آذربایجان غربی، استانی با معادن سرشار ولی کم بهره

تدبیر24: استان آذربایجان غربی به لحاظ داشتن ساختار زمین شناسی مناسب و به وقوع پیوستن اکثر رخدادهای زمین شناسی در آن، از نعمت خدادادی معدن در وجوه مختلف آن برخوردار بوده و از میانگین بالای کشوری در این خصوص بهره مند است.

تنوع 80 نوعی معادن سنگ های زینتی و تبدیل شدن به کلکسیون این سنگ ها، برخورداری از معادن سنگ های گران قیمت نظیر طلا و تیتان و همچنین بهره مندی 75 درصدی از انواع مواد معدنی شناسایی شده در کشور، موید وضعیت بسیار مناسب و قابل توجه آذربایجان غربی در حوزه معدن است.

آذربایجان غربی در حوزه غنای مواد معدنی در کشور، حرفهای زیادی برای گفتن دارد چرا که رتبه سوم کشوری از لحاظ تنوع مواد معدنی را در اختیار داشته و از نظر تولید برخی مواد معدنی از جمله طلا، باریت، میکا و انواع سنگ های سخت بر که در اصطلاح تجاری ˈگرانیتˈ نامیده می شود، بیشترین میزان تولید را در بین استانهای مختلف به خود اختصاص داده است.

اما نکته مهم و اساسی در خصوص بهره مندی از معادن در آذربایجان غربی، این است که با وجود غنای بسیار، فرآوری محصولات معدنی در این استان با مشکلات بسیاری مواجه است و سالهاست که فرآوری معدنی که می تواند در تولید اشتغال، سرمایه گذاری و توسعه استانی بیشترین نقش را داشته باشد، مغفول مانده است.

نادر قاضی پور نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی در همایش ویژه ای که در خصوص صنعت و معدن آذربایجان غربی برگزار شد، همین نکته را مطرح کرد و گفت: متاسفانه در کشور ما و در آذربایجان غربی به فرآوری توجه ویژه ای نمی شود.

وی اضافه کرد: همان طور که ما، نفت را به صورت خام به دیگر کشورها می فروشیم و محصولات فرآوری شده با اساس نفتی را با چند 10 برابر ارزش می خریم، در حوزه مواد معدنی نیز این امر صورت می گیرد.

وی اظهار کرد: در بخش مواد معدنی نیز همین مشکل وجود دارد و با وجود فروش مواد معدنی خام به قیمت بسیار کم به دیگر کشورها، این مواد پس از فرآوری با بیشترین قیمت وارد ایران شده و در کشور به فروش می رسد.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی همچنین با انتقاد از بهره برداری دیگر استانها از معادن غنی و پربار آذربایجان غربی ادامه داد: مدیریت معادن استان باید به دست افراد بومی صورت گیرد تا بتوانیم با درآمدزایی مناسب، اشتغال بیشتری از جوانان جویای کار در استان را موجب شویم.

جمشید اسعدی مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای آذربایجان غربی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با اشاره به ظرفیت های آموزشی بسیار در این نهاد برای آموزش فرآوری محصولات معدنی در استان، گفت: آمادگی داریم تا با برگزاری آموزش های رایگان برای جوانان با همکاری سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی به سمت فرآوری این محصولات حرکت کنیم.

وی افزود: متاسفانه به دلیل عدم وجود ظرفیت های فرآوری در آذربایجان غربی، مواد معدنی به دیگر استانها یا کشورها فرستاده شده و با قیمت های بسیار گزاف به استان بر می گردد که این امر، ضمن کاهش درآمدزایی هزینه های بسیاری را نیز ایجاد می کند.

وی اضافه کرد: می توان با ارائه آموزش های تخصصی به جوانان و ایجاد مراکز فرآوری در کمترین زمان، زمینه فرآوری مواد معدنی، افزایش جهشی درآمدهای استانی، توسعه اشتغال و سرمایه گذاری و همچنین کاهش مشکلات خانواده ها و تبعات مثبت بسیار زیاد آن را فراهم کرد.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در حال حاضر 232 پروانه اکتشاف در استان صادر شده که از این تعداد مرمریت، تراورتن، آهن و منگنز، سنگ لاشه و مصالح کوهی بیشترین پروانه ها را به ترتیب با 68، 31، 24، 20 و 20 پروانه به خود اختصاص داده اند.

جعفرصادق اسکندری اضافه کرد: برای این تعداد پروانه اکتشاف صادر شده در استان در مجموع 171 میلیارد ریال سرمایه گذاری پیش بینی شده است.

