوره این رویداد در نظر گرفته شده خاطر نشان کرد: در مرحله خوانش متن و اجرا، آثاری را خودم مجددا بررسی کردم و انصافا هیچ موردی نبوده که به تشخیص من، داوران اشتباه کرده باشند و تأکید می‌کنم هیچ حب و بغضی در انتخاب آثار وجود نداشته است.

فتحعلی‌بیگی گفت: هرکس که کاری ارائه کرده و با سیاست‌های جشنواره همخوان بوده، مورد استقبال قرار گرفته و اگر برخی کارها پذیرفته نشدند، از دلایل آن این بود که با سیاست‌های جشنواره همخوان و همگام نبوده‌اند؛ چرا که ما این جشنواره را به منظور حفظ و اشاعه آیین‌های سنتی برگزار می‌کنیم و آیا آیین چیزی است که در یک دوره من‌درآوردی ساخته شود؟

او همچنین با اشاره به اینکه در این دوره از جشنواره در بخش اجرای مجالس تلاش شده مجلس‌های غریب که کمتر اجرا می‌شوند پذیرفته شوند و دو تعزیه هم به اعیاد قربان و غدیر اختصاص دارد، درباره نبود آثار صحنه‌ای از کشورهای خارجی توضیح داد: در برخی دوره‌ها این امکان فراهم بود و پذیرای آثار خارجی بودیم، اما در این دوره آثاری که ارائه شدند ضعیف بودند؛ ضمن اینکه آیین امری است که در آن نمی‌توان دخل و تصرف ایجاد کرد و برخی از نمایش‌های آیینی با فرهنگ کشور ما همخوان نیست. البته اگر هم قرار باشد گروهی بیاید که هزینه حضورش برابر با هزینه ۲۰ گروه داخلی باشد، ترجیح می‌دهم آن مبلغ را برای تقویت بخش داخلی استفاده کنم.

در این نشست محمدحسین ناصربخت، دبیر بخش سمینار جشنواره هم توضیحاتی را درباره این بخش ارائه و اظهار کرد: ۴۰ مقاله پذیرفته شده که ۹ مورد آن به شکل پوستر و شش مورد به شکل سخنرانی ارائه می‌شوند. همچنین ۱۱ مقاله خارجی داریم که از این تعداد هشت مقاله از طریق فراخوان خارجی حضور دارند.

به گفته وی، مقاله‌های خارجی از کشورهای هلند، اتیوپی، جمهوری آذربایجان، پرتغال، مالزی، ارمنستان، بلژیک، کانادا و فرانسه هستند.

او همچنین با اشاره به برگزاری افتتاحیه این دوره از جشنواره همانند دوره قبل در بیمارستان تخصصی محک، در پاسخ به اینکه چرا این مراسم گسترده‌تر برگزار نمی‌شود و باز هم به یک مکان محدود و تکراری رسیده است، گفت: بخشی از این کار به هماهنگی با شهرداری نیاز دارد که با توجه به تغییر مدیریت در این مجموعه، شرایط آن به راحتی فراهم نشد. البته برای برگزاری جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی باید ارگان‌های زیادی مثل شهرداری و سازمان میراث فرهنگی همکاری کنند، اما معمولا این اتفاق رخ نمی‌دهد؛ در صورتی که ذات آن در این است که همه در آن مشارکت کنند و ما سال‌ها قبل شاهد بودیم که وفاق و هماهنگی بیشتری میان نهادها وجود داشت.

در این‌باره «آراسب احمدیان»، مدیرعامل بیمارستان محک نیز که در نشست حضور داشت با ابراز خوشحالی از برگزاری دوباره افتتاحیه این جشنواره در محک و تأثیرات زیادی که دو سال قبل بر بیماران و خانواده‌های آن‌ها گذاشته شده بود، گفت: موسسه محک هر سال کنفرانس بین‌المللی برگزار می‌کند و امیدوارم این امکان فراهم شود که افتتاح این کنفرانس هر بار با اجرای یکی از نمایش‌های آیینی و سنتی همراه باشد تا خارجی‌هایی که به ایران می‌آیند از زاویه دیگر سفیر فرهنگ ما باشند.

در این نشست همچنین به بخش ویژه جوان‌های نمایش ایرانی اشاره شد که امسال ۷۵ اثر برای آن رسیده و قرار است ۱۱ نقال کودک و خردسال در این بخش برنامه اجرا کنند. همچنین قرار است نقالی بزرگسالان هم در دو تالار محراب و سنگلج اجرا شود.

در این نشست پیمان شریعتی، دبیر اجرایی جشنواره و مهدی حاجیان مدیر دبیرخانه جشنواره هم حضور داشتند.