وی اظهار کرد: با وجود وسعت 43 هزار کیلومترمربعی آذربایجان غربی، تنها در هفت درصد از این وسعت، عملیات اکتشافی صورت گرفته که آن هم عمدتا سطحی بوده است.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی ادامه داد: در حال حاضر ذخیره معادن این استان به یک میلیارد و 250 میلیون تن می رسد و از 68 ماده معدنی شناسایی شده در کشور، 51 نوع در آذربایجان غربی شناسایی شده و وجود دارد.

اسکندری گفت: از این تعداد، 20 نوع در مرحله اکتشاف قرار داشته و 31 نوع دیگر در مرحله بهره برداری هستند.

وی افزود: سینیت های سبز پیرانشهر و مهاباد، گرانیت های سفید، گل بهی، گل پنبه ای، صورتی و شکلاتی شاهین دژ، تراورتن های گردویی، لیمویی و پرتقالی ماکو، مرمرهای سفید نقده از جمله مواد معدنی موجود در استان به شمار می روند.

وی اضافه کرد: علاوه بر این ظرفیت ها، مواد معدنی غیرفلزی از جمله سیلیس با عیار 99 درصد در ارومیه، خوی و سردشت، باریت در مهاباد، سردشت و بوکان، میکا در قره باغ ارومیه و دولومیت با عیار بالای 22 درصد در اطراف ارومیه و تکاب از دیگر ذخایر با ارزش معدنی در آذربایجان غربی به شمار می روند که در صدد هستیم بیش از پیش به این مواد معدنی توجه داشته و در راستای بهره برداری بهینه و مطلوب از آنها برای توسعه استان بکوشیم.

اکبر طاهری معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، ذخایر معدنی استان را بسیار قابل توجه و کم نظیر عنوان کرد و گفت: در خصوص ذخایر سنگ های طبیعی در استان از لحاظ میزان ذخیره، تنوع رنگ، کیفیت و سهولت استخراج جایگاه ویژه ای در کشور داریم.

وی افزود: یکی از مهمترین نقاط قوت آذربایجان غربی در مواد معدنی، سنگ های تزیینی است به طوری که ظرفیت تولید این سنگ ها در استان دو میلیون تن در سال است که البته 700 هزار تن تولید می کنیم.

وی از وجود 17 درصد ظرفیت معدنی سنگ های تزیینی کشور در استان خبر داد و اضافه کرد: این تولیدات نیز به صورت خام به کشورهای اروپایی، آسیایی، خاورمیانه و همچنین برخی استانهای داخلی کشورمان حمل می شود و در آنها فرآوری صورت می گیرد.

وی با بیان اینکه می توان این استان را به عنوان قطب سنگ کشور مطرح کرد، ادامه داد: متاسفانه تعداد واحدهای این بخش بسیار کم است ولی برنامه هایی برای افزایش این واحدها در نظر گرفته شده است.

طاهری با اشاره به شروع اقداماتی برای اجرای طرح های فرآوری در استان به ویژه در سر معادن اظهار کرد: مقدمات این امر در دست اجراست و سعی داریم معدنکاران را به این سمت هدایت کنیم تا از مزایای بی شمار آن از جمله استفاده درست و بهینه از ذخایر معدنی، عدم استفاده زیاد از جاده های روستایی برای حمل سنگ ها، کاهش آلودگی های زیست محیطی، اشتغال بیشتر، ارزش افزوده بسیار زیاد و مهاجرت معکوس بهره ببریم.

وی گفت: برنامه ریزی های خوبی نیز برای راه اندازی شهرک کانی های غیرفلزی و سنگ در سه راهی ائو اوغلی و کارگاه تعاونی سنگبران تخت سلیمان در تکاب صورت گرفته که با به ثمر رسیدن آنها، نتایج درخشانی در حوزه معدن در استان شاهد خواهیم بود.

وی از آماده افتتاح بودن کارخانه طلای زره شوران تکاب تا هفته دولت امسال خبر داد و افزود: این کارخانه قادر خواهد بود سه هزار کیلو شمش طلا، یک هزار و 260 کیلوگرم نقره و 750 کیلوگرم جیوه تولید کند.

با گفته های کارشناسان، مسئولان و مدیران، انتظار می رود گامهای بلندی برای توسعه فرآوری در معادن استان برداشته شود که این امر مطمئنا در توسعه استان با محوریت سرمایه گذاری و اشتغال جوانان و کاهش نرخ بیکاری بسیار موثر است.